کودکان ممکن است عادتهایی را شکل دهند که نشان از اضطراب و افسردگی در آنان باشد. توجه به شدت ناخن جویدن کودک و سایر عادتهای اضطرابی و اقدام به موقع برای رفع آنان، نقش مهمی در سلامت روان کودک شما دارد. اکثر کودکان در جریان روند رشد خود؛ حداقل یک رفتار تکراری ثابت را که ارادی هم نیست، از خود نشان میدهند که ناخن جویدن در اکثر کودکان، پاسخی به نیازهای جسمی یا هیجانی گذرا میباشد و کمک میکند که کودک با استرسهای روزمره کنار بیاید.
لازم است بدانید؛ ناخن جویدن معمولا مدتی پدیدار میشود و پس از مدتی هم رفع میگردد. درواقع ناخن جویدن، اختلالی میباشد که در اکثر کودکان دیده میشود و کودکان زمانی که فشار و اضطراب درونی آنها زیاد است به جویدن ناخن میپردازند و بعضیها هم بدون دلیل مشخصی، دائما این کار را انجام میدهند. در ادامه مطلب از ویکی درمان همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری پیرامون ناخن جویدن کودک و درمان آن، کسب کنید.
عوامل مؤثر ناخن جویدن کودک
معمولا ناخن جویدن کودک، نشانه اضطراب و مشکلات روانی میباش و عوامل مختلفی در ناخن جویدن کودکان نقش دارند که عبارتند از:
- توجه افراطی والدین به نوزاد تازه متولد شده
- احساس تنهایی فرد و بی توجهی اولیاء و دیگران به او
- تماشای فیلمهای مهیج و ترسناک، مخصوصا به طور تنها و به ویژه در شب
- دعوا و مطرح کردن اختلافات والدین در حضور کودک
- خستگی و بی حوصلگی کودک و نداشتن سرگرمی مناسب
- انتظار کشیدن بیش از حد برای برآورده شدن توقعات
- انجام ندادن و حاضر نکردن تکالیف مربوط به مدرسه و وظایف محوله دیگر
- توقعات بیش از حد و خارج از توانایی والدین از کودک
- تنبیه و سرزنش شدن مکرر توسط والدین و دیگران
- عدم تشویق در کارها و در نظر گرفتن تواناییها و خلاقیتها و ابتکارات وی
مطلب پیشنهادی : بهترین روانشناس کودک
انواع ناخن جویدن کودک
با توجه به اطلاعات در دسترس، روانشناسان به این نتیجه رسیده اند که دو نوع ناخن جویدن در کودک وجود دارد :
- یک نوع از گاز گرفتن ناخن پدیدهای گذرا است و به خودی خود با گذشت زمان از بین میرود.
- نوع دوم گاز گرفتن و جویدن ناخن؛ دائمی و یک اختلال روانی جدی میباشد که این کودکان، اغلب دچار مشکلات روانی شدیدی میباشند.
کدام اختلالات سبب ناخن جویدن کودک میشوند؟
ناخن جویدن کودک به ترتیب، به سبب اختلالاتی همچون موارد زیر اتفاق میافتد:
- نقص توجه بیش فعالی
- اختلال مخالف
- وسواس فکری
- عقب ماندگی ذهنی
- اختلال افسردگی اساسی
- اختلال اضطراب جدایی
مطلب پیشنهادی : لکنت زبان در کودکان
علائم ناخن جویدن کودک چیست؟
موارد زیر از شایعترین علائم جویدن ناخن در کودکان میباشند :
- در آمدن دندان خراب و آسیب دیده
- ضایعات انگشتان دست در اثر ویروس
- شکستگی یا ترک دندانهای جلویی
- کوتاهی و ناصافی ناخنهای دست
- زگیلهایی اطراف بستر ناخن
- التهاب و خونریزی لثه
- تبخال دهان
- قارچ ناخن
در صورتیکه هر یک از این نشانهها دائمی و یا شدید شدند، حتما درمان قطعی ناخن جویدن را آغاز کنید.
چند درصد از کودکان ناخنهای خود را میجوند؟
عادت ناخن جویدن در کودک، واقعا رایج میباشد و آمارها نشان میدهد که حدود ۳۰ تا ۶۰ درصد از کودکان دبستانی و ۲۰ درصد از نوجوانان در مقطعی از زندگی، ناخنهایشان را میجویدهاند که این عادت به صورت ارثی در خانواده نیز دیده میشود.
مطلب پیشنهادی : بیش فعالی در کودکان
راههای مقابله و درمان ناخن جویدن کودک
برای درمان عادت ناخن جویدن در کودکان، راههای درمانی مختلفی وجود دارد که شماری از این راهها عبارتند از:
اضطراب کودک را درمان کنید : پاسخ آنی ما به رفتاری در کودکان که ما را نگران میکند این است که جلوی انجام آن را بگیریم. اما کار درست این است که دلیل اصلی آن را بیابیم و اگر استرس در زندگی کودک ما وجود دارد، آن را برطرف کنیم.
در واقع اگر چیزی را عامل استرس فرزندتان میدانید؛ مهاجرت، طلاق در خانواده، مدرسه جدید یا… تلاش کنید در مورد نگرانیهایش با فرزندتان حرف بزنید و سعی کنید بفهمید که چه چیزی او را نگران کرده است.
ناخنهای کودکتان را هر روز سوهان بکشید :
کوتاه کردن و سوهان کشیدن ناخنها، سطح قابل دسترسی کودک را کم میکند و جویدن ناخن برای کودک سخت میشود. البته اگر هم این کار را انجام دهد، جرم و باکتری کمتری وارد بدنش میشود.
به هیچ وجه کودکتان را تنبیه نکنید :
تا زمانی که خود کودک شما بخواهد رفتارش را قطع کند، شما برای مقابله با ناخن جویدن کودکتان موفق نخواهید. چراکه جویدن ناخن نیز مانند دیگر عادتها، ناخودآگاه انجام میشود.
به یاد داشته باشید که وقتی فرزندتان خودش نیز حواسش نیست که در حال جویدن ناخنهایش است، تنبیه و نق زدن شما بیاثرترین استراتژی ممکن است.
سیستم پاداش داشته باشید :
برای هر روزی که فرزندتان ناخنهایش را نمیجود، یک هدیه به او بدهید. اگر او نمیتواند یک روز کامل موفق باشد، آن را به زمانهای کوتاهتر تقسیم کنید؛ همانند زمان تماشا کردن تلویزیون، درس خواندن، غذا خوردن.
عادت جویدن ناخن را خودآگاه کنید :
برای خودآگاه کردن این عادت؛ کافیست تا بر سر یک حرف یا یک حرکت برای یادآوری ممنوعیت ناخن جویدن، توافق کنید. همانند یک لمس مهربانانه روی بازو یا یک عبارت توافقی. البته توجه داشته باشید که این استراتژی هم باید با همکاری و توافق کودک باشد، در غیر این صورت تنبیه تلقی خواهد شد.
حواس کودکتان را پرت کنید :
هر زمان که کودکتان شروع به جویدن ناخنهایش کرد، حواسش را به کار دیگری پرت کنید. مثلا از او بخواهید کاری برایتان انجام دهد یا او را دعوت به انجام یک بازی یا نقاشی کردن کنید. چراکه پرت کردن حواس کودک باعث میشود که او احساس تنبیه شدن نداشته باشد.
از روش هایی که باعث ایجاد گناه در کودک میشود بپرهیزید :
برای جلوگیری از جویدن ناخن کودک؛ از تهدید، تنبیه فیزیکی، مسخره کردن، فحاشی، بی احترامی، فلفل پاشیدن روی دست یا دهان و استفاده از داروهای تلخ روی انگشت به شدت بپرهیزید.
انرژی او را تخلیه کنید :
برای کنترل عادت ناخن جویدن کودک، باید به او فرصتی برای تخلیه انرژی و اضطراب بدهید. لذا در صورت امکان، هر روز او را برای بازی در پارک، کلاس ورزش و فعالیتهای بدنی، بیرون از خانه ببرید. همچنین نواختن موسیقی نیز برای مشغول کردن دست کودک و جدا شدن از این عادت، بسیار مفید میباشد.
سخن آخر
مشاورین خانواده و کودک معتقدند؛ همه والدین در مواجهه با رفتارها و عادت های غیرعادی و نامطلوب کودکان خود به اقداماتی دست میزنند و نگران هستند. اما لازم است بدانید که برای داشتن رفتاری موثر و کاربردی، ابتدا باید علتهای ریشهای این مشکل را جستوجو و کشف کرد. پس سعی کنید علت جویدن ناخن در کودک را پیدا کنید و سپس اقدام به رفع این عادت نمائید.
سوالات متداول
در چه زمانی باید نگران ناخن جویدن کودک خود باشید ؟
ناخن جویدن کودک خود به خود رفع می شود و در موارد نادر ناخن جویدن شدید می تواند نشانه اضطراب بیش از حد باشد؛ اگر با رفتار های نگران کننده ای همچون کندن پوست و ضخم شدن دست مواجه شدید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
موثرترین روش جهت ترک ناخن جویدن کودک کدام است ؟
کاهش میزان استرس و اضطراب کودک، می تواند باعث کاهش جویدن ناخن بشود. همچنین مشغول کردن کودک با انجام کارهای دستی و غیره می تواند رفته رفته باعث ترک این عادت در کودک بشود.
