اگر دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هستید شاید این سؤال برایتان پیش آمده که باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک چگونه است؟ سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری هورمونی است که زنان زیادی به آن مبتلا میشوند و این بیماری بر باروری آنها اثر میگذارد. گاهی تا زمان پیگیری برای بارداری شخص متوجه این نمیشود که تخمدان پلی کیستیک دارد که البته قابل درمان است.
با توجه به بررسیها ۱۲ درصد از زنان به دلیل PCOS درمان نشده در باردار شدن مشکل دارند. در واقع، ممکن است، این تعداد بزرگتر باشد؛ زیرا تقریباً ۵۰ درصد از زنان مبتلا به این سندرم از داشتن آن اطلاعی ندارند.
ابتلا به این بیماری به این معنا نیست که شما نمیتوانید، باردار شوید؛ فقط ممکن است باردار شدن کمی سختتر باشد یا به کمک بیشتری نیاز داشته باشید. کارهای مختلفی وجود دارد که میتوان در خانه و همراه با درمان پزشکی انجام داد تا علائم پلی کیستیک را از بین برده و شانس بارداری سالم را افزایش داد. ما در این مقاله از ویکی درمان روش های افزایش شانس باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک را مورد بررسی قرار میدهیم.
دشواری باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک
باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک نیازمند صرف زمان بیشتری است؛ زیرا اغلب این افراد تخمکگذاری نامنظم دارند یا گاهی اصلاً تخمکگذاری ندارند. از آنجایی که تخمکگذاری (آزادسازی ماهانه تخمک) بخش مهم چرخه باردار شدن است، این بینظمی کار را دشوار میکند. دانشمندان هنوز دقیقاً از علت بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک آگاهی ندارند؛ اما معتقدند، اگر در خانواده کسی مبتلا باشد یا فرد مقاومت به انسولین داشته باشد، احتمال مبتلا شدن بیشتر است. اگر هر دو مورد از علامت های زیر را داشته باشید، احتمال ابتلای شما به PCOS زیاد است:
- پریود نامنظم یا پریود نشدن
- سطوح بالای هورمونهای مردانه به نام آندروژن
میدانیم برای اینکه بارداری اتفاق بیفتد، باید تخمکی وجود داشته باشد که ماهانه از تخمدانها آزاد شود. پس از تخمکگذاری، تخمک بارور نشده به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت در لولههای رحمی باقی مانده و سپس حل و همراه خون پریود دفع میشود؛ اما اگر با اسپرم ترکیب شود، اغلب منجر به بارداری موفق خواهد شد. تخمدان پلی کیستیک با ایجاد پریودهای نامنظم و تخمکگذاری نامشخص، احتمال بارداری را کاهش میدهد.
علاوه بر این PCOS میتواند باعث عدم تعادل هورمونی شود و کیفیت مایع دهانه رحم را تغییر داده و بقای اسپرم را سختتر کند. تحقیقات بیشتر نشان داده که اضافه وزن نیز ممکن است، در اختلالات هورمونی مانند PCOS نقش داشته باشد و بر باروری تأثیر بگذارد. بین ناباروری و استرس نیز رابطه وجود دارد و از طرفی استرس با PCOS مرتبط است. بنابراین استرس همراه با نوسانات وزن (هم افزایش و هم کاهش) میتواند، سیگنالدهی یک هورمون مرتبط با چرخه بارداری به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را تغییر دهد.
سرعت باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک
از زمان تصمیم برای بارداری و بچهدار شدن تا رخداد این مساله ممکن است، زمان متفاوتی صرف شود. در شرایطی که فرد دچار PCOS است، این زمان متفاوتتر خواهد بود؛ اما هیچ نظر قطعی در این باره وجود ندارد. طبق تحقیقات، احتمالاً با بهبود شیوه زندگی و کاهش وزن در طی چند ماه تا ۶۰ درصد تخمکگذاری صورت میگیرد. تغییر عادات غذایی، فعالیت سبک و پیادهروی و کاهش وزن کاهش این زمان بسیار موثر هستند. البته حتما باید با متخصص یا مشاور مراقبتهای بهداشتی صحبت کرد.
قابل ذکر است که کاهش وزن جهت بچهدار شدن برای همه مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک راه حل ضروری نیست. گاهی نیاز به مصرف برخی داروهایی است که توسط بهترین دکتر زنان تشخیص داده میشود، مانند لتروزول یا کلومیفن که برای کمک به تحریک تخمکگذاری توصیه میشوند. این قرصها در دوزهای کوتاه در ابتدای هر چرخه قاعدگی و معمولاً برای چند دوره باید مصرف شوند.
روش های افزایش شانس باردارشدن با تخمدان پلی کیستیک
باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک مانند مراحل مشابهی است که زنان بدون این سندرم بارداری سالم باید انجام دهند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره میکنیم:
حفظ وزن سالم
سندرم تخمدان پلی کیستیک گاهی با اضافه وزن همراه است؛ اما بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری اضافه وزن ندارند. با این حال، اگر وزن اضافی دارید، با کاهش تنها ۵ درصد از وزن خود میتوانید، شانس باداری با تخمدان پلی کیستیک را افزایش دهید. برای این کار روزانه پیادهروی کنید یا در حین کار به جای نشستن کنار میز بایستید. هنگام تماشای تلویزیون به کمک وزنههای سبک ورزش کنید؛ زیرا افزایش عضلهسازی به کاهش علائم PCOS و بهبود سلامت شما کمک خواهد کرد.
تغذیه سالم
هر خانومی برای باردار شدن باید سطوح مناسبی از مواد مغذی را به بدن خود برساند. غذاهای شیرین، کربوهیدراتهای ساده و چربیهای ناسالم را حذف و به جای آن از موارد زیر استفاده کنید:
- میوه، سبزیجات تازه و پخته شده
- غلات کامل مانند برنج قهوهای و جو
- لوبیا و عدس
- جوجه و ماهی
برخی ویتامینها و موادمعدنی برای بارداری سالم و رشد کودک لازم و مهم هستند؛ اما ممکن است با مصرف غذا تامین نشوند. پس پزشک احتمالا بهترین مکملها را برای شما تجویز میکند. مکملهایی که به بهبود باروری کمک میکنند، عبارتند از:
- اسید فولیک (ویتامین B9)
- ویتامین B6
- ویتامین B12
- ویتامین C
- ویتامین D
- ویتامین E
- کوآنزیم Q10
کنترل سطح قند خون
سندرم تخمدان پلی کیستیک گاهی باعث افزایش قند خون یا دیابت نوع ۲ میشود که ممکن است، باعث مشکلات در باروری شود. به این دلیل که PCOS احتمالا نحوه استفاده بدن از انسولین را تغییر میدهد. این هورمون مهم قند (گلوکز) را از خون خارج کرده و به عضلات و سلولها میرساند و در آنجا برای ایجاد انرژی سوزانده میشود. اما PCOS باعث میشود، بدن شما نسبت به انسولین حساسیت کمتری داشته باشد. متعادل کردن سطح قند خون، به باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک کمک میکند. یک رژیم غذایی سالم با فیبر، پروتئین و چربیهای سالم داشته باشید. روزانه ورزش و تمرینات قدرتی انجام دهید تا بدن شما بهتر بتواند از انسولین استفاده کند.
گاهی ممکن است، پزشک داروهایی را برای تعادل سطح قند خون تجویز کند. به عنوان مثال داروی رایج دیابت نوع ۲ به نام متفورمین (یا گلوکوفاژ) باعث میشود، بدن شما از انسولین بهتر استفاده کرده و بتواند سطح قند خون را کنترل و متعادل کند. در نتیجه شانس باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک افزایش مییابد. اگر سطح قند خون شما بالاست، یا دیابت نوع ۲ دارید، حتما باید سطح قند خون خود را هر روز با دستگاه خانگی چک کنید. مراجعه به پزشک یا مراکز بهداشتی برای بررسی و تست قند خون نیز توصیه میشود.
مصرف دارو
اگر مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستید، ممکن است، بدن شما هورمون مردانه تستوسترون و هورمون زنانه استروژن را بیشتر تولید کند. میزان بیش از حد یا حتی خیلی کم این هورمونها، باردار شدن را دشوار میکند. پزشک ممکن است، برای کمک به تعادل هورمونی داروهایی برای بیمار تجویز کند. داروهایی که به شما در باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک کمک میکنند عبارتند از:
- متفورمین برای متعادل کردن سطح انسولین خون.
- کلومیفن سیترات (یا کلومید) برای کمک به تعادل سطح استروژن خون.
- قرص ضد بارداری برای ایجاد تعادل در سطح استروژن و تستوسترون.
- داروهای باروری برای فعالیت تخمدانها جهت افزایش تخمکگذاری.
کمک به باروری (ivf)
گاهی برای افزایش شانس باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک ممکن است به درمان لقاح آزمایشگاهی (IVF) نیاز داشته باشید. پزشک میزان باروری بیمار را معاینه لگنی کرده و این موضوع را بررسی میکند. چه مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باشید و چه نباشید، IVF فرآیندی است که ممکن است، ماهها یا حتی سالها زمان ببرد. با این همه تحقیقات پزشکی معتبر نشان دادهاند که مبتلایان به PCOS میزان موفقیت بالایی در باردار شدن با درمان IVF دارند.
برخی از مطالعات بالینی نشان دادهاند که زنان مبتلا به PCOS که قبل از درمان IVF از قرصهای ضد بارداری استفاده کردند، نتایج بهتری گرفتند. البته ممکن است به واسطههای دیگری نیز برای کمک به تعادل هورمونها و آمادگی بدن برای درمان IVF نیاز باشد.
اولین قدم در درمان IVF موثر، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش و فعالیت مناسب برای رسیدن به وزن ایدهآل است. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک با وزن مناسب، دو برابر بیشتر از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک چاق، به کمک IVF باردار میشوند.
جمع بندی و سوالات رایج
باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک ممکن اما کمی دشوار است. برای افزایش این شانس باید وزن متوسطی داشته باشید، سطح قند خون خود را کنترل و متعادل و سایر علائم PCOS را با تغییرات سبک زندگی و داروها بهبود بخشیده و درمان کنید. در برخی موارد، داروهای باروری به باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک کمک میکنند و گاهی طبق تشخیص پزشک به درمان باروری با IVF نیاز است. هر نوع درمانی را انتخاب میکنید باید امیدوار و خوشبین باشید تا به نتیجه دلخواه و تست بارداری مثبت دست پیدا کنید.
آیا باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک سخت است؟
به طور متوسط زنان مبتلا به PCOS نسبت به سایر زنان به زمان بیشتری برای باردار شدن نیاز دارند زیرا آنها پریودهای نامنظم دارند و ممکن است هر ماه تخمکگذاری نکنند و این مورد بارداری را دشوار و زمان تلاش برای آن را طولانیتر میکند.
سریع ترین راه برای باردار شدن با تخمدان پلی کیستیک چیست؟
برایزنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که دارای اضافه وزن هستند، کاهش وزن اغلب منجر به تخمک گذاری منظم تر شده و شانس بارداری را افزایش می دهد.