بیماری واریس چیست و ۹ روش برای درمان این بیماری
به رگ های غیر عادی، پیچ خورده و متورم، واریس گفته می شود. واریس پا شایع ترین بیماری عروقی در انسان به شمار می رود و حدودا ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت را درگیر می کند. زنان شانس بیشتری برای ابتلا به آن دارند و با بالا رفتن سن ریسک این بیماری بالاتر می رود. رگ های واریسی یا متورم معمولا ظاهری برجسته و آبی رنگ دارند و با برجستگی غیر طبیعی قابل مشاهده اند. این عارضه معمولا در قسمت پشت ساق پا ایجاد می شود و باوجود اینکه می تواند ظاهر ناخوشایندی داشته باشد در اکثر افراد ایجاد مشکل خاصی نمی کند.
در ادامه با ویکی درمان همراه باشید تا عوامل و راه های پیشگیری و درمان آنرا بشناسید.
فرآیند و علت تشکیل واریس
وظیفه سیاهرگ ها جمع آوری خون از سراسر بدن و هدایت به سمت قلب است. این رگ های با توجه به محل قرار گیری در بدن و نوع فعالیت شان اندازه های متفاوتی دارند. جریان خون از پاها به سمت قلب می‌رود و سیاهرگ ها باید خون را بر خلاف جهت جاذبه زمین به بالا بفرستند. انقباضات عضلانی در ساق پا مانند پمپ عمل کرده و خون را به سمت بالا می فرستند.
در هر رگ دریچه هایی وجود دارد که به طور طبیعی بسته می شوند تا جلوی بازگشت خون به سمت پایین را بگیرند. در اثر بالا رفتن سن و فرسودگی یا آسیب دیدگی این اعضا، دریچه‌ها به خوبی و به طور کامل بسته نمی‌شوند، در نتیجه خون به درون پا برمی‌گردد و تجمع پیدا میکند. در نهایت خون اضافی در حوضچه‌های ایجاد شده به دیواره عروق فشار وارد میکند و باعث میشود متورم و برجسته گردد.
علت واریس در جوانی
واریس اصولا بیماری میان‌سالی و دوران پیری است. بروز بیماری در سنین پایین‌تر و بخصوص در جوانان غیرعادی است. در فرد جوانی که با علائم و نشانه‌های سنگینی درد و خستگی و رگ‌های برجسته روی پاها مراجعه میکند ممکن است یکی از دلایل زیر مطرح باشد:
- زمینه ارثی شدید
- تغذیه نامناسب مانند مصرف بیش از اندازه غذاهای کنسروی که باعث کاهش ریزمغذی‌های ضروری مانند ویتامین‌های گروه B میشود.
- انجام ورزش‌های سنگین غیرمتعارف مانند بدنسازی غیراصولی که فشار بیش از حد تحمل فرد به پاها و سیاهرگ‌ها وارد کند
- سیگارکشیدن از سنین پایین
- پوشیدن لباس‌های بسیار تنگ در بالاتنه مانند گن‌های لگن و شکم
- مصرف داروهای هورمونی ضدبارداری
- بارداری
- رژیم‌های کاهش وزن سریع (مطلب پیشنهادی: اصول صحیح رژیم درمانی)
- بیماری‌هایی مانند کم‌کاری تیروئید
چه عواملی در تشکیل واریس نقش دارند؟
سن
خطر ابتلا به واریس با افزایش سن افزایش می یابد. افزایش سن باعث ساییدگی و پارگی دریچه‌های رگ‌های خونی ای که به تنظیم جریان خون کمک می‌کنند می شود. در نهایت، این سایش باعث میشود که دریچه‌ها به جای هدایت جریان به سمت قلب، موجب بازگشت مقداری خون به رگ‌های شما شوند، و تجمع این خون به مرور زمان باعث به وجود آمدن رگ های متورم می شود.
جنسیت
زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. تغییرات هورمونی قبل از قاعدگی یا در دوران بارداری یا یائسگی ممکن است عاملی موثر باشد زیرا هورمون های زنانه تمایل به شل کردن دیواره سیاهرگ ها دارند. درمان های هورمونی، مانند قرص های ضد بارداری، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
بارداری
در دوران بارداری، حجم خون در بدن شما افزایش می یابد. این تغییر برای رشد جنین نقش مهمی ایفا می کند، اما همچنین می تواند باعث بزرگ شدن رگ های پاهای شما شود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری نیز ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد.
سابقه خانوادگی
اگر سایر اعضای خانواده رگ های متورم دارند، شانس بیشتری وجود دارد که شما نیز دچار واریس شوید. عوامل ارثی و مادرزادی می توانند تاثیر بسیار زیادی بر احتمال ابتلای فرد به واریس باشند.
چاقی
اضافه وزن فشار مضاعفی بر رگ های شما وارد می کند. می توانید با مطالعه مقاله روش های درمان چاقی اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید و روش های درمانی متناسب را برای جلوگیری از ابتلا به مشکلات عروقی انتخاب کنید.
ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی
اگر برای مدت طولانی در یک وضعیت باشید، خون به خوبی در رگ ها جریان نمی یابد و باعث تجمع و تورم می شود. سعی کنید هر از گاهی شکل نشستن و وضعیت بدن خود را تغییر دهید تا خون به راحتی در سرتاسر بدنتان جریان پیدا کند.
علائم واریس چیست و چگونه قابل تشخیص است؟
رگ های متورم ممکن است هیچ دردی ایجاد نکنند. علائمی که ممکن است ناشی از واریس باشند عبارتند از:
- رگ های آبی یا بنفش تیره
- رگهایی که پیچ خورده و برآمده به نظر می رسند
علائم و نشانه های دردناک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس درد یا سنگینی در پاهای شما
- سوزش، ضربان، گرفتگی عضلات و تورم در ساق پا
- تشدید درد پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
- خارش در اطراف رگ ها
- تغییر رنگ پوست در اطراف رگ واریسی
- گزفتگی شب هنگام عضلات پا
برای واریس پا چی خوبه ؟
هیچ راهی برای پیشگیری کامل از واریس وجود ندارد. اما بهبود گردش خون و تقویت عضلات می تواند خطر ابتلا به رگ های متورم یا تشدید آن را کاهش دهد. اقدامات که می توانید برای کاهش درد ناشی از این عارضه در خانه انجام دهید می تواند به پیشگیری از آن نیز کمک کند، از جمله:
- ورزش کنید.
- مراقب وزن خود باشید.
- یک رژیم غذایی پر فیبر و کم نمک داشته باشید.
- از کفش های پاشنه بلند و جوراب بافی تنگ خودداری کنید.
- در طول روز دراز بکشید و پاهای خود را با تکیه به دیوار بالا نگه دارید تا خون از رگ ها پا خارج شود.
- وضعیت نشستن یا ایستادن خود را به طور منظم تغییر دهید.
درمان واریس چیست؟
خوشبختانه، درمان همواره به معنای بستری شدن در بیمارستان به مدت طولانی و ناراحت کننده نیست. به لطف روش های غیر تهاجمی، بسیاری از رگ های متورم را می توان به طور کلی به صورت سرپایی درمان کرد. به غیر از درمان های خود مراقبتی که در بند قبلی توضیح داده شد، پوشیدن جوراب واریس اغلب اولین رویکردی است که باید قبل از شروع به درمان های دیگر امتحان کنید.
این جوراب ها فشار مشخصی را از ناحیه مچ پا تا بالای کشاله ران وارد میکند. این فشار از مچ به سمت بالای پا به‌صورت تدریجی کم میشود و کاهش تدریجی فشار در طول پا باعث بهبود جریان خون سیاهرگی از پا به سمت قلب میشود. به دلیل همین مکانیزم اثر به آنها جوراب فشاری هم گفته میشود. این جوراب‌ها دارای فشارهای متفاوتی هستند که از فشار ۱ تا فشار ۴ به تشخیص پزشک معالج تجویز میشود. شما می توانید جوراب های فشرده سازی را در اکثر داروخانه ها و فروشگاه های لوازم پزشکی خریداری کنید.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر نشانه های واریس را مشاهده کردید و یا علائم دردناک ناشی از رگ های واریسی را تجربه کردید، و یا حتی دردی را تجربه نکردید و صرفا از ظاهر آن ناراضی بودید می توانید با مراجعه و مشورت با دکتر متخصص از تشدید بیماری جلوگیری کرده و بهترین روش را برای درمان به کار گیرید. به خاطر داشته باشید مراجعه زود هنگام به پزشک مربوطه هر بیماری، از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که مهم ترین گام برای درمان، جلوگیری از پیشرفت بیماری است.
برای واریس پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟
فلبولوژی علمی است که در مورد تشخیص و درمان بیماری‌هایی مانند لخته شدن خون در وریدها و تعبیه فیلترهای ضد لخته، واریس پا، واریس لگن، بیماری‌های انسدادی وریدی مانند سندرم میترنر و تعبیه استنت لگنی و موارد دیگر است. به پزشکانی که در این حیطه کاری به تشخیص و درمان بیماری مشغول هستند فلبولوژیست گفته میشود. اما جالب است که متخصصین رشته‌های مختلفی در رشته فلبولوژی فعالیت دارند که می‌توان موارد زیر را نام برد:
- متخصصان و فلوشیپ‌های قلب و عروق
- جراحان عروق و عمومی
- جراحان قلب
- متخصصان پوست
- رادیولوژیست‌ها
متخصص واریس پزشکی است که به طور اختصاصی در زمینه فلبولوژی فعالیت میکند و تجربه و مهارت کافی برای درمان واریس و سایر بیماری‌های وریدی دارد.
سایر درمان های واریس
از پزشک خود بپرسید که آیا بیمه هزینه های درمان شما را پوشش می دهد یا خیر. اگر درمان شما صرفا به دلایل زیبایی انجام شود، احتمالاً باید هزینه درمان را خودتان بپردازید. در صورتی که خود مراقبتی و جوراب های فشاری برای درمان شما کافی نباشد، ممکن است پزشک یکی از راه های درمانی زیر را تجویز کند:
درمان واریس در طب سنتی
زالو درمانی یک روش طب سنتی در درمان رگ های متورم است. علائم در اکثر بیمارانی که این روش را در پیش میگیرند، تسکین می‌یابند. زالوها روی اندام قرار میگیرند و خون تجمع یافته در رگ ها را می‌مکند. زالو به مدت ۲۰ الی ۴۰ دقیقه روی بدن قرار میگیرد. از آنجایی که نیش زالوها دارای خاصیت بی‌حس‌کنندگی است بنابراین دردی احساس نمیشود. بزاق زالو اثر رقیق‌کنندگی دارد و سبب بهبود گردش خون خواهد شد.
درمان درون‌رگی با لیزر EVLA و یا رادیو فرکانسی RF
در این دو روش با استفاده ازامواج رادیویی و یا لیزر که توسط فیبر ظریفی به داخل رگ هدایت شده در فضای داخلی رگ انرژی حرارتی بالایی به وجود می‌آید. گرمای بالا باعث سوختن و مسدود شدن رگ میشود. درمان لیزری و رادیو فرکوونسی که از روش‌های اندووسکولار محسوب می‌شوند نیازی به ایجاد برش‌های عمیق نداشته و به علت دوره نقاهت کوتاه‌مدت و عدم استفاده از بیهوشی از بهترین روش‌های درمان رگ های متورم شناخته می‌شوند.
لیزر بهتر است یا آر اف – جراحی یا تزریق؟
هر روش درمانی در مورد خاص خودش بهترین روش است مثل اینکه بگوییم برای جابه‌جا شدن انسان، پیاده‌روی بهتر است دوچرخه یا هواپیما؟ بهترین روش درمان روش تلفیقی از همه روش‌ها است.
- رگ با قطر کم و پایه کوتاه که با فیبر لیزر درمان میشود.
- فیبر RF برای درمان رگ ریشه‌ای بزرگ
- محل مشخص شده برای تزریق یا اسکلروتراپی
- محل مشخص شده برای جراحی ریز یا فلبکتوم
Sonovein جدیدترین روش درمان واریس پا
روش sonovein یا اکوتراپی رگ متورم روشی است که امواج اولتراساند به روشی بسیار دقیق رگ را هدف قرار داده وبا ایجاد حرارت آن را از بین می‌برد. این درمان از خارج بدن و از طریق پوست انجام میگیرد به این معنی که فیبر یا کاتتری وارد رگ نمیشود. زمان درمان ۱۰ دقیقه و بدون برش و سوزن انجام میگیرد. این دستگاه حتی نیاز به محیط استریل ندارد. هزینه این درمان چندین برابر درمان‌های معمول مانند لیزر است.
سوالات متداول در مورد واریس
انسان همواره باید علم خود در حوزه پزشکی و سلامت بالا ببرد و توجه ویژه ای به نشانه هایی که بدن نشان می دهد داشته باشد. شاد زیستن در گرو سلامتی است و گاهی اهمیت ندادن و کوچک شمردن آسیب های کوچک می تواند سبب درد ها و حسرت های بزرگی شود. از علم روز پزشکی بهترین بهره را ببرید و از سلامت بدن خود محافظت کنید.
نتیجه درمان واریس دائمی است؟
روش‌های مختلف درمان از طرق مختلف این عمل را انجام می‌دهند مثلاً در جراحی واریس تنه اصلی رگ بیمار با برش‌های نسبتا عمیق از بدن خارج میشود. یا در لیزر درون‌رگی فیبر لیزر از داخل رگ عمل کرده و آن را می‌سوزاند . بیماری درمان میشود و این رگ دوباره برنمی‌گردد ولی فردی که مستعد است باید پیشگیری کند وگرنه رگ ها دیگری متورم خواهند شد.
درمان واریس پا درد دارد؟
درد با بی‌حسی موضعی کنترل میشود و نیازی به بیهوشی نیست. در مورد تزریق مویرگ‌های عنکبوتی بی‌حسی با پمادهای بی‌حس‌کننده مانند زایلاپی که یک ساعت قبل از تزریق روی پوست مالیده میشود و در مورد لیزر، تزریق سرم بی‌حسی در اطراف رگ های متورم درمان بدون دردی ایجاد خواهد کرد.
آیا ماساژ باعث بهبود واریس میشود؟
ماساژ تأثیری بر بهبود واریس ندارد و باعث ایجاد آن هم نمیشود. ماساژ در مویرگ‌های عنکبوتی ضرری ندارد ولی فرد مبتلا به واریس طنابی بهتر است ماساژ عمیق نگیرد چون ممکن است دچار لخته خون و آمبولی گرد.