کیست تخمدان (علائم، عوارض، درمان و پیشگیری)

۰
(۰)

کیست تخمدان توده شایعی است که رو یا داخل تخمدان زنان ایجاد می شود. انواع مختلفی از کیست وجود دارد. رایج ترین انواع آن بی ضرر هستند، علائمی ایجاد نمی کنند و در نهایت بدون درمان از بین می روند. به ندرت، کیست ها می توانند عوارضی ایجاد کنند که نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد. انجام معاینات منظم لگن می تواند باعث کاهش احتمال ابتلا به مشکلات مربوط به کیست شود. در ادامه به معرفی انواع کیست تخمدان، علائم و روش های درمانی آنها می پردازیم.

کیست تخمدان چیست؟

تخمدان ها بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند. آنها در قسمت پایین شکم در دو طرف رحم قرار دارند. زنان دارای دو تخمدان هستند که تخمک و همچنین هورمون های استروژن و پروژسترون را تولید می کنند. گاهی اوقات کیسه ای پر از مایع به نام کیست روی یکی از تخمدان ها ایجاد می شود. تخمدان بسیاری از زنان در طول زندگی حداقل یک کیست ایجاد می کند. کیست با آبسه متفاوت است؛ زیرا آبسه حاوی چرک است، اما کیست نه.

اغلب، کیست های تخمدان کوچک و بی ضرر هستند، علائمی ایجاد نمی کنند و خود به خود از بین می روند. با این حال، گاهی اوقات آنها می توانند بپیچند و باعث درد، خونریزی یا هر دو شوند. اگر این اتفاق بیفتد، پزشکان آن را شرایط اورژانسی محسوب می کنند و در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی باشد.

کیست تخمدان می تواند در هر سنی ظاهر شود اما اغلب در طول سال های باروری بروز می کند. به ندرت، کیست ممکن است نشانه سرطان باشد. برخی از کیست ها نیز می توانند در طول زمان، به ویژه پس از یائسگی، سرطانی شوند.

مطلب پیشنهادی: بهترین متخصص زنان

انواع کیست تخمدان

دو دسته اصلی از کیست تخمدان وجود دارد. گروه اول کیست های عملکردی تخمدان و شایع ترین نوع هستند. آنها با چرخه قاعدگی رخ می دهند و خوش خیم هستند، به این معنی که سرطانی نیستند. دسته دیگر کیست های پاتولوژیک اند که در تخمدان ها رشد می کنند و به چرخه قاعدگی مربوط نمی شوند. آنها ممکن است بی ضرر یا سرطانی (بدخیم) باشند.

انواع مختلف کیست تخمدان عبارتند از:

  • کیست های فولیکولی: این کیست ها زمانی ایجاد می شوند که فولیکول برای آزاد کردن تخمک در طول قاعدگی باز نمی شود. آنها شایع ترین نوع کیست هستند، اغلب هیچ علامتی ندارند و معمولاً در عرض ۱ تا ۳ ماه ناپدید می شوند.
  • کیست جسم زرد: اگر کیسه ای که تخمک را آزاد می کند به روش معمول منقبض نشود بلکه پر از مایع شود، این نوع کیست تشکیل می شود. آنها معمولاً در عرض چند هفته ناپدید می شوند، اما می توانند تقریباً ۴ اینچ رشد کنند. آنها همچنین می توانند تخمدان را بچرخانند و باعث درد و خونریزی شوند.
  • آندومتریوم: این نوع کیست تخمدان ناشی از آندومتریوز است، زمانی که بافت مشابه آندومتر در خارج از رحم رشد می کند. می تواند باعث درد در دوران قاعدگی و رابطه جنسی شود.
  • کیست های درموئید: این کیست ها معمولاً از سلول هایی که از بدو تولد وجود دارند ایجاد می شوند. آنها می توانند در هر جایی از جمله تخمدان ها ایجاد شوند.
  • سیستادنوما: کیست هایی هستند که با مایع آبکی پر می شوند.
  • سندرم تخمدان پلی کیستیک: این نوع شامل رشد بسیاری از سلول های کوچک است که می تواند منجر به درد و مشکلات باروری و سایر مشکلات مرتبط با سلامتی شود.
  • سرطان تخمدان: این مورد شامل کیست های سرطانی است. این کیست ها نادر هستند، اما پزشک معمولاً هر نوع کیست را در صورت سرطانی بودن، پیگیری می کند.

کیست تخمدان می تواند ساده یا پیچیده باشد. یک کیست ساده حاوی مایع است، در حالی که یک کیست پیچیده حاوی خون یا یک ماده سخت است.

علائم کیست تخمدان

اکثر کیست‌ها بدون علامت هستند و پزشکان تنها در صورت انجام معاینات به دلایل دیگر آن‌ها را پیدا می‌کنند. اما در صورت بروز علائم، می‌توانند شبیه موارد دیگر مانند عفونت ادراری، حاملگی خارج از رحم، مشکلات کلیوی یا سرطان روده باشند. علائم کیست تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • تغییرات در قاعدگی
  • خونریزی غیر معمول واژینال
  • درد لگن
  • درد مبهم در ناحیه کمر و ران ها
  • درد درست قبل از شروع یا پایان قاعدگی
  • درد در ناحیه لگن یا شکم هنگام رابطه جنسی
  • درد هنگام دفع مدفوع
  • فشار روی روده یا حرکات مکرر روده
  • مشکلات تخلیه کامل مثانه یا تکرر ادرار
  • افزایش وزن غیر منتظره
  • حساسیت سینه
  • احساس سیری بعد از خوردن کمتر از حد معمول
  • نفخ یا تورم شکم

مطالعه بیشتر: بهترین دکتر زگیل تناسلی

علل ایجاد کیست تخمدان

کیست تخمدان بسته به نوع آن دلایل مختلفی دارد. ممکن است عوامل هورمونی و داروهایی که به افراد در تخمک گذاری کمک می کنند منجر به کیست های فولیکول و جسم زرد شوند که به عنوان کیست های عملکردی نیز شناخته می شوند. ابتلا به اندومتریوز خطر ابتلا به آندومتریوم را افزایش می دهد.

در بارداری، کیست جسم زرد برای حفظ بارداری، پروژسترون ترشح می کند. جفت این وظیفه را بر عهده می گیرد و معمولاً کیست جسم زرد پسرفت می کند، اما اگر همانطور که هست باقی بماند یا بزرگتر شود، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن آن وجود داشته باشد. عفونت هایی که بر تخمدان ها و لوله های فالوپ تأثیر می گذارند نیز می توانند منجر به تشکیل کیست تخمدان شوند.

عوارض کیست تخمدان

عوارض کیست تخمدان

اکثر کیست های تخمدان خوش خیم هستند و به طور طبیعی بدون درمان خود به خود از بین می روند. این کیست ها علائم اندکی ایجاد می کنند. اما در یک مورد نادر، پزشک ممکن است توده سرطانی تخمدان کیستیک را در طی معاینه معمول تشخیص دهد.

پیچ خوردگی تخمدان یکی دیگر از عوارض نادر کیست تخمدان است و زمانی رخ می دهد که یک کیست بزرگ باعث چرخش یا حرکت تخمدان از موقعیت اصلی خود شود. در نتیجه خون رسانی به تخمدان قطع می شود و در صورت عدم درمان می تواند باعث آسیب یا مرگ بافت تخمدان شود. این نوع کیست غیر معمول است و پیچ خوردگی تخمدان تقریباً ۳ درصد از جراحی های اورژانسی زنان را تشکیل می دهد.

کیست های پاره شده که نادر نیز هستند، می توانند باعث درد شدید و خونریزی داخلی شوند. این عارضه خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد و در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.

درمان کیست تخمدان

درمان کیست تخمدان به عواملی مانند سن، علائم آن و آنچه باعث ایجاد کیست می شود بستگی دارد. کیست های عملکردی تخمدان معمولاً بدون درمان از بین می روند. اگر کیست شما از نوع عملکردی است، ممکن است طی چند هفته یا چند ماه پس از تشخیص، یک سونوگرافی بعدی انجام دهید تا ببینید آیا کیست شما خود به خود برطرف شده است یا خیر.

مصرف داروهای کیست تخمدان که توسط پزشک تجویز می شوند نیز کمک کننده اند. این داروها حاوی هورمون هایی (مانند قرص های ضد بارداری) برای توقف تخمک گذاری و جلوگیری از تشکیل کیست هستند. گاهی برای درمان کیست تخمدان نیاز به جراحی است. نوع جراحی بستگی به اندازه کیست و نحوه ظاهر آن در سونوگرافی دارد. روش های مختلف جراحی عبارتند از:

  • لاپاراسکوپی: در این روش پزشک یک دوربین کوچک را از طریق یک برش کوچک وارد شکم شما می کند و با استفاده از آن اندام های تناسلی و حفره لگن شما را مشاهده می کند. کیست تخمدان را می توان از طریق برش های کوچک (سیستکتومی تخمدان) برداشت.
  • لاپاراتومی: اگر کیست بسیار بزرگ باشد یا نگرانی های دیگری وجود داشته باشد، ممکن است این روش استفاده شود.

اگر پزشک مشکوک به سرطان باشد، با یک متخصص سرطان یا انکولوژیست زنان در مورد بهترین گزینه های درمانی مشورت خواهد کرد.

پیشگیری از کیست تخمدان

پیشگیری از ایجاد کیست تخمدان

کیست تخمدان قابل پیشگیری نیست. با این حال، معاینات معمول در زنان می تواند کیست های تخمدان را زود تشخیص دهد. کیست های خوش خیم تخمدان سرطانی نمی‌شوند. با این حال، علائم سرطان تخمدان می تواند مانند علائم کیست تخمدان باشد. بنابراین، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید و تشخیص صحیح را دریافت کنید. حتما پزشک را در مورد علائمی که ممکن است نشان دهنده وجود مشکل باشد، آگاه کنید، علائمی مانند:

  • تغییرات در چرخه قاعدگی 
  • درد لگنی مداوم
  • از دست دادن اشتها
  • کاهش وزن غیر قابل توضیح
  • پری و سفتی شکم

مصرف داروهای حاوی هورمون (مانند انواع قرص ضد بارداری) تخمک گذاری را متوقف می کند. برخی مطالعات نشان می دهد که این قرص عود برخی کیست های خاص را کاهش می دهد.

سخن پایانی

کیست تخمدان شایع است و اغلب هیچ علامتی ایجاد نمی کند و بدون درمان برطرف می شود. با این حال، برخی از کیست ها می توانند بزرگ شده، پاره شوند یا باعث پیچ خوردن در تخمدان ها و در نتیجه درد و احتمالاً خونریزی شوند. برخی نیز به مرور زمان سرطانی می شوند.

اگر درد شدید شکمی و خونریزی داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا این موارد می تواند نشان دهنده کیست تخمدان باشد که نیاز به درمان دارد. در صورت عدم درمان، برخی از کیست ها می توانند قدرت باروری را کاهش دهند. این مورد در آندومتریوما و سندرم تخمدان پلی کیستیک رایج است. برای بهبود باروری، پزشک می تواند کیست را حذف یا کوچک کند. کیست های فانکشنال، سیستادنوما و کیست های درموئید بر باروری تاثیری ندارند.

سؤالات متداول

کیست تخمدان در چه سنی بروز می‌کند؟

کیست تخمدان معمولا بین ۱۵ تا ۴۹ سالگی بروز می‌کند.

رژیم غذایی لازم برای درمان کیست تخمدان چست؟

برای درمان کیست تخمدان بهتر است این رژیم غذایی را رعایت کنید: ۱) مواد غذایی شامل نگه‌دارنده مانند کنسروها نخورید. ۲) مواد غذایی دیرهضم نخورید. برخی از مواد غذایی اگر باهم خورده شوند، دیرهضم خواهند بود، مانند شیر، میوه و تنقلات. گوشت قرمز نیز دیرهضم است و هضم آن ۱۲ ساعت طول می‌کشد. ۳) ماست و سالاد را با غذا نخورید.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین رای ۰ / ۵. تعداد رای: ۰

هنوز رای ثبت نشده است.

سمیرا حسن آبادی

من متخصص سئو و بهینه سازی سایت هستم. جزو نفرات اول تیم ویکی درمان بوده ام و خوشحالم که توانسته ایم محتوای به روزی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. همیشه برای بالا بردن کیفیت محتواها و خدمات ویکی درمان در تلاش خواهیم بود.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *