چای رویبوس نوعی چای محبوب است که بیش از ۳۰۰ سال است که در منطقه کوهستانی سداربرگ (Cedarberg) آفریقای جنوبی مصرف میشود. این گیاه برای اولین بار توسط گیاهشناسان در سال ۱۷۷۲ ثبت شد، درست پس از لذت بردن از یک دم نوش شیرین که توسط مردم محلی به آنها ارائه شده بود. این چای با بریدن و کبودی برگها و ساقههای گیاه، تخمیر آنها به صورت انبوه و خشک شدن آنها در آفتاب به دست میآید، فرآیندی که برگها را به رنگ قرمز قهوهای تغییر میدهد.
چای رویبوس به عنوان یک نوشیدنی خوشمزه و سالم در حال افزایش محبوبیت در سراسر جهان است و یک جایگزین خوش طعم و بدون کافئین برای چای سیاه و سبز است. علاوه بر این، طرفداران آن، رویبوس را به دلیل مزایای سلامتی بالقوه آن ستایش میکنند و ادعا میکنند که آنتی اکسیدانهای آن میتوانند در برابر سرطان، بیماری قلبی و سکته از بدن محافظت کنند. در این مقاله از سایت ویکی درمان به بررسی مزایای چای رویبوس و عوارض جانبی احتمالی آن میپردازیم.
چای رویبوس چیست؟
چای Rooibos به عنوان چای قرمز یا چای بوتهای قرمز نیز شناخته میشود. این گیاه از برگهای درختچهای به نام Aspalathus linearis که معمولاً در سواحل غربی آفریقای جنوبی رشد میکند بدست میآید. رویبوس سنتی با تخمیر برگها ایجاد میشود که به رنگ قرمز مایل به قهوه ای در میآید.
رویبوس سبز نیز در بازار وجود دارد که که تخمیر نمیشود. این چای نسبت به نسخه سنتی آن چای گرانتر است و طعم طبیعیتر و آنتیاکسیدان بیشتری نیز دارد. چای قرمز معمولاً مانند چای سیاه مصرف میشود. برخی از افراد شیر و شکر به آن اضافه میکنند. برخلاف برخی ادعاها، این چای منبعی برای ویتامینها یا مواد معدنی نیست و فقط حاوی مس و فلوراید است. با این حال، سرشار از آنتی اکسیدانهای قوی بوده و برای سلامتی مفید است.
فواید تغذیه ای چای رویبوس چیست؟
مزیت تغذیهای اصلی چای رویبوس در محتوای آنتی اکسیدانی غنی آن و برخی پلی فنولهای منحصر به فرد از جمله آسپالاتین است. این ترکیبات گیاهی ممکن است به محافظت در برابر آسیب رادیکالهای آزاد که منجر به بیماریهایی مانند دیابت، بیماری قلبی و سرطان میشود، کمک کند.
به استثنای فلوراید و مس، مواد معدنی موجود در رویبوس ناچیز است و مزایای تغذیهای چندانی برای مصرفکننده معمولی نخواهد داشت. برخی مطالعات نشان میدهد اگر این چای به عنوان یک جایگزین مایعات در طول روز استفاده شود، ممکن است به حمایت از سطح الکترولیتها در بدن ورزشکاران کمک کند. با این وجود، تحقیقات هنوز تکمیل نشده است.
یکی از ویژگیهای قابل توجه دمنوش رویبوس این است که تانن آن بسیار کم است (۴.۴٪). این امر باعث میشود کسانی که چای با طعم ملایمتر را ترجیح میدهند یا با نوشیدنیهای تانن دار مشکلات گوارشی پیدا میکنند، آن را انتخاب کنند. بطور کلی مزایای تغذیهای این چای به شرح زیر است:
- نداشتن کافئین
چای رویبوس فاقد کافئین است، که ممکن است آن را به یک منبع مطمئن برای افراد باردار، کودکان و کسانی که به کافئین حساس هستند تبدیل کند. در حالی که کافئین ممکن است برای سلامتی فوایدی داشته باشد، همه نمی توانند کافئین را با خیال راحت مصرف کنند. ممکن است با خواب تداخل داشته باشد، اضطراب را تشدید کند و عوارض جسمی مانند بیقراری و تپش قلب ایجاد کند.
کافئین در چای سیاه، چای سبز و قهوه وجود دارد. دمنوش رویبوس جایگزین خوبی برای افرادی است که میخواهند مصرف کافئین خود را کاهش دهند یا به طور کامل از آن اجتناب کنند.
- تانن پایین
چای رویبوس قرمز حاوی مقادیر بسیار کمی تانن است. تاننها ترکیبات طبیعی هستند که در بسیاری از غذاهای گیاهی از جمله چای سیاه، چای سبز و شراب قرمز وجود دارند. تاننها با جذب آهن در بدن، به ویژه آهن غیرهم، که شکلی است که از غذاهای گیاهی به دست میآید، تداخل میکنند. بر اساس نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۳، نوشیدن روزانه ۶ فنجان دمنوش رویبوس به مدت ۶ هفته تأثیر منفی بر وضعیت آهن بدن نداشت.
- سرشار از آنتی اکسیدان
بوته چای سرخ حاوی چندین آنتی اکسیدان منبع معتبر است که نوع سبز آن دارای سطوح بالاتری نسبت به چای قرمز است. برخی از قابل توجهترین آنتی اکسیدانهای موجود در چای کوئرستین و آسپالاتین هستند. آنتی اکسیدانها برای سلامت انسان مهم هستند زیرا مانع آسیب رادیکالهای آزاد به سلول های بدن میشوند.
نتایج یک مطالعه حیوانی بر روی چای رویبوس نشان میدهد که میتواند وضعیت آنتی اکسیدانی کبد را بهبود بخشد. مطالعات روی انسان نشان داده است که مصرف دم کرده گیاه رویبوس سطح آنتی اکسیدانها را در بدن افزایش میدهد، اما اثرات آن اندک بوده و به سرعت از بین میروند.
- سلامت قلب
آنتی اکسیدانها برای سلامت قلب مهمند، به همین دلیل دمنوش رویبوس ممکن است فواید قلبی عروقی داشته باشد و سطح کلسترول خون را کنترل کند. در مطالعهای در سال ۲۰۱۱، ۴۰ نفر در معرض خطر بیماریهای قلبی عروقی به مدت ۶ هفته روزانه شش فنجان چای رویبوس مینوشیدند. در پایان این دوره، شرکت کنندگان سطوح کلسترول بد را به طور قابل توجهی کاهش دادند و سطح کلسترول خوب را در مقایسه با گروه کنترل به طور قابل توجهی افزایش دادند.
رویبوس همچنین ممکن است با مهار آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) که باعث افزایش فشار خون می شود، سلامت قلب را بهبود بخشد.
- مدیریت دیابت
چای Rooibos ممکن است به افراد مبتلا به دیابت کمک کند تا سطح قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند و در نتیجه خطر عوارض را کاهش دهند. آنتی اکسیدان آسپالاتین که در چای رویبوس وجود دارد، دارای پتانسیل ضد دیابت است و به افراد مبتلا به دیابت کمک میکند تا خطر التهاب عروقی و آترواسکلروز را کاهش دهند. اینها عواملی هستند که در ایجاد مشکلات قلبی نقش دارند.
تحقیقاتی دیگر نشان میدهد که آسپالاتین به سرکوب التهاب عروقی که از سطح بالای قند خون ناشی میشود، کمک میکند. مقدار کمی منبع مطمئن آسپالاتین در چای قرمز رویبوس وجود دارد، اما در چای سبز تخمیر نشده فراوانتر است.
- مدیریت وزن
دمنوش رویبوس بدون کالری است، بنابراین ممکن است یک نوشیدنی خوب برای کسانی باشد که سعی در کاهش وزن یا حفظ وزن سالم دارند. بر اساس نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۴، رویبوس با افزایش سطح لپتین برای مدیریت وزن مفید است. لپتین هورمونی است که به تنظیم مصرف غذا کمک می کند و سیگنال هایی را به بدن ارسال میکند که غذای کافی دریافت کرده است. این چای همینطور از تشکیل سلول های چربی جدید، جلوگیری کرده و متابولیسم سریع چربی را بیشتر میکند.
- چین و چروک کمتر
بر اساس برخی تحقیقات، اگر فردی از چای رویبوس به صورت موضعی استفاده کند، ممکن است ظاهر پوست را با کاهش چین و چروک بهبود بخشد. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۰، ترکیبات آرایشی ساخته شده از عصارههای این گیاه بررسی شد و محققان دریافتند که مخلوط دمکرده رویبوس در کاهش چین و چروک موثر است. با این حال، بعید است که نوشیدن چای رویبوس فواید قابل توجهی برای پوست داشته باشد.
مطلب پیشنهادی: درمان خانگی گودی زیر چشم
عوارض جانبی احتمالی چای رویبوس
به طور کلی، رویبوس بسیار ایمن است. اگرچه عوارض جانبی منفی بسیار نادر است، اما برخی موارد گزارش شدهاند. یک مطالعه موردی نشان داد که نوشیدن روزانه مقادیر زیادی دمنوش رویبوس با افزایش آنزیمهای کبدی مرتبط است که اغلب میتواند نشان دهنده مشکل کبدی باشد. برخی از ترکیبات موجود در چای میتوانند تولید هورمون جنسی زنانه، استروژن را تحریک کنند.
برخی منابع نشان میدهند که افراد مبتلا به بیماریهای حساس به هورمون، مانند سرطان سینه، احتمالا باید از نوشیدن این چای اجتناب کنند. با این حال، این اثر بسیار خفیف است و باید مقدار زیادی از چای رویبوس بنوشید تا این موارد را مشاهده کنید.
مصرف چای رویبوس در رژیم غذایی روزانه
دمنوش رویبوس به دلیل سطح کافئین صفر آن در هر زمانی از روز قابل مصرف است. اگر قصد دارید مصرف کافئین خود را کاهش دهید، جایگزین کردن کافئین معمولی با یک فنجان رویبوس ممکن است به شما در رسیدن به هدفتان کمک کند. به این دلیل که طعم کاملش، آن را به یک جایگزین رضایت بخش کافئین تبدیل میکند.
کافی است آب تازه جوشیده را به آن اضافه کنید و اجازه دهید دم بکشد. هرچه بیشتر چای دم بکشد، طعم آن قویتر خواهد بود. مطالعات نشان میدهد که اگر چای به مدت ۱۰ دقیقه یا بیشتر دم بکشد، منبعی بهینه و غنی از آنتی اکسیدان خواهد بود.
سخن پایانی
دمکرده گیاه رویبوس یک نوشیدنی سالم و خوشمزه، بدون کافئین، تانن کم و سرشار از آنتی اکسیدان است و ممکن است فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد که با تحقیقات بیشتر در آینده مشخص خواهد شد. هنوز مشخص نیست که آیا مزایای چای رویبوس که در مطالعات in vitro و حیوانات مشاهده میشود در دنیای واقعی و برای انسان نیز مفید است یا خیر.
چای رویبوس جایگزین خوبی برای چای سیاه یا سبز است، به خصوص برای افرادی که میخواهند از خوردن کافئین یا تانن خودداری کنند. همچنین سرشار از آنتی اکسیدان است و برای قلب و کبد مفید میباشد. گفتیم که تحقیقات در مورد فواید رویبوس بسیار محدود است، اما در حالی که مشخص نیست دمنوش رویبوس چقدر برای سلامتی انسانها موثر است، میتوانید بدون هیچ خطری از نوشیدن آن لذت ببرید. هر گونه مزایای سلامتی یک امتیاز است.
سوالات متداول
خواص چای رویبوس چیست؟
۱-نداشتن کافئین ۲-تانن بسیار پایین ۳-سرشار از آنتی اکسیدان ۴-مدیریت دیابت ۵-سلامت قلب ۶-درمان چین و چروک
آیا مصرف چای رویبوس، زمان خاصی دارد؟
خیر. چای رویبوس به دلیل اینکه میزان کافئین آن صفر است، در هر زمانی از شبانه روز قابل مصرف است.