حرف شنوی کودکان یکی از چالش‌های بزرگ هر پدر و مادری می‌باشد. چرا که گاهی کودکان در مقابل درخواست‌های والدین به شدت مقاومت و مخالفت می‌کنند. حال ممکن است این مخالفت کردن دلیل موجه یا غیر موجهی داشته باشد! دقت داشته باشید که در این شرایط؛ رفتار والدین می‌تواند کودک را از حالت مقاومت خارج کند و در او، تمایل به پاسخ مثبت به درخواست والدین ایجاد کند.
در ادامه مطلب از ویکی درمان به بررسی دلایل عدم حرف شنوی کودکان و راهکارهایی برای تقویت حرف شنوی آنها می پردازیم.
دلایل عدم حرف شنوی کودکان چیست؟
شاید بار‌ها برای شما پیش آمده باشد که کودک تان به حرف‌هایتان توجهی نکرده یا صحبت های شما را نادیده گرفته است. همچنین، ممکن است تکرار خواسته شما از کودک باعث کلافگی، خستگی و عصبانیت‌تان شده باشد. لازم است بدانید که دلایل زیادی وجود دارند که بر میزان حرف شنوی کودکان تأثیر می‌گذارند. در ادامه به شرح دلایل عدم حرف شنوی کودکان اشاره کرده‌ایم:
احتمالا شما هنگام صحبت کردن با کودک تان از جملات طولانی استفاده می‌کنید: برای حرف شنوی کودکان، سعی کنید خلاصه صحبت کنید. بخاطر داشته باشید؛ استفاده از کلمات دشوار و جمله‌ها و عبارات طولانی، نه تنها هیچ تاثیری بر حرف شنوی کودکان نمی‌گذارد، بلکه اهمیت حرف شما را نیز کم می‌کند. پس تلاش کنید تا مفید و مختصر صحبت کنید.
شاید حواس کودک شما به موضوع یا کار دیگری مشغول است: وقتی کودکان مشغول بازی یا تماشای فیلم و کارتون هستند، معمولا به حرف‌های والدین توجهی نمی‌کنند. سعی کنید به این موضوع با دید مثبت نگاه کنید، در حقیقت آنها در حال تمرین تمرکز هستند.
وقتی می‌خواهید با کودکتان صحبت کنید، به صورتش نگاه کنید و با او ارتباط چشمی برقرار کنید و زمان کافی در اختیار کودکتان قرار دهید تا فعالیتش را کنار بگذارد و خواسته شما را انجام دهد.
ممکن است شما زمانی که با کودکتان صحبت می‌کنید، مشغول به انجام کار دیگری باشید: تصور کنید در حال پختن شام هستید و از آشپزخانه با فریاد، از کودکتان می‌خواهید که تکالیفش را انجام دهد؛ در حالی که فاصله کودک از شما زیاد است و در سمت دیگری از خانه و در اتاقش حضور دارد! لذا اگر هنگام صحبت کردن؛ ارتباط چشمی یا چهره به چهره با او برقرار کنید، احتمالا با دقت بیشتری به صحبت‌هایتان توجه می‌کند.
احتمالا شما از کودک خود انتقاد می‌کنید: کودکان هم همانند اکثر بزرگسالان، از انتقاد خوششان نمی‌آید. همچنین، اگر مدام به کودکتان بگویید “چرا به حرف‌های من توجه نمی‌کنی؟” یا “چرا حواست به من نیست؟”، به کودک این پیام را می‌دهید که با بی‌توجهی خود می‌تواند شما را تحت کنترل داشته باشد.
شاید شما به کودکتان دستور می‌دهید یا از او خواهش می‌کنید: برای تقویت حرف شنوی کودکان توجه داشته باشید که اگر با لحن دستوری با کودک صحبت کنید، مثلا بگویید “همین الان اتاقت را مرتب کن!” یا با لحن خواهش و التماس، مثلا بگویید “خواهش می‌کنم، لطفا، اتاقت را مرتب کن!”
در هر دو صورت، کودکتان به حرف‌های شما گوش نمی‌دهد و به درخواست‌هایتان توجهی نمی‌کند. لذا روش بهتر این است که محترمانه، اما به طور جدی درخواست‌تان را مطرح کنید.
مطلب پیشنهادی : استعدادیابی کودکان
برای تقویت حرف شنوی کودکان چه کارهایی باید انجام شود؟
احتمالا تاکنون روش‌های زیادی را برای تربیت فرزندتان شنیده‌اید و راه‌های مختلفی برای جلب احترام و حرف شنوی کودکان امتحان کرده‌اید. حال اگر در این کار خیلی موفق نیستید، نگران نباشید! والدین زیادی مثل شما با این چالش درگیر هستند. در اینجا چندین روش برای تقویت حرف شنوی کودکان مطرح می‌کنیم که شما باید با صبر و حوصله این روش‌ها را تمرین کنید:
رفتاری مناسب و برخورد مثبت داشته باشید: به رفتار مناسب کودک خود توجه کنید و در همان لحظه از آن تعریف کنید. سپس از او درخواست نمائید تا کار بعدی را انجام دهد. در این روش برای هر کاری که کودک درست انجام می‌دهد؛ امتیازی قائل شوید، به نوعی که گویی جادویی در کار است. لذا می‌بینید که او چگونه به طور باورنکردنی، درخواست‌های بعدی شما را اجابت می‌کند.
فرزند خود را برای انجام کارهای پسندیده، راهنمایی کنید: کودکتان را به سمت رفتار پسندیده هدایت کنید. اگر او به چیزی دست می‌زند که نباید دست بزند، او را متوجه این موضوع کنید که دقیقا چه چیزهایی را می‌تواند لمس کند یا بردارد و چه چیزهایی را نمی‌تواند.
برای مثال: اگر او روی مبل بالا و پایین می‌پرد؛ به جای اینکه او را سرزنش کنید، جایی را که می‌تواند جست و خیز کند به او نشان دهید. اینگونه علاوه بر تقویت حرف شنوی کودکان باعث می شود تا عزت نفس کودک نیز حفظ بشود.
در هیچ شرایطی، عزت نفس کودکتان را از بین نبرید: اگر کودک شما روی میز ایستاده است و شما می‌خواهید او را پایین بیاورید، به او بگویید “اجازه نداری روی میز بایستی، خودت پایین می‌آیی یا من کمکت کنم؟” در این صورت، شما به نوعی ناتوانی‌های او را مهار می‌کنید و این اعتماد به نفس از شما به فرزندتان انتقال می‌یابد.
حتما در نظر داشته باشید، موقعیت‌هایی که کودک شما در آن حضور دارد را برایش شرح دهید: قبل از هر وضع جدیدی همچون پرواز با هواپیما، حضور در جشن تولد، شرکت در مراسمات خاص و… موقعیت را برای کودکتان شرح دهید و انتظارات واقعی خود را بیان کنید. مثلا بگویید “وقتی سوار هواپیما می‌شویم، در آنجا صندلی مخصوص خودت را داری و باید کمربندت را ببندی.
حین پرواز می‌توانی کتاب بخوانی، چیزی بخوری یا با اسباب بازی کوچکت بازی کنی.” یا مثلا بگویید “وقتی فردا به جشن تولد می‌رویم، از تو انتظار دارم آرام باشی و هنگامی که دوستت کادوهایش را باز می‌کند، بنشینی و تماشا کنی.” پس برای حرف شنوی کودکان، لازم است تا موقعیتی که کودک شما در آن حضور دارد را توصیف کنید.
سپس با شرح موقعیت، رفتار مناسب را به او توضیح دهید. چرا که این کار سبب می‌شود تا کودک شما با درک کافی که از موقعیت پیدا کرده است، از شما حرف شنوی بیشتری داشته باشد و رفتار مناسبی بروز دهد.
در مراحل مختلف رشد کودکتان، همواره او را راهنمایی کنید: دقت کنید که هر یک از مراحل رشد کودک شما، در کارهای روزمره پنهان شده است. کودک شما به تدریج می‌تواند کفش‌هایش را بپوشد یا به حمام برود.
اولین کاری که شما باید انجام دهید این است که کودکتان را از لحاظ فیزیکی؛ در هر مرحله از انجام امور روزانه، راهنمایی کنید و سپس فقط نظاره‌گر باشید. مثلا به کودکتان بگویید “من نمی‌توانم لباست را در بیاورم؛ اما تو را تماشا می‌کنم که چطور این کار را می‌کنی .”
گاهی بعضی موارد را برای کودکتان یادآوری کنید: کودکان به راحتی ممکن است چیزی را فراموش کنند. لذا این وظیفه شماست که بعضی موارد را به آنها یادآور شوید یا تذکر دهید. مثلا اگر کودک شما فراموش کرد به دستشویی برود، باید با مهربانی به او بگویید “وقت دستشویی رفتن” است و همین چند کلمه، برای یادآوری او بسیار موثر خواهد بود. نکته ای که در تقویت حرف شنوی کودکان باید رعایت کنید لحن و نحوه گفتار شما می باشد؛ دقت داشته باشید کودکان همیشه رفتار و گفتار شما را زیر نظر دارند.
مطلب پیشنهادی : غذاهای غنی از کلسیم برای کودکان
سخن آخر
شما می‌توانید از راهکارهای توصیه شده در این مقاله کمک بگیرید و با شناختی که از فرزندتان دارید، بهترین راه را برای جلب احترام و حرف شنوی کودکان امتحان کنید. در نهایت دقت داشته باشید برای تقویت حرف شنوی کودکان نحوه ارتباط پدر و مادر با کودک بسیار حائز اهمیت است. از این رو توصیه می شود با کودکان خود مهربان تر و بدون خشونت ارتباط برقرار کنید.
سوالات متداول
سعی کنید همیشه به کودکان احساس ارزشمند بودن بدهید. کودکان از بدو تولد، به روابطی نیاز دارند که در آن احساس ارزشمند بودن داشته باشند. رفتار و گفتار والدین از دوران کودکی، تصویری از این ارزش‌ها را در ذهن کودک شکل می‌دهد.
مطمئن شوید که درخواست‌های شما مشخص و شدنی است. گفتن «وسایلت رو مرتب کن» نه تنها مبهم است، بلکه فراتر از توانایی‌های یک کودک تا سن پیش‌دبستانی است، اما «لطفاً لباست رو بذار تو کمد» بیشتر مناسب سرعت و توانایی اوست.موثرترین روش جهت تقویت حرف شنوی کودکان کدام است ؟
وقتی با نافرمانی کودک مواجه شدیم، چه کنیم ؟
