پلاسما درمانی (PRP) یک روش ۱۰۰% طبیعی است که از اجزای خون خود بیمار برای تحریک و بازسازی بافت‌های آسیب دیده در صورت، گردن، سر و سینه، دست‌ها و بدن استفاده می‌کند. در روش پی آر پی مقداری از خون بیمار گرفته می‌شود و پلاکت‌های آن جدا شده و توسط کیت‌های مخصوص غنی می‌شود، سپس این پلاکت غنی تزریق می‌شود. پلاکت‌ها حاوی انواع محرک‌های رشد هستند.
امروزه از این روش برای تحریک رشد مو، تولید کلاژن و رفع چین و چروک پوست، زخم بستر و زخم‌های دیابتی، جراحی‌ها، آرتروز و غیره استفاده می‌شود. استفاده می‌شود. علم پزشکی با سرعت زیاد درحال پیشرفت است و روش‌های درمانی تهاجمی به آرامی جای خود را به روش‌های کم تهاجم می‌دهد.
روش درمانی پی آر پی را در ایران با نام پلاکت درمانی می‌شناسند و از آن برای درمان ریزش مو، بهبود رشد موها بعد از کاشت مو، آسیب دیدگی‌های ورزشی و بیماری‌های التهاب استفاده می‌کنند. در ادامه این مقاله از سری مقالات ویکی درمان قصد داریم به معرفی روش درمانی پی آر پی بپردازیم .
تعریف پی آر پی (PRP)
پی آر پی مخفف “Platelet-Rich Plasma” است. برای اینکه بتوانید درمان پی آر پی را بهتر درک کنید، ابتدا باید بدانید که پلاسما و پلاکت چه چیزهای هستند. خود در بدن انسان از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- هماتوکریت: این ناحیه حاوی سلول‌های خونی مانند گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها می‌باشد.
- پلاسما: قسمت تحتانی و مایع خون که حاوی آب و مواد محلول مانند پروتئین‌ها، مواد معدنی، مواد مغذی و غیره است.
برای درمان پی آر پی ابتدا مقداری خون از بازوی شما گرفته می‌شود. این تقریباً برابر با مقدار خونی است که برای آزمایش خون در آزمایشگاه دریافت می‌کنید. یعنی حدود ۱۰ تا ۲۰ میلی لیتر. نمونه خون شما در دستگاهی به نام سانتریفیوژ قرار می‌گیرد. در این دستگاه قسمت‌های مختلف خون با چرخش سریع بر اساس نیروی گریز از مرکز از هم جدا می‌شوند.
در نهایت محلولی به دست می‌آید که سرشار از پلاکت است. احتمالاً با نقش اصلی پلاکت‌ها که لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی است آشنا هستید. علاوه بر این، پلاکت‌ها نقش بسیار مهمی در روند بهبود آسیب بافت ایفا می‌کنند.
پس از جداسازی و تهیه محلول پی آر پی، به پوست شما تزریق می‌شود. با ورود محلول به ناحیه آسیب دیده، فاکتورهای رشد از پلاکت‌ها آزاد می‌شوند. این عوامل سه عملکرد مهم را انجام می‌دهند:
- آنها تشکیل کلاژن را تحریک می‌کنند. پروتئین کلاژن نوعی سیمان در بافت‌های شما است.
- آنها باعث تشکیل رگ‌های خونی جدید می‌شوند.
- آنها سلول‌ها را سازماندهی و تقسیم می‌کنند.
موارد استفاده از پی آر پی
پلاکت درمانی یا پی آر پی کاربردهای زیادی دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:
رشد مو
پزشکان از تزریق پی آر پی در پوست سر برای کاهش التهاب پوست و جلوگیری از ریزش مو استفاده می‌کنند. یکی از روش‌های درمان طاسی الگوی زنانه و آلوپسی آندروژنتیک در زنان، تزریق پی آر پی است که باعث افزایش ضخامت و تراکم موها می‌شود. اما این روش اثر تایید شده قطعی برای درمان این بیماری ندارد.
کاشت مو
در کاشت مو از پی آر پی به طور تزریق یا اسپری برای ناحیه گیرنده مو استفاده می‌شود. به این ترتیب فرآیند کاشت پیوند در پوست سر سریعتر انجام می‌شود و زخم‌های کوچک در ناحیه گیرنده سریعتر بهبود می‌یابند. همچنین اگر احتمال ایجاد اسکار برای بیمار وجود داشته باشد، پی آر پی این خطر را تا حد خوبی از بین می‌برد. اگر رشد موهای شما پس از کاشت مو ضعیف باشد، می‌توان از PRP برای بهبود آن استفاده کرد.
ترمیم بافتی
از دیگر کاربردهای پلاکت درمانی ترمیم بافت و تسریع بهبود زخم است. این درمان برای آسیب‌های تاندون، رباط و عضلات استفاده می‌شود.
کاهش التهاب
در برخی از بیماری‌های مزمن مانند آرتروز، التهاب در مفاصل ایجاد می‌شود. برای کاهش این التهاب‌ها از تزریق پی آر پی استفاده می‌شود.
وضعیت پوست را بهبود می‌بخشد
یکی دیگر از کاربردهای پلاکت تراپی که اخیراً بسیار رایج شده است، درمان بیماری‌های پوستی و جوانسازی پوست است. از این روش می‌توان برای درمان خطوط، چین و چروک، خشکی، زخم‌های خفیف، ترک‌های پوستی و غیره استفاده کرد.
توصیه‌های قبل، حین و بعد از پی آر پی
آمادگی برای درمان
- دو روز قبل از درمان مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید تا بدن و پوست شما کاملاً هیدراته و مملو از آب شود.
- یک یا دو هفته قبل از درمان کمتر چربی بخورید و مصرف کافئین را کاهش دهید.
- اگر دارو یا مکمل مصرف می‌کنید، حتما با پزشک خود در مورد مصرف آنها قبل از پی آر پی صحبت کنید. برخی از مکمل‌ها خطر کبودی را افزایش می‌دهند و نباید ۲ تا ۳ هفته قبل از درمان مصرف شوند.
در حین درمان PRP
درمان پی آر پی از زمان گرفتن نمونه خون تا پایان تزریق حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد. برای برخی از بیمارانی که تزریق آنها آزاردهنده یا دردناک است، بی حسی موضعی انجام داده می‌شود؛ تا نگران آن نباشند. محلول با سرنگ به پوست یا محل تزریق می‌شود. برای درمان‌های کاشت مو، در صورت نیاز، محلول را می‌توان بر روی ناحیه گیرنده یا اهداکننده اسپری کرد.
بعد از درمان
- تا چهار ساعت پس از درمان پوست خود را لمس نکنید.
- مراقب آلودگی‌هایی ناشی از دست‌های نشسته باشید.
- تا ۲۴ ساعت پس از تزریق، از لوازم آرایشی استفاده نکنید.
- از کمپرس سرد یا گرم در محل درمان استفاده نکنید.
- برای خوابیدن چند بالش زیر سر خود بگذارید یا نیمه خواب دراز بکشید. سعی کنید محل درمان را بالا قرار دهید و با بالش تماس نداشته باشد.
- تا یک ماه پس از درمان از ضد آفتاب استفاده کنید.
- پوست شما ممکن است تا یک هفته پس از درمان کمی حساس باشد.
- در صورت کبودی یا قرمزی، برای درمان لازم با پزشک خود مشورت کنید.
سخن پایانی
از آنجایی که پلاکت‌های شما برای درمان پی آر پی استفاده می‌شود، معمولاً هیچ عارضه جانبی نمی‌بینیم. حساسیت، درد یا خونریزی در محل تزریق از عوارض احتمالی این درمان است. اکثر افرادی که پی آر پی انجام می‌دهند می‌توانند بلافاصله پس از درمان فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرند.
