آیا سرطان دهان خطرناک و کشنده است ؟ + علائم ابتدایی

سرطان دهان شایع ترین نوع سرطان سر و گردن است و معمولاً افراد ۶۰ ساله و بالاتر را تحت تأثیر قرار می دهد. منظور از سرطان دهان، تومورهایی است که در بخشی از دهان ایجاد می شود که ممکن است روی سطح زبان، داخل گونه ها، سقف دهان (کام)، لب ها یا لثه ها باشد. این تومورها همچنین می توانند در غدد تولید بزاق، لوزه ها در پشت دهان و بخشی از گلو که دهان را به نای (حلق) وصل می کند، ایجاد شوند. با این حال، این موارد شیوع کمتری دارند. در ادامه مقاله از ویکی درمان با سرطان دهان و علل و علائم آن آشنا خواهیم شد.

سرطان دهان چیست؟

سرطان دهان که به گروه گسترده سرطان های سر و گردن تعلق دارد، اصطلاح گسترده ای برای انواع سرطانی است که داخل دهان شما را تحت تاثیر قرار می دهد. سرطان دهان می تواند یک مشکل رایج در لب ها یا در دهان باشد، مانند لکه های سفید یا زخم هایی که خونریزی می کنند. تفاوت بین نوع رایج و سرطان دهان بالقوه این است که این تغییرات از بین نمی روند. در صورت درمان نشدن، سرطان دهان می تواند در سراسر دهان و گلو و سایر نواحی سر و گردن گسترش یابد. تقریباً ۶۳ درصد از افراد مبتلا به سرطان حفره دهان پنج سال پس از تشخیص زنده هستند.

مطالعه بیشتر : OPG

این نوع سرطان اغلب در افراد بالای ۴۰ سال رخ می دهد. سرطان های دهان اغلب پس از گسترش در غدد لنفاوی گردن کشف می شوند. تشخیص زودهنگام عامل مهم زنده ماندن در این بیماری است. سرطان دهان از سلول های پوشاننده دهان شروع می شود. سلول‌های آسیب‌دیده می‌توانند به‌طور غیرقابل کنترلی رشد کنند و تومور ایجاد کنند.

دو عامل خطر اصلی سرطان دهان الکل و تنباکو هستند و اثر ترکیبی نوشیدن الکل و سیگار به مراتب بیشتر است. خطر ابتلا به سرطان دهان با افزایش سن افزایش می یابد و مردان سه برابر زنان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. سرطان دهان در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان است، بنابراین در صورت مشاهده هرگونه تغییر در دهان ضروری است که فوراً پزشک مراجعه کنید.

انواع سرطان دهان

سرطان دهان بر اساس نوع سلولی که سرطان از آن شروع به رشد می کند طبقه بندی می شود. کارسینوم سلول سنگفرشی شایع ترین نوع سرطان دهان است که از هر ۱۰ مورد ۹ مورد را شامل می شود. سلول های سنگفرشی در بسیاری از نواحی بدن از جمله داخل دهان و پوست یافت می شوند. انواعی که شیوع کمتری دارند عبارتند از:

• آدنوکارسینوم، که سرطان هایی است که در داخل غدد بزاقی ایجاد می شود.
• سارکوم، که از ناهنجاری های استخوان، غضروف، ماهیچه یا سایر بافت ها رشد می کند.
• ملانوم بدخیم دهان، جایی که سرطان در سلول هایی که رنگدانه یا رنگ پوست تولید می کنند (ملانوسیت ها) شروع می شود. اینها به صورت تورم های بسیار تیره و خالدار ظاهر می شوند و اغلب خونریزی می کنند.
• لنفوم، از سلول‌هایی که معمولاً در غدد لنفاوی یافت می‌شوند رشد می‌کند، اما می‌توانند در دهان نیز رشد کنند.

مطالعه بیشتر : تبخال

علل ایجاد سرطان دهان

سرطان زمانی اتفاق می افتد که یک تغییر ژنتیکی در بدن منجر به رشد کنترل نشده سلول ها شود. با ادامه رشد این سلول های ناخواسته، تومورها تشکیل می شوند. با گذشت زمان، این سلول ها می توانند به سایر قسمت های بدن مهاجرت کنند. پزشکان نمی‌دانند چرا این تغییرات اتفاق می‌افتد، اما به نظر می‌رسد برخی از عوامل خطر احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزایش می‌دهند، از جمله این موارد عبارتند از:

• سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
• استفاده از انفیه 
• مصرف بیش از حد الکل
• عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و به خصوص HPV نوع ۱۶
• سابقه قبلی سرطان سر و گردن
• قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، لامپ های خورشیدی یا تخت های آفتاب
• بیماری ریفلاکس معده
• پرتودرمانی قبلی در سر، گردن یا هر دو
• قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی، به ویژه آزبست، اسید سولفوریک و فرمالدئید
• داشتن یک زخم طولانی مدت یا ترومای مزمن
• نوشیدن چای تیره بسیار داغ

البته پیروی از یک رژیم غذایی سالم که حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه است ممکن است این خطرات را کاهش دهد.

علائم سرطان دهان

علائم سرطان دهان عبارتند از:

• زخم های دهانی که دردناک هستند و در عرض چند هفته بهبود نمی یابند.
• توده های غیر قابل توضیح و مداوم در دهان یا گردن که از بین نمی روند.
• لق شدن دندان ها بدون دلیل که پس از کشیدن بهبود نمی یابند.
• بی حسی بی دلیل، مداوم یا احساس عجیب در لب یا زبان.
• گاهی اوقات، لکه های سفید یا قرمز روی مخاط دهان یا زبان می توانند علائم اولیه سرطان باشند، بنابراین باید بررسی شوند.
• تغییرات در گفتار
• درد یا مشکل در بلع
• حس توده در گردن
• گوش درد مداوم
• درد یا سفتی فک و درد زبان
• کاهش وزن چشمگیر
• گلو درد

برخی از این علائم، مانند گلودرد یا گوش درد، ممکن است نشان دهنده شرایط دیگری باشد. با این حال، اگر این علائم در عرض ۳ هفته بهبود نیافتند، به ویژه اگر مشروبات الکلی یا سیگار می کشید، به پزشک عمومی یا دندانپزشک مراجعه کنید.

تشخیص سرطان دهان

علائم سرطان دهان اغلب در ابتدا توسط دندانپزشک شما تشخیص داده می شود. پزشک یا دندانپزشک احتمالا دهان، گلو، زبان، گونه ها، گوش ها و چشم ها را معاینه می کند. همچنین ممکن است برای آزمایشات اضافی به متخصص ارجاع داده شوید، مانند:

• آندوسکوپی

در آندوسکوپی، از یک لوله انعطاف پذیر (اندوسکوپ) برای بررسی بینی، سینوس ها، حنجره (جعبه صدا) و حلق (گلو) استفاده می شود.

• بیوپسی

بیوپسی برداشتن مقدار کمی از بافت است که برای تعیین وجود سلول های سرطانی به پاتولوژیست فرستاده می شود.

• اشعه ایکس

برای بررسی وجود سلول های سرطانی در فک، ریه یا قفسه سینه می توان از اشعه ایکس سر و گردن استفاده کرد.

• اسکن 

اسکن های PET، CT و MRI برای تعیین محل، مرحله و گسترش سلول های سرطانی انجام می شوند.

پس از تشخیص سرطان دهان، ممکن است طیفی از احساسات مانند ترس، اضطراب، سردرگمی و عدم اطمینان را تجربه کنید. پزشک گزینه های درمانی مختلفی که در دسترس هستند را به شما معرفی کرده و عوارض جانبی احتمالی و خطرات و مزایای آنها را نیز برای شما توضیح می دهد. 

درمان سرطان دهان

سه گزینه درمانی اصلی برای سرطان دهان وجود دارد که عبارتند از:

• جراحی برای برداشتن سلول‌های سرطانی، همراه با اندکی از بافت یا سلول‌های طبیعی اطراف برای اطمینان از حذف کامل سرطان.
• رادیوتراپی که در آن پرتوهای نور به سمت سلول های سرطانی هدایت می شوند.
• شیمی درمانی که در آن از داروهای قوی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

این درمان ها اغلب به صورت ترکیبی استفاده می شوند. به عنوان مثال، جراحی ممکن است با یک دوره رادیوتراپی برای کمک به جلوگیری از بازگشت سرطان دنبال شود. علاوه بر تلاش برای درمان سرطان دهان، درمان بر حفظ عملکردهای مهم دهان مانند تنفس، صحبت کردن و خوردن تمرکز دارد. حفظ ظاهر دهان نیز از اولویت بالایی برخوردار خواهد بود.

پیشگیری از بروز سرطان دهان

سه روش موثر برای جلوگیری از بروز سرطان دهان یا جلوگیری از عود آن پس از درمان موفقیت آمیز وجود دارد که عبارتند از:

• عدم استعمال دخانیات 
• عدم مصرف الکل 
• داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل سبزیجات تازه (به ویژه گوجه فرنگی)، مرکبات، روغن زیتون و ماهی است.

همچنین مهم است که معاینات منظم دندانپزشکی داشته باشید. دندانپزشک اغلب می تواند مراحل اولیه سرطان دهان را تشخیص دهد.

مطالب بیشتر : دهانشویه گیاهی

سخن پایانی

چشم انداز سرطان های دهان به نوع و مرحله خاص سرطان در هنگام تشخیص بستگی دارد. همچنین به سلامت عمومی، سن و تحمل و پاسخ شما به درمان بستگی دارد. تشخیص زودهنگام بسیار مهم است زیرا درمان سرطان مرحله ۱ و مرحله ۲ ممکن است کمتر درگیر باشد و شانس بیشتری برای درمان موفقیت آمیز داشته باشد.

پس از درمان، پزشک از شما می خواهد که چکاپ های مکرر را انجام دهید تا از بهبودی مطمئن شوید. معاینات شما معمولاً شامل معاینه فیزیکی، آزمایش خون، اشعه ایکس و سی تی اسکن است. در صورت مشاهده موارد غیرعادی حتماً با دندانپزشک یا انکولوژیست خود پیگیری کنید. به طور کلی، از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان دهان، ۶ نفر پس از تشخیص حداقل ۵ سال زندگی خواهند کرد و بسیاری از آنها بدون بازگشت سرطان، عمر طولانی تری خواهند داشت.

سوالات متداول