آمنیوسنتز یک روش پزشکی است که برای تهیه نمونه مایع آمنیوتیک نیاز به سوراخ کردن کیسه آمنیوتیک، جایی که جنین در آن قرار دارد، با استفاده از سوزنی که از دیواره شکم می‌گذرد تا زمانی که به رحم برسد، می‌باشد. مسیر و حرکات سوزن توسط دستگاه سونوگرافی هدایت می‌شود تا از تماس با جنین جلوگیری شود.
پس از آن، سلول‌های منشأ جنینی موجود در مایع آمنیوتیک و کروموزوم‌های جنین، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. در این آزمایش مقدار کمی مایع آمنیوتیک جمع آوری می‌شود. مایع آمنیوتیک، مایعی است که در دوران بارداری کودک را احاطه کرده و از او محافظت می‌کند و حاوی سلول‌ها و موادی است که در طول رشد آزاد می‌شوند.
علیرغم اینکه آمنیوسنتز یک آزمایش مهم برای شناسایی تغییرات ژنتیکی و مادرزادی است اما آزمایشی اجباری در بارداری نیست و تنها زمانی انجام می‌شود که حاملگی در شرایط خطری یا مشکوک به تغییرات در جنین باشد.
آمنیوسنتز برای چیست؟
همانطور که گفته شد، آمنیوسنتز آزمایشی است که در آن نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک برای آنالیز گرفته می‌شود. در این مایع می‌توان موادی را که جنین در طول رشدش ترشح می‌کند و همچنین سلول‌ها و مواد دیگر را پیدا کرد. این نمونه‌ها را می‌توان در آزمایشگاه ارزیابی کرد تا سلامت نوزاد را تایید کند و همچنین بررسی شود که آیا او از هرگونه تغییر ژنتیکی مانند سندرم داون رنج می‌برد یا خیر. آمنیوسنتز امکان تعیین برخی ناهنجاری‌های کروموزومی را با دقت ۹۷% ممکن می‌سازد و در چندین موقعیت استفاده می‌شود مانند:
- غربالگری ترکیبی (بیوشیمیایی-اکوگرافیک) مثبت
- ناهنجاری کروموزومی در بارداری قبلی
- ناهنجاری کروموزومی یکی از والدین
- ناهنجاری مورفولوژیکی جنین
- محدودیت رشد جنین زودرس
- خطر بیماری بیوشیمیایی با تشخیص در مایع آمنیوتیک.
- تشخیص عفونت جنین
- سابقه مشکلات ژنتیکی در خانواده
- زنان باردار بالای ۳۵ سال؛
- زن بارداری که سه یا بیشتر سقط جنین داشته است.
- تغییرات در مراقبتهای دوران بارداری
- سابقه کودک دیگری با تغییر ژنتیکی، نقص مغزی یا نقص نخاعی
مطلب پیشنهادی: سه ماهه اول بارداری
آمنیوسنتز چه زمانی باید انجام شود؟
این روش ترجیحاً بین هفته ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود، اما بعد از این تاریخ نیز امکان‌پذیر است. انجام آن در هفته ۱۶ به منظور جلوگیری از بیشترین خطر عوارض است، به ویژه، سقط جنین و ناهنجاری‌های اندام تحتانی جنین.
آمنیوسنتز چگونه انجام می شود؟
قبل از انجام آمنیوسنتز، سونوگرافی برای تعیین زمان بارداری، مشاهده شادابی جنین، جفت، میزان مایع آمنیوتیک و انتخاب بهترین مکان برای انجام روش انجام می‌شود. معمولاً ناحیه‌ای با بیشترین مایعات انتخاب می‌شود که شامل حلقه‌های روده مادر، قسمت‌های جنین یا قسمت‌های بزرگ جفت نباشد. سپس، سوراخ کردن در شرایط آسپتیک و تحت کنترل اولتراسوند انجام و حدود ۱۷ تا ۲۰ میلی‌لیتر مایع آمنیوتیک استخراج می‌شود. از آنجایی که از یک سوزن بسیار ظریف در این روش استفاده می‌شود، معمولاً از بیهوشی استفاده نمی‌شود.
درد و مدت زمان انجام این روش
آمنیوسنتز یک آزمایش سریع است. به طور متوسط بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای انجام آن زمان لازم است. با این حال، زمان مورد نیاز برای انجام معاینه ممکن است بسته به موقعیت جنین، جفت و مقدار مایع آمنیوتیک متفاوت باشد. همچنین، این روش معمولاً بدون درد است و فقط ممکن است احساس سوزن سوزن در دیواره شکم وجود داشته باشد. همچنین، حساسیت به درد بین افراد متفاوت است. به طور کلی، بیماران از کمی فشار و قولنج شکایت دارند، اما شدید نیست.
چه اقدامات احتیاطی بعد از آمنیوسنتز انجام شود؟
پس از انجام آمنیوسنتز، خانم باردار باید ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت کند، زیرا این دوره بحرانی برای ایجاد عوارض ناشی از آزمایش است. در این زمان، بیمار باید از فعالیت‌های شدید خودداری کند و در این مدت رابطه جنسی نداشته باشد. معمولاً بعد از این روش احساس گرفتگی کمی وجود دارد که در صورت وقوع، توصیه می‌شود از مسکن استفاده کرد.
مطلب پیشنهادی: آزمایش پاپ اسمیر
آیا سوزن این روش می تواند نوزاد را لمس کند؟
هنگامی که این روش بدون کمک سونوگرافی انجام میشد، اغلب این اتفاق می‌افتاد. امروزه با سونوگرافی شانس لمس جنین با سوزن بسیار کاهش یافته‌است. در نهایت اگر این اتفاق بیفتد، مشکل بزرگی وجود نخواهد داشت، زیرا مانند زمانی است که پوست شما با سوزن لمس شود.
خطرات آمنیوسنتز
ایمنی آمنیوسنتز به دقت مورد مطالعه قرار گرفته است. این روش یک تکنیک بی‌خطر است که سریع اجرا می‌شود و خیلی دردآور نیست. اگرچه ساده است ولی خطر سقط جنین ناشی از آمنیوسنتز حدود ۰.۵٪ تا ۱٪ است.
سخن پایانی
آمنیوسنتز یک آزمایش مرتبط با پیچیدگی خاص است، اما می‌تواند به بسیاری از مادران کمک کند تا برای پذیرش نوزادان خود بهتر آماده شوند. اما به یاد داشته باشید، متخصص زنان و زایمان شما بهترین فردی است که می‌تواند تأیید کند که آیا این آزمایش واقعاً ضروری است یا خیر.
با وجود اینکه آمنیوسنتز یک آزمایش مهم برای تشخیص است، یک روش تهاجمی است که می‌تواند خطراتی را برای زن باردار و جنین به همراه داشته باشد. بنابراین آمنیوسنتز آخرین راه حل است که ظن محکمی در مورد سلامت جنین وجود داشته و هیچ آزمایش دیگری برای شناسایی آن وجود نداشته باشد. امیدواریم از این مقاله از ویکی درمان نیز استفاده لازم را برده باشید.
سوالات متداول
دقت آمنیوسنتز حدود ۹۹.۴ درصد است. البته آمنیوسنتز ممکن است به دلیل مشکلات فنی مانند عدم توانایی در جمع آوری مقدار کافی مایع آمنیوتیک یا عدم رشد سلول های جمع آوری شده در هنگام کشت، ناموفق باشد.
غشاء پس از آمنیوسنتز خود به خود ترمیم شده و بهبود پیدا می کند.آمنیوسنتز چقدر دقیق است؟
آیا کیسه آمنیوتیک بعد از آمنیوسنتز بهبود می یابد؟
