چگونه دوقلو باردار شویم؟ (روش های دوقلوزایی)

بسیاری از افرادی که قصد بچه‌دار شدن دارند به این فکر می‌کنند که چگونه دوقلو باردار شوند؟ برای این منظور باید با عواملی که باعث افزایش شانس دوقلو باردار شدن می‌شود آشنایی داشته باشند.

در حالی که برخی عوامل شانس شما را برای دوقلو باردار شدن افزایش می‌دهد، هیچ تضمینی برای این امر وجود ندارد و گاهی با وجود تمام تلاش‌ها برای داشتن دوقلو بازهم این اتفاق نمی‌افتد. اگر به دنبال دوقلو باردار شدن هستید، بدانید که هیچ روش مطمئنی وجود ندارد. اما عوامل ژنتیکی و برخی درمان‌های پزشکی خاص وجود دارد که ممکن است این احتمال را افزایش دهد. در ادامه این مقاله بیشتر به بررسی این مساله خواهیم پرداخت.

چگونه دوقلو باردار شدن اتفاق می‌افتد؟

دلایل اینکه چرا گاهی دوقلو باردار شدن اتفاق می‌افتد، به طور کامل مشخص نشده است اما همانطور که می‌دانیم برخی از عوامل احتمال دوقلوزایی را افزایش می‌‌دهند، از جمله:

• سن زن
• سابقه خانوادگی دوقلو باردار شدن
• درمان‌های باروری

پدیده لقاح زمانی اتفاق می‌افتد که اسپرم تخمک را بارور کرده و جنین تشکیل می‌شود. با این حال، اگر هنگام لقاح دو تخمک در رحم وجود داشته باشد یا تخمک بارور شده به دو جنین جداگانه تقسیم شود، دوقلو باردار شدن حادث می‌شود. دو نوع دوقلو وجود دارد:

• دوقلوهای همسان:

این نوع بارداری زمانی اتفاق می افتد که یک تخمک بارور شده به دو جنین کاملا مجزا تقسیم شود. این جنین‌ها تک تخمکی هستند یعنی ژن‌های یکسانی دارند. دوقلوهای همسان همجنس و بسیار شبیه هم هستند.

• دوقلوهای غیر همسان:

این نوع دوقلو باردار شدن زمانی اتفاق می‌افتد که در موقع لقاح دو تخمک در رحم وجود داشته باشد و اسپرم هر دوی آنها را بارور کند. این جنین‌ها دو تخمکی هستند و ژن‌های یکسانی ندارند و ممکن است همجنس نیز نباشند. این نوع دوقلو باردار شدن پس از درمان باروری بسیار رایج هستند زیرا متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اغلب دو جنین بارور شده را در رحم زن قرار می‌دهند تا بدین وسیله شانس بارداری موفق را افزایش دهند.

عوامل افزایش شانس دوقلو باردار شدن

عوامل متعددی احتمال دوقلو باردار شدن یک زن را افزایش می‌دهند که شامل موارد زیر هستند:

سابقه خانوادگی

اگر در خانواده شما سابقه دوقلو باردار شدن وجود داشته باشد شما نیز شانس بیشتری برای داشتن دوقلو خواهید داشت. احتمال سرایت این سابقه بیشتر از سمت خانواده مادری اتفاق می‌افتد تا خانواده پدری؛ البته در صورتی که فرد درمان‌های باروری را انجام نداده باشد.

طبق تحقیقات زنانی که خود یک قل از دوقلوهای غیر همسان هستند، در هر ۶۰ تولد در حدود ۱ جفت دوقلو بدنیا می‌آورند. در مقابل برای مردانی که از دوقلوهای غیر همسان هستند، از هر ۱۲۵ تولد تنها ۱ مورد دوقلویی زایی اتفاق می‌افتد.

درمان باروری

بر اساس آمار مشخص شده که عامل اصلی افزایش شانس دوقلو باردار شدن استفاده از درمان ‌های باروری است. انواع مختلف درمان باروری، احتمال دوقلو باردار شدن را به طرق مختلف افزایش می‌دهد. برخی از داروهای باروری باعث تحریک تخمدان‌های زن می‌شوند و گاهی اوقات می‌تواند باعث آزاد شدن بیش از یک تخمک از تخمدان‌ها شود. چنانچه اسپرم هر دوی این تخمک‌ها را بارور کند ممکن است منجر به دوقلو باردار شدن شود.

لقاح آزمایشگاهی (IVF) نیز شانس دوقلوزایی را افزایش می‌دهد. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی IVF، تخمک‌های یک زن را استخراج کرده و در محیط آزمایشگاه با اسپرم اهداکننده آن‌ها را بارور می‌کنند سپس جنین بارور شده را به رحم زن منتقل می‌کنند. برای افزایش احتمال موفقیت در این روش متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است بیش از یک جنین را در رحم زن قرار دهد. در این صورت ممکن است دو جنین با موفقیت کاشته شده و رشد کنند و در نتیجه دوقلوها باردار شدن رخ دهد.

سن

با توجه به منابع و تحقیقات انجام شده در زنان ۳۰ ساله و بالاتر از آن احتمال دوقلو باردار شدن بیشتر است، به این دلیل که زنان در این سن در طول چرخه تولید مثل خود بیش از یک تخمک آزاد می‌کنند که در زنان زیر ۳۰ سال این اتفاق نادر است. (در مورد سن بارداری در زنان بیشتر بخوانید)

قد و وزن

گزارش‌ها نشان می‌دهد که احتمال زایمان دوقلوهای غیر همسان در زنان قد بلندتر یا دارای وزن بالاتر بیشتر است. دلایل این امر مشخص نیست ولی ممکن است به دلیل تغذیه بهتر این افراد باشد؛ زیرا زنان دارای وزن بدنی بالاتر احتمالا منابع بیشتری برای رشد جنین دارند.

پیشینه نژادی

به عنوان مثال در ایالات متحده، احتمال دوقلو باردار شدن در زنان اسپانیایی تبار نسبت به زنان سفیدپوست غیر اسپانیایی یا سیاهپوست کمتر است.

رژیم غذایی

خوردن یا نخوردن برخی غذاها نیز ممکن است بر شانس دوقلو باردار شدن تاثیر بگذارد. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد لبنیات احتمال دوقلوزایی را افزایش خواهد داد. در مطالعه‌ای نشان داده شد که افرادی که رژیم گیاهخواری دارند به طور قابل توجهی کمتر از کسانی که لبنیات مصرف می‌کنند، دوقلو دارند.

طبق این مطالعه، به نظر می‌رسد رژیم‌های غذایی شامل محصولات لبنی به ویژه در مناطقی که هورمون رشد به گاو داده می‌شود، شانس بارداری چند قلو را به دلیل تحریک تخمدان افزایش می‌دهد. مطالعه دیگری نیز نشان داد که بین خوردن سیب زمینی و افزایش میزان دوقلوها ارتباط وجود دارد و مشابه مصرف لبنیات احتمالا خوردن سیب زمینی نیز تخمک‌گذاری متعدد را تحریک می‌کند.

شیر دادن

افرادی که در دوران شیردهی باردار می‌شوند احتمال داشتن دوقلو در آن‌ها بیشتر از سایرین است. البته این واقعیت نیز وجود دارد که تغذیه با شیر مادر به ویژه در شش ماهه اول باروری را سرکوب کرده و از آن جلوگیری می‌کند، به شرط اینکه کودک منحصراً از شیر مادر تغذیه کند.

علائم دوقلو باردار شدن

علائم و نشانه‌های دوقلو باردار شدن اغلب در هفته های اولیه بارداری بروز می‌کنند و عبارتند از:

• حرکت اولیه جنین‌ها
• احساس حرکت جنین در بیش از یک ناحیه از رحم
• بیشتر بدون قد پایه از سن حاملگی و برآمدگی بزرگتر از حد انتظار شکم
• افزایش وزن سریع
• سطوح بالای hCG (هورمون بارداری) یا آلفا فتوپروتئین (AFP) (پروتئینی که توسط کبد جنین ساخته می شود)
• شنیدن بیش از یک ضربان قلب در داپلر جنین

برخی علائم بارداری دوقلو مشابه علائم بارداری تک قلو است اما با شدت بیشتر مانند:

• حساسیت سینه
• احساس خستگی
• تکرر ادرار
• زیاد شدن اشتها
• تهوع صبحگاهی

سخن پایانی

دوقلو باردار شدن ممکن است برای بسیاری از زوج‌ها مطلوب به نظر برسد. با این حال، بهتر است در پی داشتن یک فرزند سالم باشیم. همیشه با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید و توصیه‌ها و نکات او را برای بارداری سالم انجام دهید صرف نظر از اینکه دوقلو میخواهید یا نه. اگرچه عوامل خاصی شانس دوقلو باردار شدن را افزایش می‌دهند، اما هیچ راهی برای افزایش طبیعی شانس بارداری دوقلو وجود ندارد.

برخی از علائم ممکن است نشان‌دهنده دوقلو باردار شدن باشند مانند تهوع شدید صبحگاهی و افزایش وزن بسیار سریع. انجام سونوگرافی‌ در اوایل بارداری نیز حاملگی دوقلو را نشان می‌دهد. شایان ذکر است که قرارهای منظم پزشکی شانس بارداری سالم را افزایش می‌دهد.