دیابت بارداری را چگونه کنترل کنیم؟
اگر به تازگی متوجه دیابت بارداری شده‌اید؛ قطعا سؤالات زیادی در ذهنتان پیش آمده و نگران سلامت فرزندتان هستید. مثلا ممکن است بپرسید بعد از تولد نوزادتان چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا نوزاد شما هم به دیابت مبتلا می‌شود؟
با وجود اینکه دیابت دوران بارداری، یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند منجر به ایجاد وضعیت خطرناک برای مادر و فرزند شود؛ اما جای نگرانی نیست! چراکه شما می‌توانید دیابت بارداری را کنترل کنید. در ادامه همراه ما باشید تا به بررسی دقیق دیابت دوران بارداری بپردازیم.
دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری از آن دسته بیماری‌هایی است که برای اولین بار در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود و مانند سایر انواع دیابت، دیابت بارداری بر نحوه استفاده سلول‌های شما از قند یا همان گلوکز، تأثیر می‌گذارد. علائم دیابت دوران بارداری باعث افزایش قند خون می‌شود که می‌تواند بر سلامت شما و نوزادتان تأثیر بگذارد.
البته لازم است بدانید که در زنان مبتلا به دیابت بارداری، قند خون معمولا بلافاصله پس از زایمان به حالت عادی بر می‌گردد. اما اگر دیابت بارداری داشته‌اید، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در شما بیشتر است و شما باید آزمایشات لازم را انجام دهید.
انواع دیابت بارداری
به‌طورکلی، دیابت بارداری به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارت است از:
- کلاس A1
برای توصیف قند بارداری که می‌توان آن را تنها از طریق رژیم غذایی کنترل کرد، استفاده می‌شود. - کلاس A2
برای توصیف دیابت بارداری استفاده می‌شود که در آن از انسولین یا سایر داروهای خوراکی برای کنترل این بیماری استفاده می‌شود.
مطلب پیشنهادی: عمل سرکلاژ
دیابت بارداری در مادران باردار چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
حدود ۳ تا ۸ درصد زنان باردار ممکن است به دیابت دوران بارداری مبتلا شوند. این بیماری معمولا هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری تشخیص داده می‌شود؛ هرچند ممکن است زودتر بروز کند. البته بیشتر اوقات، ابتلا به دیابت دوران بارداری مسئله‌ای غیر منتظره و ناراحت کننده برای مادر است.
چه عواملی باعث ابتلای مادر به دیابت بارداری می‌شود؟
یکسری عوامل هستند که باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به دیابت دوران بارداری می‌شوند. عواملی همچون:
- داشتن اضافه وزن
- سابقه ابتلا به دیابت بارداری در گذشته
- سابقه به دنیا آوردن نوزادی با بیش از ۴ کیلوگرم وزن
- ابتلای خواهر، برادر، پدر یا ماد ربه دیابت نوع ۲
- ابتلا به نوعی اختلال هورمونی به نام سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCOS
- سن مادر باردار بیش از ۳۵ سال
- سقط جنین بدون دلیل
- کمبود فعالیت بدنی
دیابت بارداری چه تأثیری بر مادر و فرزندش دارد؟
این اختلال می‌تواند منجر به بزرگ شدن جنین، بیش از ۴ کیلوگرم شود که این خود مشکل ساز است. زیرا یک جنین بزرگ ممکن است هنگام زایمان دچار آسیب شود. همچنین یک جنین بزرگ ممکن است هنگام زایمان به مادر خود نیز آسیب وارد کند.
گاهی اندازه جنین مناسب نبوده و مادر می‌بایست تحت عمل سزارین به منظور خروج جنین قرار گیرد. دیابت بارداری همچنین احتمال بروز پره اکلامپسی که یک بیماری تهدید کننده حیات است را افزایش می‌دهد.
لازم است بدانید که پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی، سبب افزایش فشار خون می‌شود.
عوارض دیابت بارداری بر جنین
در صورتیکه شما به دیابت دوران بارداری مبتلا باشید و به علت عدم کنترل این وضعیت؛ قند خون شما بالا باشد، قند خون نوزاد شما نیز بالا خواهد رفت. در این صورت، پانکراس نوزاد شما مجبور است که برای کنترل گلوکز اضافی، انسولین تولید کند. گلوکز اضافی در خون نوزاد شما، به صورت چربی ذخیره می‌شود و عدم درمان یا عدم کنترل مناسب دیابت دوران بارداری می‌تواند مشکلات زیر را برای کودک شما ایجاد کند:
- به دنیا آمدن با بدنی بزرگتر از حالت عادی
- داشتن افت قند خون بلافاصله بعد از تولد
- داشتن مشکلات تنفسی که احتمال مرگ کودک قبل از زایمان یا بلافاصله بعد از زایمان را بالا می‌برد.
- همچنین ممکن است کودک شما با زردی به دنیا بیاید.
در صورت ابتلا به زردی، پوست نوزاد و سفیدی چشمان او، زرد خواهند بود. البته زردی بعد از مدتی برطرف می‌شود اما ممکن است در این مدت نیاز باشد که نوزاد زیر نور مخصوصی خوابانده شود. دادن مقدار زیادی از شیر مادر به کودک نیز می‌تواند به برطرف کردن زردی کمک کند.
مطلب پیشنهادی: زایمان طبیعی
عوارض دیابت بارداری بر مادر
ابتلا به دیابت بارداری می‌تواند احتمال بروز مشکلات زیر را در مادر افزایش دهد:
- بالا رفتن فشار خون و وجود مقادیر بیش از حد پروتئین در ادرار (دفع پروتئین)
- نیاز به انجام عمل سزارین برای به دنیا آوردن نوزاد، چرا که نوزاد مادر مبتلا به دیابت بیش از حد بزرگ است.
- ابتلا به افسردگی
- ابتلا به دیابت نوع دوم و مشکلاتی که این بیماری با خود به همراه می‌آورد.
رژیم غذایی در دوران دیابت بارداری چگونه است؟
در صورت ابتلا به دیابت دوران بارداری، حتما پزشک شما توصیه خواهد کرد که توجه ویژه‌ای به رژیم غذاییتان داشته باشید.
برخی از مواردی که شما باید در رژیم غذایی خود رعایت کنید عبارتند از:
- به جای کربوهیدرات‌های ساده مانند برنج و نان تهیه شده از آرد سفید، از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند حبوبات و غلات کامل استفاده کنید.
- به جای پروتئین‌های پر چرب، از پروتئین‌های کم چرب استفاده کنید.
- مقدار زیادی میوه و سبزیجات مصرف کنید.
- تا جای ممکن از لبنیات کم چرب یا فاقد چربی استفاده کنید.
- در طول روز و در بین وعده‌های اصلی، میان وعده مصرف کنید تا میزان قند خون شما در حد ثابتی باقی بماند.
- از خوردن خوراکی‌های حاوی قند و شکر فرآوری شده خودداری کنید.
- به جای روغن‌های جامد مثل کره و مارگارین برای آشپزی، از روغن‌های مایع مثل روغن زیتون و کلزا استفاده کنید.
دیابت دوران بارداری چگونه درمان می شود؟
برای درمان دیابت دوران بارداری، شما باید قند خون خود را مرتب اندازه‌گیری کنید. این کار بسیار ساده و راحت است و شما می‌توانید به آسانی یاد بگیرید. اکثر خانم‌ها سطح قند خون خود را می‌توانند با تغییر رژیم غذایی خود کنترل کنند. برخی نیز به انسولین یا سایر درمان‌های دیابت نیاز خواهند داشت.
مطلب پیشنهادی: غربالگری اول بارداری
چه زمان باید تست دیابت بارداری انجام داد؟
توصیه می‌شود تست دیابت دوران بارداری را بین هفته ۲۴ تا ۲۸ انجام دهید. البته توجه و مراقبت در خانم‌هایی که ریسک فاکتور دارند زودتر آغاز می‌شود. مهم‌ترین ریسک فاکتورهایی که در این زمینه مطرح است شامل چاقی، وجود قند در ادرار، سابقه بروز دیابت بارداری در حاملگی‌های قبلی و سابقه خانوادگی قوی برای دیابت می‌باشد.
سخن پایانی
در این مقاله از ویکی درمان هر آنچه در رابطه با دیابت بارداری وجود دارد، گفته شد. شما عزیزان می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در قسمت پرسش و پاسخ با ما همراه بوده یا به صفحه کودک و مادر مراجعه کنبد.
سوالات متداول
هر چند وقت یکبار لازم است به پزشک مراجعه کنم؟
زنانی که به دیابت بارداری مبتلا هستند لازم است بیشتر از زنان دیگر به پزشک مراجعه کنند. اینکه چند وقت یکبار لازم است پزشک را ببینید بستگی به استفاده شما از انسولین و وضعیت سلامت شما در هر ویزیت دارد. در هر مراجعه پزشک یا پرستار کارهای زیر را برای شما انجام خواهد داد: بررسی وضعیت جنین پرس و جو راجع به رژیم غذاییتان اطمینان حاصل کردن از درست بودن مقادیر قند خونتان تنظیم دوز انسولین و دیگر داروها (در صورت مصرف انسولین و دارو)
علائم دیابت دوران بارداری چگونه است؟
خستگی، تاری دید، تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، خرناس یا خروپف در هنگام خواب.
