ارتودنسی ثابت چیست؟ + (مزایا، معایب و انواع آن)

ارتودنسی دندان، می‌تواند از سلامت دندان‌ها، لثه‌ها و مفاصل فک شما در طولانی مدت محافظت کند؛ زیرا فشار را به طور مساوی بین تمام دندان‌ها توزیع می‌کند. ارتودنسی ثابت به این صورت است که پس از قرارگیری دستگاه ارتودنسی داخل دهان، دیگر امکان خارج کردن آن توسط خود فرد امکان‌پذیر نیست. 

ارتودنسی ثابت چیست؟

ارتودنسی ثابت از شاخه های دندانپزشکی میباشد که در فرآیند آن با استفاده از دستگاه های ثابت تلاش میکنند تا ناهماهنگی ها و بی نظمی های دندان را برطرف و اصلاح کنند. این روش شامل استفاده از براکت های فلزی و یا سرامیکی است که با اتصال به دندان ها و رزوه شدن سیم های کمانی از طریق براکت ها موجب ایجاد نظم در دندان ها میشود.

اجزای ارتودنسی ثابت باهم کار میکنند تا فشارهای کنترل شده و ملایمی را به دندان ها اعمال کنند. طی گذشت زمان دندان ها را به جای درست و مد نظر منتقل میکنند. برای کمک بیشتر به حرکت و جا به جایی دندان ها از وسایل کمکی نیز استفاده میکنند.

از مزایای ارتودنسی ثابت، میتوان به نتیجه قابل پیش بینی و دقیق آن اشاره کرد. این روش امکان رسیدگی پزشک به مسائل گوناگونی مانند دندان های کج، شلوغی بیش از حد و شکاف ها را فراهم میسازد. با توجه به پیچیدگی وضعیت دندان های فرد مراجعه کننده، مدت زمان درمان به روش ارتودنسی ثابت میتواند متغییر باشد. اما اولویت بالاتر از زمان این است که توسط نظارت منظم بهترین متخصص ارتودنسی در تهران بتوانید بهترین نتیجه و پیشرفت مطلوبی را کسب کنید. به طور معمول ارتودنسی ثابت نتایج خوبی را به دنبال دارد و روشی پرکاربرد و تاثیرگذار به حساب می آید.

انواع ارتودنسی ثابت کدام است؟

لازم به ذکر است که ارتودنسی دندان تنها به بریس های فلزی محدود نمیشود و انواع دیگری نیز دارد. در این بخش به بررسی انواع ارتودنسی ثابت میپردازیم:

ارتودنسی فلزی

این نوع ارتودنسی ثابت از گذشته در اختیار عموم قرار داشته اما طی گذشت زمان تغییراتی از قبیل وزن و ساختار و آلیاژ، در آنها ایجاد شده تا رنگ ثابتی داشته باشند. این نوع ارتودنسی دارای بریس های فلزی و براکت های فلزی میباشد و به وسیله سیم های خاص بر روی دندان ها مینشیند یا نصب میشوند. براکت های ارتودنسی فلزی توسط سیم به هم متصل هستند و باعث ایجاد فشار روی دندان ها میشوند.

ارتودنسی سرامیکی

شیوه عملکرد این ارتودنسی دندان نیز همانند ارتودنسی فلزی میباشد؛ اما تفاوتی که میان این دو مورد ارتودنسی وجود دارد این است که ارتودنسی های سرامیکی از براکت های سرامیکی شفاف و روشن تشکیل میشود. این نوع ارتودنسی به این دلیل که بریس های غیر قابل تشخیص و طبیعی تری نسبت به ارتودنسی فلزی دارند، محبوبیت و طرفداران بیشتری در میان افراد به خصوص بزرگسالان دارد. اما قابل توجه است که بنا بر تجربیات ارتودنتیست ها، بیمارانی که از ارتودنسی سرامیکی استفاده میکنند، رنگ کش های ارتودنسی شان تغییر میکند و احتمال دارد رنگ آن روی دندان باقی بماند.

ارتودنسی دیمون

در ارتودنسی های دیمون که هرکدام از تولیدکنندگان محصولات ارتودنسی میتوانند تولید کنند، به جای استفاده از کش برای نگه داشتن سیم ارتودنسی در بریس ها، از یک ساختار یکپارچه و هماهنگ استفاده میکنند که موجب حرکت راحت تر سیم های ارتودنسی میشود. در این روش زمان کمتری برای تعویض سیم های ارتودنسی صرف میشود و احتمال به جا ماندن اثر رنگ کش های ارتودنسی در این روش به حداقل میرسد.

ارتودنسی لینگوال

این نوع ارتودنسی به این شکل است که بر روی سطوح داخل دندان نصب شده و از دید سایر افراد خارج میشود که به عنوان ارتودنسی نامرئی نیز شناخته میشود. دلیل اینکه ارتودنتیست ها این نوع ارتودنسی را به مراجعه کنندگان خود پیشنهاد میکنند، تاثیرگذاری زیاد آنها میباشد. اما در کنار موثر بودن، معایبی دارند که میتواند شامل درد زبان، دشواری در تکلم و عدم توانایی تمیز نگه داشتن بریس ها به علت دسترسی دشوار باشد. همچنین این نوع ارتودنسی، هزینه بیشتری نسبت به سایر ارتودنسی ها دارد.

اجزای ارتودنسی ثابت چیست؟

ارتودنسی از اجزای گوناگونی تشکیل میشود و هر بخش آن نام و اصطلاح خاصی دارد. در ادمه این بخش تقریبا تمامی اجزای ارتودنسی را ذکر کردیم تا با آنها آشنا شوید:

• بند: بند در واقع به شکل حلقه میباشد و معمولا هم رنگ دندان های آسیاب هستند؛ چرا که به دور آنها متصل میشوند.
• آرچ وایر: این جزء که به عنوان سیم نیز شناخته میشود، مطابق انحنای خاص دندان ها ساخته و به براکت ها متصل میشود.
• براکت: در واقع مهمترین بخش که کار کشیدن یا فشار آوردن روی دندان ها را به عهده دارد، این بخش میباشد و بر سطح آنها سوراخ هایی برای عبور آرچ وایر وجود دارد.
• کش: در حقیقیت به طور کلی سه نوع کش ارتودنسی وجود دارد که عبارتند از الاستیک، اورینگ، و جداکننده که هر کدام از آنها در قسمت خاصی از دندان نصب میشوند و کاربرد متفاوتی دارند.
• اسپرینگ: این یک نوع فنر میباشد که روی سیم و بین دو براکت قرار میگیرد؛ وظیفه اسپرینگ این است که میان دو دندان در یک فک، فاصله ایجاد کند.
• هوک: یک قلاب از جنس فلز میباشد که از کنار براکت ها بیرون زده و معمولا جزئی از براکت میباشند؛ اسپرینگ یا کش الاستیک به این قلاب ها متصل میشوند.
• ریتینر: معمولا بعد از اتمام ارتودنسی و کسب نتیجه دلخواه، از ریتینر استفاده میکنند تا نتایج ارتودنسی را ثابت نگه دارند.
• وکس: از وکس برای جلوگیری از بافت های نرم محیط دهان مانند لب ها استفاده میشود و آن را روی براکت ها یا هر جزء آزاردهنده بریس قرار میدهند.

هزینه ارتودنسی ثابت چقدر است؟

هزینه ارتودنسی به صورت دقیق مشخص نیست و اگر دقت کرده باشید هیچ مرکزی هزینه ثابت و دقیقی برای انجام ارتودنسی اعلام نمیکند. زیرا این روش درمانی با توجه به عوامل متعدد، هزینه متغییری دارد. اما هزینه ارتودنسی ثابت در سال ۱۴۰۲ برای هر فک از ۲۰ میلیون تومان شروع شده و هزینه ارتودنسی ثابت برای دو فک از ۴۰ میلیون تومان شروع میشود.

مشکلاتی که با ارتودنسی ثابت برطرف می شوند چیست؟

ارتودنسی ثابت توانایی برطرف کردن محدوده وسیعی از مشکلات دندانی را دارد و یک راه حل موثر برای انواع مسائل دندانی به حساب می آید. اما از مهمترین کاربردهای ارتودنسی ثابت میتوان به برطرف کردن تراز نامناسب دندان ها هنگام بسته شده فک، اشاره کرد. منظور از تراز نامناسب، شلوغی زیاد و بیش از حد به این معنی که فضای کافی برای تمام دندان ها وجود نداشته باشد و همچنین فاصله میان دندان ها میباشد.

ارتودنسی ثابت علاوه بر موارد بالا، میتواند دندان های کج و نامرتب را نیز اصلاح کند و بر زیبایی لبخند بیفزاید و مشکلات مربوط به بایت را نیز برطرف کند. ارتودنسی ثابت میتواند رعایت بهداشت دهان و دندان را هم آسان تر کند.

تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک چیست؟

این دو ارتودنسی، یعنی ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک، دو رویکرد و روش درمان ارتودنسی با ویژگی های انحصاری و متمایز میباشند. در ارتودنسی ثابت از براکت و سیم ها استفاده میشود و روی دندان ها چسبانده میشوند و بیمار قادر به برداشتن آنها نیست. این براکت ها به صورت دائم در جای خود میمانند و سیم های آن به صورت دوره ای توسط ارتودنتیست تنظیم میشوند تا نیروی کنترل شده ای به دندان های فرد وارد شود.

از طرف دیگر، ارتودنسی متحرک از وسایلی تشکیل میشود که به راحتی توسط بیمار میتواند برداشته شود و مجددا بر روی دندان ها قرار گیرد. ارتودنسی متحرک اغلب نامرئی میباشد و میتوان آن ر ا برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و غذا خوردن برداشت.

فواید و مزایا استفاده از ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت مزایای زیادی دارد تا افرادی که مشکلات دندانی دارند را به انجام آن ترغیب کند. ارتودنسی دندان قطعا دارای فواید بسیاری میباشد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره کردیم تا اگر قصد انجام این روش درمانی را دارید، از تصمیم خود مطمئن شوید.

• اصلاح کامل تراز بندی دندان ها
• کنترل دقیق توسط ارتودنتیست
• درمان سفارشی متناسب با وضعیت هر فرد
• فشار ثابت و کنترل شده
• پایداری و تاثیر بلند مدت
• بهبود سلامت دهان و دندان
• افزایش زیبایی لبخند و ظاهر دهان

عوارض ارتودنسی ثابت چیست؟

با اینکه ارتودنسی ثابت دندان روشی بسیار موثر و دارای مزایای زیادی میباشد، مانند سایر درمان های دیگر ممکن است عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد. از شایع ترین عوارض ارتودنسی ثابت، درد و ناراحتی است؛ به ویژه در ابتدای درمان و بعد از تنظیم. احتمال دارد روی گونه ها، لب ها و یا زبان به دلیل وجود سیم ها و براکت ها، زخم یا تحریک ایجاد شود.

همچنین اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنید، ممکن است در اطراف بریس ها پلاک ایجاد و موجب پوسیدگی دندان و التهاب شدید لثه شود که در این صورت فرد باید جراحی لثه انجام دهد.

چه افرادی نمی توانند از ارتودنسی ثابت استفاده کنند؟

افرادی که مشکلات شدید سلامت دهان و دندان دارند مثل بیماری شدید لثه یا پوسیدگی زیاد دندان، ممکن است لازم باشد این مشکلات را قبل از انجام ارتودنسی ثابت حل کنند. داشتن یک پایه سالم برای درمان ارتودنسی بسیار مهم است و در کسب بهرین نتیجه نقش دارد. در برخی موارد، افراد ممکن است ساختار دندان ها مناسب نباشد و دندان های کافی برای قرار دادن براکت ها و سیم ها نداشته باشند.

افرادی که مشکلات شدید رشد فک داشته باشند، ممکن است به جراحی های خاصی برای اصلاح تراز فک خود نیاز داشته باشند و بهتر از قبل از اصلاح مشکل رشد فک خود، ارتودنسی ثابت را انجام ندهند.

ریتینر یا تثبیت کننده ارتودنسی چیست؟

نگهدارنده، ریتینر یا تثبیت کننده ارتودنسی به نوعی یک دستگاه برای استفاده بعد از درمان ارتودنسی میباشد که به منظور حفظ نتایج ارتودنسی و حفظ دندان ها در موقعیت های جدیدشان، مورد استفاده قرار میگیرند. عدم استفاده از این دستگاه ممکن است، موجب بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی خود شود که این امر منجر به اختلال در تراز دندان ها خواهد شد.

ریتینر یا تثبیت کننده ارتودنسی در دو نوع ثابت و متحرک موجود هستند. انتخاب نوع نگهدارنده ارتودنسی به نیازهای منحصر به فرد هر شخص بستگی داشته و این مورد توسط متخصص ارتودنسی شما تعیین خواهد شد. همچنین شایان ذکر است گاهی ممکن است در یک فک از ریتینر ثابت و در فک دیگر از ریتینر متحرک استفاده شود.

درمان ارتودنسی ثابت چقدر طول میکشد؟

به طور متوسط، درمان ارتودنسی ثابت معمولا بین ۱ تا ۳ سال طول می کشد. با این حال، لازم به ذکر است که توجه داشته باشید این یک تخمین است و از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

راهکارهای کاهش دوره درمان ارتودنسی

راهکارهایی وجود دارد که میتوانید با استفاده از آنها درمان ارتودنسی خود را در دوره کوتاهتری به پایان برسانید. در این بخش برخی از این روش ها را ذکر کردیم که میتوانید در ادامه مطالعه کنید.

برای تسریع دوره درمان ارتودنسی خود، اگر با براکت ها یا دندان های خود با مشکل مواجه شدید، فوراً با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید و در صورت لزوم برای معاینه کامل، یک قرار ملاقات تعیین کنید. بدون تأخیر به جلسات برنامه ریزی شده خود با متخصص ارتودنسی پایبند باشید؛ چرا که تنظیمات به موقع براکت، در درمان پایدار بسیار موثر است.

همچنین دستگاه هایی برای تسریع درمان ارتودنسی به بازار عرضه میشوند که برای استفاده از آنها، قبل از هر اقدامی با متخصص ارتودنسی خود مشورت کنید تا از مناسب بودن این دستگاه ها برای برنامه درمانی خود، مطمئن شوید. بهداشت دهان و دندان را با تمیز کردن دقیق دندان ها و براکت ها حفظ کنید؛ به دلیل اینکه لثه ها و دندان های سالم، سریع تر به اصلاح شدن پاسخ میدهند و حرکت موثرتری خواهند داشت. به منظور جلوگیری از آسیب، مراقبت از براکت را در اولویت قرار دهید؛ زیرا هر گونه خرابی براکت ممکن است حرکت دندان ها را متوقف کند.

جمع بندی و سوالات متداول

ارتودنسی ثابت یک روش درمانی برای اصلاح ترازبندی دندان ها و افزایش زیبایی لبخند مناسب است و مورد استفاده قرار میگیرد. نسبت به سایر روش های درمانی عوارض کمتری دارد، طول مدت درمان آن کمی طولانی است و در نتیجه پایداری و تاثیر بلند مدتی را در پی دارد. اگر برای انجام این روش مانعی ندارید و مشکلاتی همچون تراز نامناسب دندان ها و کجی دندان دارید، توصیه میکنیم پس از مشاوره با ارتودنتیست خوب برای انجام این روش اقدام نمائید.

• آیا گذاشتن براکت ارتودنسی درد دارد؟

نصب و گذاشتن براکت های ارتودنسی رو دندان نیازی به تراشیدن دندان یا بی حسی ندارد و پروسه بدون درد انجام می شود.