عمل وازکتومی برای چه کسانی مفید است ؟ و مراقبت بعد از عمل
وازکتومی مردان سالهاست که به عنوان یک روش ایمن و موثر جلوگیری از بارداری در بین زوج ها رواج دارد. اصولا در بیشتر موارد جلوگیری زن اقدام به مصرف قرص یا روش های جلوگیری مرتبط با زنان اقدام می کند. گاهی اوقات برای زن انجام این موارد مقدور نیست یا مرد داوطلب انجام عمل جلوگیری از بارداری می شود. در این زمینه عمل وازکتومی برای آقایانی که تمایل به انجام جلوگیری از جانب خود داشته باشند، صورت می گیرد. در ادامه با این عمل و موارد مرتبط با آن در ویکی درمان آشنا خواهیم شد.
وازکتومی چیست؟
وازکتومی یک عمل جراحی جزئی برای جلوگیری از رسیدن اسپرم به مایع منی است که از آلت تناسلی انزال می شود. پس از انجام این عمل، منی هنوز وجود دارد، اما هیچ اسپرمی در آن نیست. پس از انجام آن، بیضه ها همچنان اسپرم می سازند، اما بدن آنها را جذب می کند.امروزه بسیاری از آقایان وازکتومی را به عنوان راهی برای پیشگیری از بارداری انتخاب می کنند که بهتر از هر روش دیگر مانع از بارداری می شود.
اسپرم و هورمون های جنسی مردانه در بیضه ها ساخته می شوند. اسپرم سلول‌های تولید مثلی مردانه است که در بیضه‌ها ساخته می‌شوند و می‌توانند تخمک‌های همسر زن را بارور کنند و منجر به تولد کودک شود. بیضه ها در کیسه بیضه در قاعده آلت تناسلی قرار دارند. اسپرم ها از طریق یک لوله مارپیچ بنام اپیدیدیم بیضه ها را ترک می کنند و تا زمانی که برای استفاده آماده شوند در آنجا باقی می مانند.
هر اپیدیدیم توسط یک لوله بلند به نام مجرای دفران به مجرای انزال متصل می شود. مجرا از قسمت تحتانی کیسه بیضه به کانال اینگوینال (ناحیه کشاله ران) کشیده می شود. سپس به داخل لگن و پشت مثانه می رود. این جایی است که مجرای دفران به کیسه منی می پیوندد و مجرای انزال را تشکیل می دهد. هنگامی که مرد انزال می کند، مایع منی از وزیکول های منی با اسپرم مخلوط می شود تا منی تشکیل شود. منی از طریق مجرای ادرار جریان می یابد و از انتهای آلت تناسلی خارج می شود. انزال همراه با اسپرم ممکن است باعث بارداری شود.
مطالعه بیشتر : بهترین دکتر اورولوژی
عمل وازکتومی چگونه است؟
این عمل باید در مطب پزشک یا یک مرکز پزشکی انجام شود. با اینکه یک جراحی جزئی است، اما هنوز هم جراحی است. اکثر وازکتومی ها توسط اورولوژیست ها انجام می شود، متخصصانی که بر شرایط تاثیرگذار بر دستگاه ادراری و سلامت باروری مردان تمرکز می کنند.
دو روش برای انجام عمل وازکتومی وجود دارد:
- روش باز یا معمولی: در این روش ۱ یا ۲ سوراخ کوچک در جلوی کیسه بیضه شما ایجاد می شود. سپس پزشک مجرای دفران (لوله ای که اسپرم را حمل می کند) متصل به هر بیضه را برش داده و مهر و موم می کند. دهانه کیسه بیضه با یک بخیه یا با فشار دادن لبه های پوست به هم بسته می شود.
- روش بدون اسکالپل: در این عمل برش های پوستی ایجاد نمی شود. بلکه اورولوژیست لوله مجرای دفران را احساس می کند و سپس آن را با یک گیره در جای خود نگه می دارد. در ادامه عمل یک سوراخ کوچک در کیسه بیضه ایجاد می شود تا بتوان لوله را بیرون آورد و سپس برش داد یا گره زد. در نهایت لوله مجرای دفران در جای خود قرار می گیرد.
نتیجه هر دو عمل به این معنی است که اسپرم شما دیگر نمی تواند در زمان انزال به آلت تناسلی شما برسد. این عمل حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول می کشد و معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
وازکتومی چقدر موثر است؟
تنها راه جلوگیری از باردار شدن، پرهیز از رابطه جنسی است. با این حال، میزان موفقیت وازکتومی بسیار بالاست. در موارد نادر پس از این عمل (تقریباً ۱ مورد از هر ۱۰۰۰۰ مورد) ممکن است اسپرم از دفران عبور کند. وازکتومی سال هاست که یک روش کنترل بارداری ایمن و موفق بوده است.
نمونه های مایع منی به طور معمول پس از انجام عمل برای تایید یک روش موفق بررسی می شوند. اگر نمونه‌های مایع منی شما همچنان حاوی اسپرم هستند، ممکن است مجبور شوید وازکتومی دیگری انجام دهید.
واقعیت مهم دیگر در مورد این عمل آن است که فوراً مؤثر نیست. اسپرم های موجود باید قبل از داشتن رابطه جنسی بدون روش مانع از سیستم شما پاک شوند که ممکن است ۳ ماه طول بکشد، به همین دلیل مهم است که با اورولوژیست خود در تماس باشید تا با گذشت زمان تعداد اسپرم را بررسی کند. تا زمانی که نتایج قطعی از پزشک خود دریافت نکرده اید، عمل خود را پیگیری کنید.
مطالعه بیشتر : آی یو دی چیست؟
خطرات وازکتومی چیست؟
عوارضی مانند التهاب (تورم)، خونریزی یا عفونت ممکن است بعد از وازکتومی رخ دهد، اما نسبتاً غیر معمول و جدی نیستند. خطرات جزئی عبارتند از:
- درد: هر عملی می تواند بر اعصاب تأثیر بگذارد. بیضه‌های شما اندام‌های حساسی هستند، بنابراین درد در افرادی که بیضه دارند، چه وازکتومی کرده‌اند یا نه، ممکن است رخ دهد.
مشخص نیست که آیا این خطر درد بیضه را افزایش می دهد یا خیر. سندرم درد پس از این عمل پیچیده است و در ۱٪ تا ۲٪ از افراد رخ می دهد. محققان دقیقاً نمی دانند که چرا این علائم مختلف ایجاد می شود، اما برخی از افراد ممکن است درد بیضه، درد همراه با انزال و ناراحتی روانی را تجربه کنند.
- گرانولوم اسپرم: ممکن است در نتیجه نشت اسپرم از مجرای بریده شده، یک توده سخت و گاهی دردناک به اندازه یک نخود ایجاد کند. این توده خطرناک نیست و تقریبا همیشه توسط بدن شما جذب می شود. حمایت از کیسه بیضه و مسکن های خفیف درد (مانند استامینوفن) می تواند به تسکین علائم کمک کند.
- احتقان در کیسه بیضه: ممکن است احساس فشار ناشی از اسپرم در بیضه ها، اپیدیدیم و مجرای پایینی داشته باشید. این ناراحتی ممکن است دو تا ۱۲ هفته پس از وازکتومی رخ دهد. مانند گرانولوم، احتقان معمولاً به مرور زمان برطرف می شود.
مزایای وازکتومی چیست؟
این عمل به عنوان یک روش جلوگیری از بارداری مزایای زیادی دارد. مزیت اصلی اثربخشی آن است. این عمل بیش از ۹۹.۹۹ درصد در پیشگیری از بارداری موثر است. در مقایسه با بستن لوله ها، وازکتومی:
- ساده تر است.
- موثرتر است.
- می تواند به صورت سرپایی انجام شود.
- عوارض کمتری دارد (برای شما ایمن تر است).
- بسیار ارزانتر است.
بهبودی بعد از عمل وازکتومی
ایجاد ناراحتی خفیف، تورم و کبودی کیسه بیضه برای چند روز پس از انجام عمل معمول است. برای تسکین آن می توانید از مسکن هایی مانند پاراستامول استفاده کنید. اگر بعد از مصرف مسکن همچنان درد دارید به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که وجود خون در مایع منی در اولین انزال پس از عمل معمول است. موارد زیر را بعد از وازکتومی در نظر بگیرید:
پوشیدن لباس راحت
برای کمک به حمایت از کیسه بیضه و کاهش هر گونه ناراحتی یا تورم، در چند روز اول از لباس‌های زیر تنگ یا ساپورت ورزشی استفاده کنید. حتما هر روز لباس زیرتان را عوض کنید.
بهداشت فردی
معمولاً حمام کردن بعد از عمل برای شما بی خطر است اما با پزشک خود مشورت کنید. مطمئن شوید که ناحیه تناسلی خود را به آرامی و به طور کامل خشک کرده اید.
بازگشت به کار
معمولاً ۱ یا ۲ روز پس از وازکتومی می توانید به سر کار خود بازگردید، اما برای جلوگیری از عوارض، باید حداقل یک هفته پس از عمل از ورزش و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. اگر بعد از چند روز همچنان علائم را داشتید به پزشک مراجعه کنید.
داشتن رابطه جنسی
حداقل تا ۷ روز پس از عمل از فعالیت جنسی خودداری کنید. حداقل در ۸ تا ۱۲ هفته اول باید از روش دیگری برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، زیرا ممکن است این مدت طول بکشد تا اسپرم باقی مانده در لوله های شما پاک شود. البته این که چقدر این زمان طول می کشد در افراد مختلف، متفاوت است و در این دوران هنوز خطر بارداری وجود دارد.
مطالعه بیشتر : تنبلی تخمدان
آیا عمل برگشت وازکتومی امکان پذیر است؟
امکان انجام این عمل معکوس وجود دارد، اما این روش همیشه موفقیت آمیز نیست و اگر بلافاصله پس از عمل اول انجام شود، شانس بیشتری دارید. اگر ۱۰ سال پس از وازکتومی،عمل معکوس انجام شود، میزان موفقیت حدود ۵۵٪ است. اگر معکوس کردن شما بیش از ۱۰ سال بعد انجام شود، این میزان به ۲۵٪ کاهش می یابد.
حتی اگر جراح موفق شود لوله‌های مجرای دفران را دوباره بپیوندد، بارداری ممکن است هنوز امکان‌پذیر نباشد، بنابراین قبل از انجام این روش جلوگیری از بارداری باید در مورد آن مطمئن باشید.
سوالات متداول
آیا بعد از عمل وازکتومی احتمال مبتلا شدن به سرطان پروستات وجود دارد ؟
به گفته انجمن سرطان آمریکا، مردانی که وازکتومی انجام داده اند، اندکی بیشتر از مردان دیگر در معرض ابتلا به سرطان پروستات هستند. اما آخرین یافته ها نشان می دهد که وازکتومی خطر ابتلا به سرطان پروستات را در مردان افزایش نمی دهد و این نگرانی نباید دلیلی برای خودداری از انجام این عمل باشد.
آیا جراحی وازکتومی باعث انزال زودرس در مردان می شود؟
بر خلاف افرادی که با مشکلاتی مانند ناتوانی جنسی مواجه هستند، گروهی از افراد پس از وازکتومی مشکل انزال زودرس را تجربه می کنند. توجه داشته باشید که پس از وازکتومی به افراد توصیه می شود تا ده روز از رابطه جنسی خودداری کنند، زیرا هر گونه تحریکی می تواند بر روند وازکتومی تأثیر بگذارد و افرادی که از انزال زودرس رنج می برند بیشتر احتمال دارد این کار را انجام دهند.
