سوختگی آسیبی است که در اثر واردشدن گرمای زیاد به پوست ایجاد می‌شود و ممکن است در اثر گرمای خشک مانند آتش یا اتو باشد یا در اثر گرمای مرطوب مانند بخار آب جوش. هر دو نوع این موارد بسیار دردناک هستند و باعث قرمز شدن، التهاب، تاول و تورم پوست می‌شوند. در این میان بروز تاول، آسیبی رایج پس از سوختگی است که شامل تشکیل حبابی با مایع شفاف زیر پوست است که به عنوان پاسخی برای محافظت از ناحیه سوخته بدن تشکیل می‌شود. آنها معمولاً در اثر سوختگی درجه دو که ناشی از منبع گرما، مواد شیمیایی، سرمازدگی یا آفتاب سوختگی است، ایجاد می‌شوند. در ادامه درباره علل ایجاد و درمان تاول سوختگی بیشتر می‌خوانیم پس همراه ما باشید.
دلیل بروز تاول سوختگی چیست؟
تاول‌های سوختگی به دلایل مختلفی مانند سوختن با اتو، آب جوش و… ایجاد می‌شوند. حتی گاهی در اثر آفتاب سوختگی یا سرمازدگی نیز پوست تاول می‌زند. تاول از نوع سوختگی درجه دو محسوب می‌شود و در واقع پوششی از پوست است که روی ناحیه سوخته بدن به منظور محافظت در برابر عفونت پس از سوختگی ایجاد می‌شود. این تاولها در سوختگی‌های خفیف تا شدید بوجود می‌آیند و فرد نباید سعی کند تاول را بترکاند زیرا با وجود تاول سوختگی زیر آن سریع‌تر بهبود خواهد یافت.
درمان خانگی تاول سوختگی
همانطور که اشاره کردیم، تاول سد طبیعی بدن برای محافظت در برابر عفونت ناشی از سوختگی است. برای درمان تاول سوختگی راه‌های درمان خانگی و پزشکی متفاوتی وجود دارد. درمان تاول سوختگی که در اثر سوختگی‌های درجه یک یا خفیف درجه دو رخ می‌دهند، معمولاً با مراقبت‌های خانگی قابل انجام است. در درمان تاول سوختگی از نوع خانگی چنانچه تاول پاره شد، باید محل سوختگی را با آب گرم و صابون به آرامی و با دقت تمیز کنید. از نواحی آفتاب سوخته مراقبت کنید، زیرا پوست سوخته با نور مستقیم خورشید بسیار حساس است. برای این کار از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بیشتر استفاده کنید تا در جلوگیری از ایجاد اسکار به شما کمک کند.
توصیه می‌شود بلافاصله پس از حادثه، محل سوختگی را زیر آب خنک و نه سرد بگیرید یا ۵ تا ۱۰ دقیقه از کمپرس خنک استفاده کنید. دیگر اینکه محل تاول را به آرامی با آب و صابون ساده بشویید و بعد از پمادهای حاوی نفت یا آلوئه ورا برای دو تا سه بار در روز در محل تاول استفاده کنید. محل تاول را با یک گاز استریل و نچسب بپوشانید و یکبار در روز آن را تعویض کنید. در نهایت چنانچه درد داشتید از مسکن‌های بدون نیاز به نسخه استفاده کنید.
در درمان تاول سوختگی لازم است محل تاول را تمیز نگه دارید و حتما مراقب هر گونه علائم عفونت باشید و در صورت بروز عفونت و همچنین سکونت شما در تهران، به بهترین دکتر پوست تهران مراجعه کنید. با درمان تاول سوختگی و مراقبت مناسب، اکثر تاولها حدود یک هفته پس از حادثه از بین می‌روند اما در صورتی که درمان تاول سوختگی بعد از یک هفته یا بیشتر انجام نشد حتما به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
درمان تاول سوختگی با آب جوش
برای درمان تاول سوختگی با آب جوش روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از این روش‌ها استفاده از گیاه آلوئه‌وراست که در درمان سوختگی بسیار موثر است. آلوئه‌ورا در ترمیم و بهبود سوختگی درجه یک و دو و نیز سوزش و درد ناشی از سوختگی با آب جوش تاثیر دارد. مورد دیگر استفاده از روغن زیتون برای درمان تاول سوختگی با آب جوش است. روغن زیتون خاصیت ضدعفونی و مرطوب کنندگی داشته و نیز برای درد التیام‌بخش است.
استفاده از خمیر دندان نیز در درمان تاول سوختگی با آی جوش مناسب است زیرا این ماده خاصیت خنک‌کنندگی دارد و به تسکین درد نیز کمک می‌کند. استفاده از عسل هم در این مورد خوب است زیرا عسل ضدعفونی کننده و ترمیم‌کننده است. استفاده از پمادهای آلفا، ریکاو، پولیسپورین یا نئوسپورین نیز به تسکین درد، ترمیم و جلوگیری از عفونت بر روی تاول حاصل از سوختگی موثر خواهد بود.
روش های جلوگیری از تاول سوختگی
سوختگی و تاول‌های ناشی از آن همیشه قابل پیشگیری نیستند، اما انجام برخی اقدامات ایمنی برای کاهش خطر بروز توصیه می‌شوند. برای جلوگیری از ایجاد تاول سوختگی چند راه وجود دارد که البته بیشتر آماده‌سازی و احتیاط است تا پیشگیری.
- در آشپزخانه و هنگام دست‌زدن به وسایل داغ یا کار با آتش، احتیاط کنید و هرگز ظروف داغ را بدون دستکش جابجا نکنید.
- چنانچه قصد دارید برای مدت طولانی زیر نور خورشید قرار بگیرید حتما از کرم ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید.
- آبگرمکن را روی درجه مناسب قرار دهید و همیشه قبل از استفاده از حمام بویژه برای نوزادان و کودکان، درجه آب را تست کنید.
- وسایل داغ، کبریت و فندک را در مکانی امن و دور از دسترس کودکان قرار دهید.
- برای جلوگیری از سرمازدگی از لباس‌های مناسب آب و هوا استفاده کنید و اگر پوست دچار سرمازدگی شد، سعی کنید دمای بدن را با استفاده از آب ولرم و به آرامی بالا ببرید.
- موارد شیمیایی مضر را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
روش های درمان تاول سوختگی
نظرات کارشناسان در مورد روش‌های درمان تاول سوختگی متفاوت است اما اغلب انجام موارد زیر توصیه می‌شود.
به تاولها دست نزنید
بهتر است اصلا به تاول دست نزنید و سعی نکنید آن را بترکانید زیرا همانطور که اشاره شده تاول نوعی سد دفاعی بدن در برابر عفونت ناشی از سوختگی است. چنانچه به ترکاندن تاول نیاز باشد باید با رعایت موارد بهداشتی و توسط مراقب بهداشتی یا پزشک انجام شود. در برخی موارد، با استفاده از یک سوزن استریل‌شده با الکل یا حرارت، سوراخی کوچک در تاول ایجاد می‌شود تا مایع درون آن خارج شود. این روش اغلب برای تاول‌های بزرگ انجام می‌شود که احتمال ترکیدن آنها وجود دارد. چنانچه مایع خارج شده سفید یا زرد، غلیظ یا بدبو باشد، ممکن است تاول عفونی شده باشد بنابراین نیاز به مراقبت پزشکی خواهد داشت. دقت کنید پوست روی تاول را جدا نکنید زیرا پوست جدید زیر این پوشش برای ترمیم سوختگی خود به این پوشش محافظ نیاز دارد.
از پماد سوختگی استفاده کنید
در صورت نیاز و توصیه پزشک از پمادهای سوختگی و آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت استفاده کنید. پماد نئوسپورین یک گزینه درمانی مناسب برای درمان تاول سوختگی است. سایر پمادها مانند باسیتراسین، پلی اسپورین یا ژل نفتی است. باید پماد را به آرامی روی محل تاول بمالید و آن را با یک پانسمان یا پد نچسب بپوشانید. استفاده از پماد آلفا و کالاندولا و… نیز مناسب است.
در معرض نور خورشید قرار نگیرید
قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب اغلب باعث تشدید و التهاب بیشتر تاول خواهد شد. بنابراین برای درمان تاول سوختگی بهتر است از قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب خودداری کنید تا فرایند بهبود تاول سریع‌تر انجام شود.
مراجعه به پزشک متخصص
چنانچه تاول سوختگی پس از انجام درمان‌های خانگی و بعد از یک هفته خوب نشد حتما باید برای درمان تاول سوختگی به پزشک مراجعه کنید. ممکن است تاول موجب شود پوست قرمز و متورم شود و مایع سفید یا زرد درون آن را پر کند. در این موارد اگر در تهران نیز سکونت داشتید، مراجعه به بهترین کلینیک پوست و مو تهران با مراقب بهداشتی لازم است.
جمع بندی
تاول سوختگی، حباب‌هایی پر از مایع‌اند که به عنوان یک لایه محافظ در نواحی سوخته پوست ایجاد می‌شود و نباید ترکانده شوند زیرا این کار ممکن است احتمال عفونت پوستی را افزایش دهد. درمان تاول سوختگی خفیف با مراقبت‌های اولیه و در خانه قابل انجام است مثلا سوختگی‌های خفیف با خنک‌کردن محل سوختگی و استفاده از پانسمان استریل نچسب قابل درمان است اما برای درمان تاول سوختگی متوسط یا شدید، باید به پزشک مراجعه کرد.
سوالات متداول
۱. برای خشک شدن تاول سوختگی از چه چیزی استفاده کنیم؟
استفاده از ژل آلوئه‌ورا یا نارون کوهی برای خشک شدن و درمان تاول سوختگی موثر است.
بهترین درمان سوختگی بعد از ترکیدن تاول چیست؟
اصلا پوست‌های اطراف آن را جدا نکنید زیرا برای جلوگیری از عفونت و گرد و غبار آلوده در محل سوختگی لازم است. محل تاول را با یک پماد ضدعفونی آغشته کرده و سپس با گاز استریل به آرامی پانسمان کنید.
بهترین پماد برای تاول سوختگی چیست؟
پماد سیلور سولفادیازین (Silver Sulfadiazine) یکی از بهترین موارد برای درمان تاول سوختگی به شمار می‌رود اما پمادهای زیادی برای استفاده وجود دارند و در این زمینه به توصیه پزشک نیاز است.
تاول سوختگی را بترکانیم یا نه؟
هرگز تاول را نترکانید مگر با توصیه و توسط پزشک یا مراقب بهداشتی زیرا تاول سد دفاعی بدن در برابر عفونت ناشی از سوختگی است.
سلام من حدودا ۶ روز پیش پام با اگزوز موتور سوخت دو سه روزی تاولش رو حفظ کردم و پماد هایی مثل زینک و کالاندولا و یه پماد هم داروخانه داد برای سوختگی و عفونت نکردن که زدم. اما تاول ترکید و دیروز اومدم با دستمال تمیز کنم پوستش هم کنده شد. باید چیکار کنم؟ خیلی درد میکنه . اگر مرتب این پماد هارا بزنم که خشک نمیشه روش درسته؟ و اینکه شستشو باید بدم یا خیر؟
باسلام و احترام.مطلب مندرج شده عالی و موثر بود.متشکریم.موفق باشید.
سلام،پوست من چند روز پیش با آتیش سوخت و زرشکی رنگ شده بود و زیرش آب جمع شده بود اما درد نمیکرد،تقریبا دو روز پیش تاول ترکید و هیچ ترشحی نداره اما وقتی مرطوب میشه درد میگیره، راه حلی هست که زودتر خشک و ترمیم بشه؟و این که آیا بهتره پانسمان شه یا روش باز باشه؟
سلام.پوست من بر اثر جسم داغ دجار سوختگی شده و بعد از مدتی چیزی مشابه خال گوشتی بر روی آن بوجود اومده..امکان برطرف کردنش با لیزر هست؟
سلام وقت بخیر
مایع زیر تاول خارج شده پوست رو هم باید بکنیم؟ یا روی محل زخم باقی بمونه؟
با سلام بسته به نوع و محل سوختگی از پماد مخصوص باید استفاده شود و بهتر است که به پزشک مراجعه کنید.
برای چه حدی از سوختگی به بیمارستان مراجعه کنیم بهتره؟
با سلام
برای سوختگی های خیلی محدود و کم مشکلی نیست که مراجعه نکنید ولی اگر احساس کردید که نیاز به مراجعه به بیمارستان دارید به هیچ عنوان درزغ نکنید.
من دستم رو با آب جوش سوزوندم خیلی هم بد سوخته الان چند روزه گذشته باید چیکار کنم؟
به داروخانه محلتان مراجعه کنید تا داروهای مناسب به شما بدهد.