زایمان در آب چیست؟ (راهنمای کامل+مزایا و معایب)

زایمان در آب به این معنی است که حداقل بخشی از زایمان و یا کلیه فرآیند زایمان زمانی اتفاق می‌افتد که مادر در استخری پر از آب گرم قرار دارد. این نوع از زایمان می تواند در بیمارستان، مرکز زایمان یا در خانه انجام شود. در طول زایمان در آب، پزشک، ماما یا پرستاری به شما در تکمیل این فرآیند کمک خواهند کرد.

امروزه در برخی از مراکز و بیمارستان‌ها، زایمان در آب را به کسانی که به این نوع از زایمان تمایل دارند ارائه می دهند. تئوری پشت زایمان در آب این است که از آنجایی که نوزاد به مدت ۹ ماه در کیسه مایع آمنیوتیک بوده است، زایمان در یک محیط مشابه برای نوزاد ملایم‌تر و برای مادر استرس کمتری دارد.

زایمان در آب برای اولین بار در سال ۱۸۰۵ در یک مجله پزشکی گزارش شد و در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ محبوبیت بیشتری پیدا کرد. ایمنی غوطه ور شدن در آب در طول زایمان به خوبی پذیرفته شده است اما در برخی از کشورها، در مورد ایمنی زایمان در آب اختلاف نظر وجود دارد.

مطالعات نشان می‌دهد که قرار گرفتن در آب در حین زایمان به کاهش درد کمک کرده و همچنین آرامش بخش تر از بیرون بودن از آب است. آب می تواند به حمایت از وزن شما کمک کند و همچنین حرکت کردن و احساس کنترل بیشتر در طول زایمان را آسان تر می کند.

اگر در پایتخت زندگی می‌کنید، انتخاب بهترین دکتر نوزادان در تهران می‌تواند در حین زایمان و پس از آن بسیار به شما کمک کند.

زایمان در آب چیست؟

زایمان در آب در چند دهه اخیر محبوبیت بیشتری نسبت به پیش پیدا کرده است. اما محققان، زایمان در آب را بیش از یکبار توصیه نمی‌کنند، چرا که باعث گشاد شدن کامل دهانه رحم می‌شود.

به گفته ACOG، غوطه ور شدن در آب در مرحله اول زایمان ممکن است به کوتاه شدن مدت زایمان کمک کند و همچنین زایمان در آب ممکن است نیاز شما به اپیدورال یا سایر تسکین دردهای ستون فقرات را کاهش دهد.

بر اساس تجربیات اکثر کسانی که این نوع زایمان را انجام داده اند، زایمان در آب ممکن است حتی میزان در کمتری نسبت به سزارین داشته باشد. نه تنها این، بلکه زنانی که در آب زایمان کردند، ۴۲ روز پس از زایمان نسبت به زنانی که در خشکی زایمان کردند، به ترتیب ۶.۱ درصد در مقابل ۲۵.۵ درصد، استرس کمتری را نیز تجربه کرده اند.

به طور کلی، ACOG توصیه می کند که برای زنانی که بین ۳۷ هفته تا ۴۱ هفته و ۶ روز بارداری هستند، زایمان در آب ارائه شود. دستورالعمل های دیگری نیز وجود دارد، از جمله داشتن حاملگی کم خطر، مایع آمنیوتیک پاک و نوزاد در وضعیت سر به پایین. زایمان در آب ممکن است برای زنانی که در خطر زایمان زودرس قرارد دارند و یا دو یا چند زایمان سزارین قبلی انجام داده اند توصیه نشود. علاوه بر این، در صورت داشتن هر یک از عوارض یا علائم زیر، زایمان در آب توصیه نمی شود:

• عفونت خون یا پوست مادر
• تب ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر
• خونریزی بیش از حد واژن
• مشکل در ردیابی ضربان قلب جنین، یا نیاز به ردیابی مداوم
• سابقه دیستوشی شانه
• حمل چند قلو

مزایای زایمان در آب چیست؟

اکثر ماما‌ها و پزشکان بر این عقیده هستند که کاهش استرس زایمان باعث کاهش عوارض پس از زایمان در جنین می‌شود. زایمان در آب به دلیل استفاده از آب گرم، باعث آرامش و کاهش میزان استرس شده و همین مورد، خطرات پیش رو در روند زایمان را کاهش می‌دهد. در ادامه به برخی مزایای زایمان در آب میپردازیم.

مزایای زایمان در آب برای مادر

• آب گرم تسکین دهنده و آرامش‌بخش سیستم عصبی مادر است.
• در مراحل بعدی زایمان، ثابت شده است که آب، انرژی زن را افزایش می دهد.
• اثر شناوری وزن بدن مادر را کاهش می دهد و اجازه حرکت آزاد و موقعیت جدید را می دهد.
• شناوری انقباضات رحمی موثرتر و گردش خون را بهبود می بخشد و در نتیجه باعث اکسیژن رسانی بهتر عضلات رحم، درد کمتر برای مادر و اکسیژن بیشتر برای نوزاد می شود.
• غوطه ور شدن در آب اغلب به کاهش فشار خون بالا ناشی از اضطراب کمک می کند.
• به نظر می رسد آب هورمون های مرتبط با استرس را کاهش می دهد و به بدن مادر اجازه می دهد تا اندورفین تولید کند که به عنوان مهار کننده درد عمل می کند.
• آب باعث می شود که پرینه الاستیک تر و آرام تر شود و از بروز و شدت پارگی و نیاز به اپیزیوتومی و بخیه ها کاسته شود.
• همانطور که زن زایمان از نظر جسمی آرام می شود، می تواند از نظر ذهنی با توانایی بیشتری برای تمرکز بر روند زایمان آرام شود.
• از آنجایی که آب حس حریم خصوصی بیشتری را فراهم می کند، می تواند مهارها، اضطراب و ترس ها را کاهش دهد.

مطلب پیشنهادی: معرفی بهترین دکتر زنان

فواید زایمان در آب برای نوزاد

• محیطی مشابه کیسه آمنیوتیک فراهم می کند.
• استرس هنگام تولد را کاهش می دهد و در نتیجه باعث افزایش اطمینان و احساس امنیت می شود.

زایمان در آب چه معایب و خطراتی دارد؟

در طول ۳۰ سال گذشته، با افزایش محبوبیت زایمان در آب، تحقیقات بسیاری در خصوص خطرات زایمان در آب انجام شده است. برخی از مطالعات در اروپا میزان مرگ و میر پری ناتال مشابهی را بین زایمان در آب و زایمان معمولی نشان داده است.

طبق مقاله ای که توسط کالج سلطنتی متخصصین زنان و زایمان نوشته شده است، ممکن است خطر تئوری آمبولی آب وجود داشته باشد که زمانی رخ می دهد که آب وارد جریان خون مادر شود. اگرچه مجله پزشکی بریتانیا ۹۵ درصد به ایمنی زایمان در آب اطمینان دارد، اما خطر احتمالی آسپیراسیون آب را نیز متحمل می‌دانند.

اگر کودک در مجرای زایمان استرس داشته باشد یا بند ناف پیچ خورده یا پیچ خورده باشد، ممکن است نوزاد نفس نفس بزند و احتمال استنشاق آب وجود دارد.

این یک اتفاق نادر است زیرا نوزادان معمولاً تا زمانی که در معرض هوا قرار نگیرند استنشاق نمی‌کنند. آنها به دریافت اکسیژن از طریق بند ناف ادامه می دهند تا زمانی که خود به خود شروع به تنفس کنند یا تا زمانی که بند ناف قطع شود. خطر بالقوه نهایی این است که بند ناف ممکن است با آوردن نوزاد به سطح آب بپیچد. با احتیاط هنگام بلند کردن نوزاد تا سینه مادر می توان از این امر جلوگیری کرد.

چه شرایطی برای انجام زایمان در آب مناسب نیست؟

زایمان در آب نیز مانند سایر روش‌های زایمان، دارای معایبی است که عموما شامل موارد زیر می‌شود.

• اگر عفونت یا تبخال تناسلی دارید: تبخال به راحتی در آب منتقل می شود، بنابراین باید این خطر را به طور کامل با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارید.
• اگر نوزاد شما بریچ است: اگرچه زایمان در آب با اولین نمایش های پایین یا پا انجام شده است، باید این خطر را به طور کامل با پزشک خود در میان بگذارید.
• اگر خونریزی بیش از حد در مادر تشخیص داده شود.
• اگر چندقلو دارید: اگرچه زایمان در آب در سراسر جهان با دوقلوها موفقیت آمیز بوده است، اما باید این خطر را به طور کامل با پزشک خود در میان بگذارید.
• اگر انتظار زایمان زودرس وجود دارد: اگر نوزاد نارس باشد (دو هفته یا بیشتر قبل از موعد مقرر)، زایمان در آب توصیه نمی شود.
• اگر مبتلا به مسمومیت یا پره اکلامپسی هستید: باید این مورد را به طور کامل با پزشک خود در‌میان بگذارید.

زایمان در آب، یکی از انواع روش‌های زایمان است که امروزه مورد توجه بسیاری از مادران باردار قرار گرفته است؛ چرا که علاوه بر طبیعی بودن وضع حمل، درد کمتری را نیز احساس می‌کنند. در این مطلب از ویکی درمان به بررسی و معرفی این روش زایمان و همچنین مزایا و معایب آن نیز پرداختیم.

سوالات متداول