واکسن پرونار برای پیشگیری از اکثر بیماری‌های ناشی از پنوموکوک استفاده می‌شود. این باکتری می‌تواند ریه‌ها، خون، مغز و سایر اندام‌های انسان را آلوده کند و عوارض جدی ایجاد و باعث مرگ شود که نه تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگسالان نیز خطرناک است. واکسن پرونار خطر عفونت و عوارض را تا ۹۳ درصد کاهش می‌دهد و اثر آن به مدت ۵ سال باقی می‌ماند. این واکسن به‌عنوان بخشی از ایمن‌سازی‌های روتین در اختیار کودکان قرار می‌گیرد و به صورت یک سری سه دوز تجویز می‌شود.
اولین دوز در ۲ ماهگی، دوم در ۴ ماهگی و نوبت سوم در ۱۲ ماهگی تجویز می‌شود و دوز اضافی در ۶ ماهگی به کودکان در معرض خطر بالای بیماری پنوموکوکی داده می شود. این واکسن همچنین برای برخی از افراد بالای ۵ سال با شرایط خاص پزشکی که آنها را در معرض خطر بالای بیماری پنوموکوکی قرار می‌دهد توصیه می‌شود. در ادامه مطلب از ویکی درمان به عوارض و مزایا واکسن پرونار می پردازیم.
معرفی دقیق واکسن پنوموکوک
واکسن پنوموکوک برای پیشگیری از بیماری پنوموکوک در کودکان مفید است و همچنین به جلوگیری از گسترش بیماری از فردی به فرد دیگر کمک می‌کند. از آنجایی که اکثر عفونت های جدی پنوموکوکی در دو سال اول زندگی کودکان رخ می‌دهد، واکسن از آنها در زمانی که در معرض بیشترین خطر قرار دارند محافظت می‌کند. همچنین، برخی از کودکان بزرگتر و بزرگسالان ممکن است واکسن متفاوتی به نام واکسن پلی ساکارید پنوموکوک دریافت کنند.
مطلب پیشنهادی : علائم فلج مغزی در کودکان
برنامه واکسیناسیون پرونار
واکسن پرونار به دو شکل، هفت و سیزده ظرفیتی موجود است. این عدد نشان دهنده تعداد سروتیپ های باکتریایی سازنده دارو است. صرف نظر از گونه، فقط از سویه های غیر زنده برای تهیه واکسن استفاده می‌شود. به همین دلیل، میتوان کودک را در سن ۲-۳ ماهگی واکسینه کرد. طرح واکسیناسیون به صورت جداگانه برای هر بیمار ایجاد می‌شود و هم ویژگی‌های سنی بدن و هم وجود موارد منع مصرف را در نظر می‌گیرند. تا به امروز، طرح‌های زیر برای تجویز واکسن پرونار وجود دارد :
- از ۲ تا ۶ ماه. واکسن پرونار چهار بار با واکسیناسیون مجدد تا ۲ سال تجویز می‌شود.
- از ۷ تا ۱۲ ماه. دو دوز از واکسن با واکسیناسیون مجدد تا ۲ سال تجویز می‌شود.
- از یک سال تا ۲ سال. دو واکسن با فاصله زمانی بیش از ۲ ماه تجویز می‌شود.
- از ۲ تا ۵ سال. یک بار تزریق دارو.
آماده سازی برای واکسن پرونار
آماده سازی برای تزریق واکسن شامل مراحل زیر است :
- معاینه توسط متخصص اطفال
- بررسی توسط متخصصان مرتبط در صورت لزوم.
- آزمایش (خون، ادرار).
- مصرف آنتی هیستامین‌ها با تمایل به ایجاد واکنش‌های آلرژیک.
- خوردن غذا ۲ تا ۳ ساعت قبل از واکسیناسیون توصیه نمی‌شود. همچنین، واکسن پرونار می‌تواند باعث افزایش دمای بدن شود.
مطلب پیشنهادی : غذاهای غنی از آهن برای کودکان
موارد منع واکسن پرونار
در صورت وجود موارد منع، باید از واکسیناسیون خودداری کرد یا آن را برای مدتی به تعویق انداخت:
- وجود سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها به شکل حاد.
- سه ماهه اول و دوم بارداری
- تشدید بیماری‌های مزمن.
- افزایش دمای بدن به دلایل نامعلوم.
- موارد منع شامل واکنش آلرژیک به واکسیناسیون قبلی است.
چرا کودک باید این واکسن را بزند؟
بیماری پنوموکوک یک بیماری جدی است که باعث بیماری و مرگ می‌شود. در واقع، سالانه حدود ۲۰۰ مرگ و میر در کودکان کمتر از پنج سال ایجاد می‌کند. بیماری پنوموکوکی عامل اصلی مننژیت باکتریایی (عفونت پوشش مغز) است. هر ساله بیماری پنوموکوک باعث مشکلات سلامتی بسیاری در کودکان زیر پنج سال می‌شود، از جمله این مشکلات:
- بیش از ۷۰۰ مورد مننژیت
- حدود ۱۷۰۰۰ عفونت خونی
- حدود ۵ میلیون عفونت گوش
کودکان زیر دو سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های جدی هستند. باکتری پنوموکوک از طریق تماس نزدیک از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. درمان عفونت‌های پنوموکوکی ممکن است سخت باشد زیرا این بیماری در برابر برخی از داروهایی که برای درمان آن استفاده شده، مقاوم شده است. این امر پیشگیری از بیماری را مهم‌تر می‌کند.
مطلب پیشنهادی : سندرم رایز چیست ؟
خطرات ناشی از واکسن پنوموکوک چیست؟
در آزمایشات بالینی، واکسن پنوموکوک تنها با واکنش‌های خفیف همراه بود:
- حدود سه کودک از هر ۱۰ کودک در محل تزریق واکسن قرمزی، حساسیت یا تورم داشتند.
- از هر ۱۰ نفر یک نفر تب خفیف داشت.
- یک واکسن، مانند هر دارویی، می‌تواند مشکلات جدی مانند واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند اما خطر آسیب جدی یا مرگ این واکسن بسیار کم است.
عوارض جانبی واکسن پرونار
واکسن پرونار بسیار ایمن است. بسیاری از مردم هیچ عارضه جانبی از واکسن ندارند. برای کسانی که واکسن می‌زنند، عوارض جانبی معمولاً خفیف است و ۱ تا ۲ روز طول می‌کشد. مهم است که ۱۵ دقیقه پس از دریافت هر واکسن در کلینیک بمانید زیرا احتمال بسیار نادری وجود دارد، بین یک در ۱۰۰۰۰۰ تا یک در میلیون، یک واکنش آلرژیک تهدید کننده زندگی برای فرد به وجود آید.
این ممکن است شامل کهیر، مشکل در تنفس، یا تورم گلو، زبان یا لب باشد. عوارض جانبی رایج ممکن است شامل درد، قرمزی و تورم در محل تزریق واکسن باشد. برخی نیز ممکن است تب، خواب آلودگی، بی اشتهایی، سردرد، درد عضلات یا مفاصل، استفراغ، اسهال یا بثورات پوستی داشته باشند. این واکنش‌ها خفیف هستند و عموماً ۱ تا ۲ روز طول می‌کشند.
سوالات متداول
رایج ترین عوارض واکسن پرونا در کودکان کدام است ؟
از عوارض جانبی این واکسن میتوان به بی خوابی، تب کم، استفراغ، اسهال، خارش پوستی خفیف اشاره داشت.
علائم بیماری ذات الریه چیست ؟
از علائم این بیماری می توان به مواردی همچون سرفه، تب و لرز، تنگی نفس و درد سینه اشاره داشت که با زدن واکسن پرونار می توان از مبتلا شدن به چنین بیماری، جلوگیری کرد.
