پروتز دندان وظیفه جایگزینی یا ترمیم دندان های از دست رفته یا آسیب دیده را بر عهده دارد. ویژگی های پروتز دندان فراتر از صرفا ایجاد زیبایی در دهان شماست. هنگامی که شما دندان خود را از دست میدهید، خلاء آن می تواند بر توانایی جویدن شما تاثیر بگذارد و خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهد. بیماری لثه نیز می تواند بر سلامت استخوان فک تأثیر بگذارد و دندان های دیگر را در معرض خطر قرار دهد.
روش های مختلف زیادی جهت جایگزینی دندان مانند روکش، ایمپلنت دندان و دستگاه های متحرک از جمله دندان مصنوعی کامل یا جزئی وجود دارد که در صورت نیاز می توان از آنها استفاده کرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی پروتز دندان بپردازیم، با ویکی درمان همراه باشید!
پروتز دندان چیست؟
پروتز دندان نوعی عمل ترمیمی است که برای ترمیم (بازسازی) مشکلات داخل دهانی مانند دندان های از دست رفته، شکستگی دندان و از دست رفتن ساختارهای نرم یا سخت فک استفاده می شود. پروتز دندان از تخصص های دندانپزشکی است که بر روی پروتزهای دندانی تمرکز دارد. چنین پروتزهایی برای بازتوانی جویدن، افزایش زیبایی و کمک به گفتار استفاده می شود.
پروتز دندان ممکن است با اتصال به دندان ها یا ایمپلنت های دندانی، با نگه داشته شدن توسط عضلات اطراف در جای خود ثابت شود. مانند انواع دیگر پروتزها، آنها را می توان به صورت دائمی یا متحرک ثابت کرد. پروتزهای ثابت و پروتزهای متحرک در انواع مختلفی ساخته می شوند. پروتزهای دندانی ثابت دائمی از چسب یا پیچ دندان برای اتصال به دندان یا ایمپلنت استفاده می کنند.
مزایای دستگاه پروتز دندان چیست؟
از جمله فواید و مزایای پروتز دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود ظاهر دندان ها و افزایش اعتماد به نفس.
- توانایی جویدن شما را افزایش می بخشد که در نهایت سبب داشتن تغذیه خوب میشود.
- کمک به استحکام استخوان فک و استحکام سایر دندان ها.
- محافظت در برابر بیماری لثه که می تواند منجر به مشکلات جدی در سلامت دهان شما شود.
انواع پروتز دندان
پروتزهای دندانی در زمینه ساختار و روش استفاده از آنها به انواع مختلفی تقسیم می شوند که در ادامه به ۵ مورد از آنها اشاره میکنیم.
تاج دندانی
تاج دندان یک پوشش برای دندان های آسیب دیده است. از انواع آن میتوان به روکش تمام سرامیکی اشاره کرد.
برای ساخت یک تاج خوب از فلز یا سایر مواد استفاده میشود. تاج ها روش ترمیم بلند مدت خوبی برای دندان‌هایی هستند که شکسته، ترک خورده یا فرسوده شده‌اند. اما طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ در مجله دندانپزشکی، دندان هایی که وضع وخیمی دارند امکان بیشتری برای شکست درمان از طریق پروتز دندان روکشی هستند.
معمولا دندانپزشک شما در ۲ جلسه تاج دندان شما را کامل میکند؛ در مرحله اول:
- یک قالب نرم از دندان های شما تهیه میکند.
- در صورت وجود حفره در دهان شما آن را پر میکند.
- دندان های شما را کوتاه میکند تا برای دریافت تاج آماده شوند.
- در حالی که تاج دائمی در آزمایشگاه ساخته می شود، یک تاج موقت روی دندان قرار میدهد.
- پس از چند هفته، یک تاج دائمی که در محل مورد نیاز قرار میدهد و آن را می چسباند.
تاج ها یک راه حل نسبتا دائمی هستند. هنگامی که یک تاج در جای خود قرار می گیرد، معمولا بین ۵ تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر در صورت نگهداری صحیح، دوام می آورد. دقت کنید که رعایت موارد بهداشتی دهان مانند روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، ضروری است. ممکن است تاج دندان شما پس از مدتی ترک بخورد یا چسب آن جدا شود؛ در اینصورت حتما باید به پزشک خود مراجعه کنید؛ چرا که در غیر اینصورت درصد ایجاد بیماری های عفونی در دهان شما بالا میرود. می توانید با مراجعه به صفحه علائم عفونت دندان در مورد بیماری های عفونی دندان بیشتر بدانید.
ایمپلنت دندان
یکی از موارد جایگزینی دندان ایمپلنت دندان است. این نوع پروتز دندان در استخوان فک قرار می گیرد و با تشکیل مواد استخوانی جدید در اطراف آن، ثابت می شود. ایمپلنت دندان در حال حاضر در انوع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد؛ در ادامه روش معمول برای ایمپلنت دندان آمده است:
- ابتدا یک ایمپلنت (یک دستگاه پیچ مانند) در استخوان فک قرار می گیرد.
- ممکن است در صورت نیاز، دندانپزشک یک تکیه گاه که تاج را نگه می دارد اضافه کند.
- روکشی به تکیه گاه چسبانده می شود تا با دندان های اطراف مطابقت داشته باشد.
یک مطالعه ۳ ساله در مجله پزشکی بالینی منتشر شده در سال ۲۰۱۹ نشان می دهد که ایمپلنت ها معمولا دستگاه های با دوامی هستند و می توانند تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی بیماران داشته باشند.
اما در حالی که ایمپلنت ها به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند، می توانند مشکلاتی را همراه خود داشته باشند؛ عوارض ایمپلنت دندان:
- شل شدن پیچ
- شکست چسب نگهدارنده
- شکستن تاج دندان
- عوارض در بافت نرم فک
انتخاب ایمپلنت یا پروتز دندان ممکن است به هزینه و اینکه آیا استخوان کافی برای کاشت ایمپلنت وجود دارد یا نه و همچنین نظر پزشک متخصص بستگی داشته باشد.
پل (بریج) دندان
هنگامی که یک یا چند دندان از دست رفته داشته باشید، بریج دندان روشی بین استفاده از دندان مصنوعی و ایمپلنت است. همانطور که از نام آن مشخص است، بریج دندان برای پر کردن شکافی است که در اثر از دست دادن دندان ها ایجاد می شود. یک بریج معمولاً در دو انتهای شکاف به دندان‌های طبیعی متصل میشود و معمولا از یک یا چند دندان مصنوعی به نام پونتیک ساخته شود.
یک بریج اغلب از جنس چینی ساخته می شود تا شبیه دندان های طبیعی به نظر برسد. دقت کنید که جهت نگهداری و طولانی تر شدن عمر بریج خود، باید مرتباً از بهترین مسواک استفاده کرده و نخ دندان بکشید. ممکن است برای کشیدن نخ دندان بین پل و خط لثه، از وسایل مخصوصی استفاده کنید که برای اطلاعات بیشتر از آنها میتوانید از پزشک خود مشورت بگیرید. در ادامه مراحل پروتز دندان از طریق بریج آمده است:
در اولین ملاقات، دندانه های لنگر (دندان هایی که بریج روی آنها قرار میگیرد) در دو طرف بریج زیرسازی میشوند و یک قالب از دهان شما گرفته میشود. ممکن است پزشک شما از یک پل موقت برای پر کردن شکاف ساخته شده استفاده کند (تا زمانی که بریج دائمی شما در آزمایشگاه در حال ساخته شدن است).
در قرار دوم، دندانپزشک شما پل دائمی را در جای خود نصب میکند. هر گونه تنظیمات جزئی لازم انجام می شود تا پل طبیعی به نظر برسد و تداخلی با روند طبیعی دهان شما نداشته باشد. سپس پل در جای خود چسبیده می شود. بسته به متریال و روش ساخت، بریج میتواند سالها برای شما کار کند اما ۵ تا ۱۵ سال انتظار معقولی است.
دندان مصنوعی
این پروتز دندان ابزاری مصنوعی است که به خوبی روی لثه های شما قرار می گیرد و مانند دندان های طبیعی به نظر می رسد و همچنین همانند دندان طبیعی برای شما کار میکنند. انواع دندان مصنوعی شامل:
- پروتزهای کامل: جایگزین همه دندان‌های شما میشوند و باید روزانه برای تمیز کردن آنها اقدام کنید.
- پروتزهای جزئی: تنها جایگزین برخی از دندان های شما میشوند.
- پروتزهای جزئی ثابت: از آنها به عنوان بریج تحت حمایت ایمپلنت یاد میشود.
- پروتز نگهداری از ایمپلنت: روی ایمپلنت ها چسبیده می و نیاز به نکات بهداشتی روزانه دارند.
- پروتز دندان فلیپر: پروتزهای جزئی موقتی هستند که جایگزین یک یا دو دندان می شوند. آنها از موادی با دوام کمتر نسبت به پروتزهای معمولی ساخته شده اند زیرا استفاده از آنها به صورت موقتی است.
روکش دندان
روکش ها پوسته ای نازک و طبیعی هستند که به بهبود رنگ و ظاهر دندان های طبیعی کمک می کنند. روند ساخت روکش در اینجا آمده است:
- دندانپزشک مینای دندان های شما را ساییده و قالبی از دهان شما می گیرد.
- با استفاده از قالب، تکنسین های آزمایشگاهی روکش های شما را از پرسلن یا مواد کامپوزیت رزین می سازند. این پروسه ممکن است چندین هفته طول بکشد.
- سپس روکش ها به دندان شما چسبانده می شوند. از نور ماوراء بنفش برای سفت شدن سریع چسبی که روکش ها را به دندان های شما متصل نگه می دارد، استفاده می شود.
برای ماندگاری طولانی پروتز دندان با روکش باید دندان های نسبتا سالمی داشته باشید. روکش ها می توانند ۱۰ تا ۱۵ سال قبل از نیاز به تعویض دوام داشته باشند.
هزینه پروتز دندان
هریک از روش های ذکر شده در بالا با توجه به موقعیت و سطح خرابی دندان هزینه متفاوتی دارند، افرادی که به هر دلیلی دندان خود را از دست داده اند، معمولا مراجعه کنندگان مطب ها جهت پروتز دندان هستند؛ از لحاظ اقتصادی دندان مصنوعی خیلی به صرفه تر از ایمپلنت دندان است؛ در نظر داشته باشید که نمیتوان به قیمت دقیقی برای پروتزهای دندانی اشاره کرد چراکه با توجه به موقعیت جغرافیایی، بهترین کلینیک دندانپزشکی در تهران و پزشک متفاوت خواهد بود.
نتیجه گیری و سوالات متداول
تهیه یک پروتز دندان می تواند یک تصمیم اساسی در سلامت دهان و زندگی شما باشد. پروتز دندان می تواند لبخند شما و احساس شما نسبت به ظاهر خود را بهتر کند، ضمن اینکه پروتز دندان میتواند از مشکلات مربوط به تغذیه، گوارش، بیماری لثه و از بین رفتن مواد استخوانی فک جلوگیری کند. برای پیدا کردن بهترین روش پروتز دندان خود، از یک دندانپزشک متخصص کمک بگیرید تا او با توجه به بودجه و شرایط مناسب شما نظر دهد.
پروتز دندان چیست؟
پروتز دندان نوعی عمل ترمیمی است که برای ترمیم (بازسازی) مشکلات داخل دهانی مانند دندان های از دست رفته، شکستگی دندان و از دست رفتن ساختارهای نرم یا سخت فک استفاده می شود.
فواید پروتز دندان چیست؟
بهبود ظاهری، افزایش توانایی جویدن، کمک به استحکام فک و محافظت از لثه ها در برابر بیماری ها از جمله فواید پروتز دندان است.
انواع پروتز دندان چیست؟
تاج دندان، ایمپلنت دندان، پل یا بریج، دندان مصنوعی و روکش دندان از انواع پروتز دندان است.
