غربالگری سه ماهه اول بارداری

در غربالگری اول بارداری دو آزمایش خون و سونوگرافی فراصوت (جهت اندازه‌گیری NT و NB) به صورت ترکیبی در هفته ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می‌شود. این آزمایشات جهت بررسی عدم وجود خطر ابتلای جنین به سندرم‌های داون، ادوارد و پاتو صورت می‎‌گیرد. حساسیت نتایج غربالگری سه ماهه اول بارداری زمانی افزایش می‌یابد که، آزمایشات به همراه سونوگرافی و سن مادر مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین برای تعیین وضعیت سلامت جنین یا نوزاد از آمنیوسنتز استفاده می‌کنند. در ادامه قصد بررسی نتایج انجام آزمایشات خون و سونوگرافی را داریم:

نتیجه آزمایش خون، سطح دو پروتئین خاص در خون مادر به نام‌های پروتئین A پلاسما و گنادوتروپین را بررسی می‌کند:

• پروتئین A پلاسما: این پروتئین در مدت بارداری توسط جفت ترشح می‌شود. لازم به ذکر است، در طول بارداری طبیعی، میزان این پروتئین تا زمان متولد شدن نوزاد افزایش پیدا می‌کند.
• گنادوتروپین: این هورمون نیز در هفته ۸ تا ۱۰ بارداری به میزان زیادی توسط جفت ترشح شده، سپس میزان آن در خون کاهش می‌یابد.

سونوگرافی NT جهت بررسی، اندازه جنین و نیز میزان تجمع مایعات در قسمت گردن جنین از هفته ۱۱ تا ۱۲ بارداری انجام می‌شود. تمام جنین‌ها در این قیمت مقداری مایع دارند که این مقدار در جنین‌هایی که به سندرم داون مبتلا شده‌اند افزایش می‌یابد. همچنین مشاهده تیغه استخوان بینی که NB نام دارد همزمان با NT صورت می‌پذیرد. اگر تیغه میانی تشکیل نشده باشد، احتمال ابتلا جنین به سندرم ترنر و داون خواهد بود.

بنابراین، در صورتی که آزمایشات و سونوگرافی ریسک ابتلا جنین به سندرم‌های ذکر شده را متوسط یا شدید اعلام کند، باید تست‌های تشخیصی بیشتری انجام شود.

مطلب پیشنهادی: زایمان در آب

دلایل انجام غربالگری در سه ماهه اول بارداری

همانطور که گفتیم، غربالگری اول بارداری جهت ارزیابی خطر ابتلا جنین به سندرم‌های داون، ادوارد و پاتو انجام می‌شود. از آنجایی که سندروم داون به دلیل وجود یک کروموزوم ۲۱ اضافی ایجاد می‌شود، باعث بروز اختلالات دائمی در رشد ذهنی، اجتماعی و نیز مشکلات فیزیکی مختلف نوزاد شده و از سن ۱ سالگی نیز ممکن است موجب مرگ شود.

در سندرم ادوارد سه کپی از کروموزوم ۱۸ به جنین انتقال داده شده و مانند سندرم داون با بالا بودن سن مادر ارتباط مستقیمی دارد. متاسفانه این بیماری بسیار کشنده بوده و حتی باعث مرگ نوزادان قبل از یک سالگی می‌شود.

سندرم دیگر یعنی سندروم پاتو، به دلیل وجود تریزومی در کروموزوم ۱۳ اتفاق می‌افتد. این بیماری کروموزومی به همراه آنومالی‌های فیزیکی و ناتوانی ذهنی شدید و در بسیاری بخش‌های بدن می‌باشد. به دلیل ازدیاد علائم این سندرم، ۵ تا ۱۰درصد نوزادان مبتلا، بعد از یک سالگی امکان زنده ماندن دارند.

از آنجایی که غربالگری  اول بارداری سریع‌تر از دیگر آزمایشات قبل از زایمان انجام می‌شود، فرد زمان بیشتری برای تصمیم‌گیری در رابطه با تست‌های مختلف دوران بارداری و درمان‌های پس از زایمان دارد. همچنین آزمایشات دیگر غربالگری را می‌توان در سه ماهه دوم و سوم بارداری انجام داد.

شاید بعضی‌ها فکر کنند که آزمایشات غربالگری سه ماهه اول بارداری خطرهای احتمالی با خود دارد، اما چنین چیزی نبوه و تنها یک آزمایش غیر تهاجمی است. همچنین برای انجام این آزمایشات، نیازی به آمادگی‌های قبلی نیست و هیچ ممنوعیت غذایی برای مادر در نظر گرفته نمی‌شود.

 از آزمایشاتی که در سه ماهه دوم و سوم بارداری باید انجام داد، آزمایش چهارگانه است، که معمولا بین هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری انجام می‌شود. برای انجام این آزمایش، نیاز به خون مادر بوده و به وسیله سرنگ، از رگ دست خانم باردار، خون گرفته می‌شود.

مطلب پیشنهادی: هزینه آی وی اف در سال ۱۴۰۲

مزایای غربالگری اول بارداری

•  انجام غربالگری دقیق باعث ایجاد آرامش خاطر در بسیاری از زنان می‌شود.
•  انجام سونوگرافی NT امکان تشخیص بعضی از اختلالات عینی در حین تولد نوزاد را مشخص می‌کند.

نتایج پس از غربالگری اول بارداری

این نتایج پزشک را مطلع می‌کند که آیا تست‌هتای تشخیصی دیگری مانند آمنیوسنتز لازم است یا خیر. اکثر خانم‌های بارداری که نتایج پس از انجام غربالگری سه ماهه اول بارداری را دریافت می‌کنند دیگر نیازی به انجام تست‌های تشخیصی ندارند، از طرفی، اگر در خانم‌های بارداری که ریسک سندرم‌های ذکر شده در آن‌ها بیش از حد معمول باشد، انجام تست‌های تشخیص واجب خواهد بود.

کلام پایانی

در این مطلب از ویکی درمان هر آنچه در رابطه با غربالگری اول بارداری وجود دارد، ذکر شد. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به دیگر صفحات ما مراجعه کرده یا اگر سوالات تخصصی دارید، از ما بپرسید.

سوالات متداول در رابطه با غربالگری اول بارداری