لوپوس چیست و چه علائمی دارد؟

در لوپوس سیستم ایمنی بدن به بافت‌ها و اندام‌های داخلی حمله می‌کند. بیماری لوپوس با لکه‌های پروانه شکل در صورت و بخش‌هایی از گونه همراه است. عدم درمان لوپوس و بی‌توجهی به نکات مراقبتی سبب ایجاد مشکلات فراوانی در مفاصل، پوست، کلیه، سلول‌های خونی، مغز و قلب می‌شود.

شناخت به‌موقع علائم احتمالی بیماری لوپوس و مراجعه به پزشک هنگام ابتلا از اهمیت زیادی دارد؛ چون می‌توان با کنترل لوپوس از عوارض خطرناک آن جلوگیری کرد. برای اطلاع از علائم این بیماری و شناخت شیوه‌های درمانی لوپوس در ادامه این مقاله از ویکی درمان با ما همراه باشید.

لوپوس چیست؟

لوپوس یکی از انواع بیماری‌های خودایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن به بافت‌ها و اندام‌های بدن آسیب می‌رساند. اغلب مبتلایان به این بیماری زنان هستند و احتمال درگیری آنان ۱۰ برابر بیشتر از مردان است. این بیماری در بیشتر مواقع پوست و اندام‌های داخلی بدن را درگیر می‌کند و لکه‌های سرخ بر روی پوست بر جای می‌گذارد.

مطلب پیشنهادی: تاثیر تغذیه بر پوست

انواع بیماری لوپوس

از جمله انواع بیماری لوپوس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

لوپوس اریتماتوس سیستمیک

این نوع لوپوس بر سراسر اعضای بدن تأثیر می‌گذارد و شامل علائم خفیف تا شدید است. لوپوس اریتماتوس سیستمیک سبب التهاب در پوست، مفاصل، کلیه، ریه، قلب، خون و سایر موارد دیگر می‌شود.

لوپوس دیسکوئید یا جلدی

در لوپوس پوستی شاهد علائمی مانند ضایعات روی صورت، پوست سروگردن خواهیم بود. ناحیه درگیر شده با این بیماری پوست ضخیم و زبری دارد و به‌صورت زخم، جای آن روی پوست باقی می‌ماند. این نوع لوپوس روی اعضای داخلی بدن تأثیری ندارد و ضایعات پوستی ایجاد شده در اثر آن از چند روز تا چند سال قابل مشاهده است.

لوپوس ناشی از دارو

در برخی از موارد به دلیل واکنش بدن نسبت به بعضی از داروها شاهد علائم لوپوس هستیم. از جمله این داروها می‌توان به داروهای ضدتشنج، داروهای تیروئیدی، ضد فشارخون (هیدرالازین)، آنتی‌بیوتیک‌ها (ایزونیازید)، داروی آریتمی قلبی (پروکائین آمید)، قرص‌های ضدبارداری و ضدقارچ اشاره کرد.

لوپوس نوزادی

احتمال انتقال بیماری لوپوس از مادر به نوزاد حدود یک درصد است و بیشتر نوزادان متولد شده از مادران مبتلا سالم هستند. از جمله علائم اصلی نشان‌دهنده این بیماری می‌توان به خشکی چشم‌ها و دهان در مادران اشاره کرد. اگر در دوران بارداری مشکوک به بیماری لوپوس هستید باید تحت مراقبت پزشک قرار گیرید؛ زیرا عدم کنترل این بیماری در دوران بارداری سبب زایمان زودرس در اثر عفونت و ابتلا به فشارخون بالا می‌شود. نوزادان مبتلا به لوپوس نوزادی هنگام تولد درگیر علائم زیر هستند:

• ضایعات پوستی
• مشکلات کبدی
• کم‌خونی
• نقص مادرزادی قلبی
• عدم پمپاژ طبیعی و ریتمیک قلب

علائم بیماری لوپوس چیست؟

علائم بیماری لوپوس غیر قابل پیش بینی است و تشخیص آن آسان نیست. از جمله علائم بارز آن می‌توان به تب، ضعف، درد عضلانی خستگی و درد مفاصل اشاره کرد. این بیماری با کاهش گلبول‌های سفید همراه است که سبب التهاب مفاصل، سندروم رینود یا اختلال در دستگاه گردش خون و علائم روانپزشکی می‌شود. بیماری لوپوس در مردان با علائمی مثل تشنج، بیماری‌های کلیوی، التهاب بافت‌های ریه و قلب، مشکلات پوستی و نوروپاتی محیطی قابل تشخیص است.

بیشتر بخوانید: جوانسازی پوست با آر اف کونتراج

عوارض لوپوس چیست؟

بیماری لوپوس با طیف وسیعی از عوارض مختلف در بدن همراه است که در ادامه هر یک را به‌صورت جداگانه توضیح خواهیم داد.

• بیماری پوستی لوپوس: ۷۰ درصد از افراد مبتلا به لوپوس با علائم پوستی روبرو هستند. در این افراد ضایعات پوستی شامل سه دسته لوپوس دیسکی، لوپوس جلدی تحت حاد و لوپوس جلدی حاد است. افراد مبتلا لوپوس دارای علائمی مثل لکه‌های قرمزرنگ، ضخیم و پوسته‌پوسته بر سطح پوست خود هستند. از دیگر علائم احتمالی این بیماری می‌توان به ریزش مو، زخم‌های دهان و بینی اشاره کرد.
• درد مفاصل: در حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به لوپوس دچار تغییر شکل در مفاصل دست‌وپا خواهند شد. این بیماران در معرض ابتلا به سل پوکی‌استخوان قرار دارند. عدم درمان بیماری لوپوس سبب افزایش شکستگی استخوان در زنان جوان می‌شود.
• کم‌خونی: کم‌خونی بیشتر در کودکان مبتلا به لوپوس دیده می‌شود. در افراد مبتلا به لوپوس احتمال ایجاد نشانگان آنتی فسفولیپید وجود دارد که در دوران بارداری سبب سقط‌جنین و زایمان زودرس خواهد شد.
• بیماری قلبی: لوپوس می‌تواند باعث التهاب لایه خارجی قلب، التهاب ماهیچه قلب و التهاب لایه داخلی قلب شود.
• ریه: عدم درمان لوپوس سبب درد و التهاب پرده جنب شده که منجر به سندروم آب رفتن ریه‌ها و کاهش حجم ریه خواهد شد. از دیگر عوارض مربوط به بیماری لوپوس بر ریه می‌توان به پنومونیت، بیماری مزمن ریه بینابینی، پرفشاری ریوی، آمبولی ریه و هموراژیک ریوی اشاره کرد.

چه کسانی در معرض ابتلا به لوپوس هستند؟

زنان بیشتر از مردان به بیماری لوپوس مبتلا می‌شوند و اغلب آنان در سن ۱۵ تا ۴۵ سال قرار دارند. این بیماری در افراد کمتر از ۵ سال شیوع بسیار کمی دارد مگر زمانی که مادر در دوران بارداری به بیماری لوپوس مبتلا باشد که سبب انتقال آن به نوزاد شود. حدود ۲۰ درصد ممکن است که بیماری لوپوس از طریق ژنتیک به سایر اعضای خانواده منتقل شود. احتمال ابتلا به لوپوس در سیاه‌پوستان ۳ برابر بیشتر از بقیه افراد است.

روش‌های درمان بیماری لوپوس

درمان قطعی برای بیماری لوپوس وجود ندارد و انجام اقدامات درمانی برای کاهش علائم و عوارض این بیماری مؤثر است. از جمله روش‌های درمانی لوپوس عبارتند از:

• درمان لوپوس با طب سنتی: در طب سنتی برای درمان این بیماری از روغن‌های گیاهی و سالم استفاده می‌کنند. طبق نظر متخصصین طب سنتی توصیه می‌شود که بیماران مبتلا به لوپوس بیشتر غذاهای با طبع گرم مصرف کنند و از مصرف غذاهایی با طبع سرد مثل لبنیات بپرهیزند. زردچوبه، زنجبیل، مرزنجوش، چای سبز از جمله ترکیبات مؤثر در کاهش علائم لوپوس هستند.
• درمان خانگی لوپوس: افراد مبتلا به بیماری لوپوس باید از استرس دوری کنند. انجام ورزش‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن برای مقابله با استرس مفید است. در بیماری لوپوس باید از قرارگرفتن در معرض نور خورشید بپرهیزید و هنگام بیرون رفتن از ضدآفتاب استفاده کنید. داشتن رژیم غذایی سالم، خوردن میوه و سبزیجات، عدم مصرف دخانیات، ورزش و تحرک در کاهش علائم بیماری تأثیر بسزایی دارد.
• درمان لوپوس با دارو: از جمله داروهایی که به‌منظور کاهش التهاب توسط پزشک تجویز می‌شوند می‌توان به ایبوپروفن، ناپروکسن و سولینداک اشاره کرد. برای مقابله با واکنش سیستم ایمنی بدن هنگام ابتلا به این بیماری مصرف داروهایی مثل آزاتیوپرین، مایکوفنولات موفتیل و متوتروکسات مفید است.

آیا بیماری لوپوس مسری است؟

لوپوس یک بیماری مسری محسوب نمی‌شود و انتقال آن از شخصی به شخص دیگر امکان‌پذیر نیست و در صورت تماس پوستی با فرد مبتلا مشکلی به وجود نمی‌آید. منظور از مسری این است که این بیماری مثل آنفولانزا و سرماخوردگی به افراد دیگر منتقل شود.

چگونه لوپوس را تشخیص دهیم؟

بیماری لوپوس از طریق علائم زیر قابل تشخیص است:

• التهاب و درد مفاصل
• زخم در دهان
• تب
• درد قفسه سینه
• تجمع مایعات و ورم پاها
• ریزش مو
• سرگیجه، سردرد و فراموشی
• خشکی چشم و دهان
• تنگی نفس
• عفونت و التهاب در قلب و ریه
• تغییر رنگ انگشتان دست‌وپا هنگام استرس
• ضایعات پوستی یا ضایعات پروانه‌ای شکل روی صورت، گونه و بینی
• تورم غدد لنفاوی

چگونه از لوپوس پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از بروز لوپوس رعایت نکات مراقبتی می‌تواند ثمربخش باشد. برای جلوگیری از این بیماری اقدامات زیر را رعایت کنید:

• از ضدآفتاب SPF 30 برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید استفاده کنید.
• با انجام ورزش سلامت سیستم ایمنی بدن خود را ارتقا دهید.
• از موقعیت‌های استرس‌زا دوری کنید.
• از مصرف سیگار و سایر دخانیات بپرهیزید.
• میوه، سبزیجات و مواد غذایی دارای امگا ۳ را در برنامه غذایی خود جای دهید و غذاهای فست‌فودی و کنسرو شده نخورید.
• مصرف منابع غذایی حاوی سلنیوم مثل آجیل، غذاهای دریایی، بروکلی، اسفناج و… برای بیماری لوپوس مفید است.

چه زمانی برای درمان بیماری لوپوس باید به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر در ناحیه صورت یا گردن زخم‌هایی مشاهده کردید یا احساس خستگی، درد مفاصل و تب داشتید برای تشخیص علت این علائم، در اسرع وقت به بهترین دکتر پوست مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است به بیماری لوپوس مبتلا باشید.

جمع ‌بندی مقاله لوپوس

درمان مشخصی برای بیماری لوپوس وجود ندارد ولی می‌توان با مصرف دارو و تغییر سبک زندگی علائم آن را کاهش داد و از عوارض آن پیشگیری کرد. استفاده از دارو برای بیماری لوپوس سبب کاهش درد و تورم، تنظیم تعادل هورمون‌ها، کنترل فشارخون، کنترل کلسترول، تنظیم فعالیت سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها می‌شود.

از جمله داروهای تجویزی برای کنترل بیماری لوپوس می‌توان به داروهای ضد مالاریا، سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، داروهای ضدالتهاب و داروهای بیولوژیک اشاره کرد. تجویز این داروها طبق نظر پزشک و مطابق با شرایط بیمار صورت می‌گیرد.

سوالات متداول