آیا تا به حال نام تنگی کانال نخاعی را شنیده اید؟ تا چه میزان با سیستم اعصاب و نخاع آشنایی دارید؟ در مطلب پیش رو قصد داریم تا با کانال نخاعی و تنگی این کانال بیشتر آشنا شویم. پس با ما در ویکی درمان همراه باشید.
به زبان ساده مهره های شما تونلی را ایجاد کرده‌ٰاند که نخاع از آن می‌گذرد و این تونل کانال نخاعی نام دارد. تنگی کانال نخاعی به باریک شدن کانال نخاعی در قسمت پایین کمر گفته می‌شود. تنگی که به معنای باریک شدن است، به عصب ها و نخاعی که به سمت ماهیچه می‌روند فشار وارد می‌کند. ناگفته نماند که تنگی ستون فقرات در هر قسمت از ستون فقرات ممکن است رخ دهد اما در قسمت پایین کمر شیوع بیشتری دارد. پنج مهره کمری موجب اتصال ستون فقرات بالایی به کمر می‌شوند.
اگر هنگام پیاده روی های طولانی مدت دچار مشکل می‌شوید و احساس می‌کنید که برای راحتی بیشتر باید به سمت جلو خم شوید، ممکن است دچار این عارضه شده باشید. علاوه بر این‌ها در سطوح بالاتر مشکلاتی مانند بی‌حسی یا درد در ناحیه پا و عدم کنترل مثانه یا روده ممکن است رخ بدهد.
تنگی کانال نخاعی به چه علت رخ می‌دهد؟
سایش تدریجی و پارگی مفاصل در طول زمان و آرتروز از جمله شایع ترین دلایل ایجاد این بیماری هستند. از آنجایی عموم افراد در سن ۵۰ سالگی با آرتزور درگیر می‌شوند، ایجاد تنگی کانال نخاعی در افراد بالای ۵۰ سال، به خصوص خانم ها، بسیار شایع است. علاوه بر آرتروز عوامل دیگری می‌توانند در ایجاد تنگی کانال نخاعی نقش داشته باشند:
- کانال نخاعی باریک
- آسیب به ستون فقرات
- تومور ستون فقرات
- برخی بیماری‌های استخوانی
- جراحی‌های انجام شده ستون فقرات
- روماتیسم مفصلی
تنگی کانال نخاعی چه نشانه‌هایی دارد؟
ممکن است در مراحل اولیه این بیماری نشانه های خاصی را مشاهده نکنید. عموم علائم به تدریج در طول زمان پدیدار می‌شوند. در ادامه به برخی از علائم رایج اشاره می‌کنیم:
- احساس درد در ناحیه پشت
- درد سوزشی که به سمت باسن و پایین پاها می‌رود (سیاتیک)
- بی حسی، گزگز، گرفتگی و ضعف درد مچ پا
- از بین رفتن حس در پا
- از بین رفتن توانایی جنسی
فشار بر روی اعصاب ناحیه کمر نیز ممکن است علائم شدیدتری را نشان دهد که با عنوان سندروم دم اسبی شناخته می‌شود. در صورت مشاهده هریک از علائم زیر بهتر است فورا به پزشک مراجعه کنید.
- از دست دادن کنترل روده و مثانه
- بی حسی بسیار شدید در بخش‌های مختلف پا
- ضعف و درد شدید در یک یا هر دو پا، به طوریکه راه رفتن و بلند شدن برایتان سخت باشد
تنگی کانال نخاعی چطور تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص تنگی کانال نخاعی ابتدا سوالاتی در رابطه با علائم شما پرسیده شده و سپس مورد معاینه فیزیکی قرار می‌گیرید. در طی معاینه فیزیکی نیز، پزشک علائم این بیماری را در شما بررسی می‌کند. همچنین برای تشخیص بهتر، ممکن است مورد آزمایش‌های زیر قرار بگیرید:
- اشعه X از ستون فقرات: در این آزمایش رشد استخوان که موجب فشار به سیستم اعصاب و تنگی کانال نخاعی می‌شود مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- عکس برداری: آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن و MRI، ساختارهای عصبی و کانال نخاعی را دقیق‌تر نشان می‌دهند.
- آزمایش‌های دیگر: بنا به تشخیص پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند اسکن از استخوان، میلوگرام و EMG برای شما انجام شود.
تنگی کانال نخاعی چگونه درمان می‌شود؟
در صورت تشخیص این بیماری جای نگرانی وجود ندارد. چرا‌که در حال حاضر بسیاری از متخصصان مانند جراحان، متخصصان اعصاب و فیزیوتراپ‌ها در این زمینه به شما کمک می‌کنند. درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی، دارو و در برخی موارد جراحی باشد. البته نگران نباشید، چرا که جراحی گزینه آخر بوده و در مراحل حاد بیماری توصیه می‌شود.
- فیزیوتراپی: در این نوع درمان تمریناتی برای تقویت پشت، شکم و عضلات پا انجام می‌شود. در کنار آن، یادگیری انجام دادن فعالیت‌های روزمره به صورت صحیح و ایمن، استفاده از بریس کمر، حرکات کششی و ماساژ می‌توانند مفید واقع شوند. ( بهترین فیزیوتراپی تهران )
- دارو: در این روش داروهایی برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌شود.
- جراحی: در جراحی معمولا خارهای استخوانی، برای افزایش فضا بین مهره‌ها، برداشته می‌شوند. همچنین با به هم آمیختن برخی مهره‌ها، امکان تثبیت قسمت پایین کمر وجود دارد.
- علاوه بر موارد ذکر شده طب سوزنی و فعالیت‌های کایروپراکتیک برای برخی افراد مفید واقع می‌شوند.
برای جلوگیری از تنگی کانال نخاعی چه کارهایی می‌توانیم انجام دهیم؟
امکان ابتلا به آرتروز و در نتیجه تنگی کانال نخاعی در افراد بالای ۵۰ سال بسیار رایج است. اما با این حال با انجام برخی مراقبت‌ها می‌توانیم ریسک ابتلا به آن را کاهش دهیم. مراقبت‌هایی مانند: انجام ورزش به صورت منظم، حفظ موقعیت بدنی مناسب هنگام انجام کارهای روزمره و داشتن وزن سالم.
نتیجه گیری
با توجه به توضیحات ذکر شده تنگی کانال نخاعی برای شما درد به همراه داشته و در برخی شرایط ممکن است در انجام کارهای روزمره با اختلال مواجه شوید. به همین خاطر بهترین راه انجام مراقبت‌های لازم پیش از ابتلا به این بیماری و تشخیص به موقع آن است.
