علل ناباروری مردان چست؟

ناباروری مردان یک مشکل رایج در جوامع امروزی است. لقاح فرآیندی پیچیده است و موانع زیاد در آن وجود دارد. اگر مشکل ناباروری دارید، به این معنی نیست که نمی توانید فرزند خود را با همسرتان داشته باشید. درمان ها و روش هایی وجود دارد که می تواند شانس بارداری را افزایش دهد.

تقریباً از هر ۷ زوج، ۱ زوج نابارور هستند، به این معنی که با وجود داشتن رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده به مدت یک سال یا بیشتر، نتوانسته اند بچه دار شوند. در نیمی از این زوج ها، ناباروری مردان حداقل نقشی جزئی دارد.

ناباروری مردان می تواند ناشی از تولید کم اسپرم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا انسدادی باشد که از تحویل اسپرم جلوگیری می کند. بیماری ها، جراحات، مشکلات مزمن سلامت، انتخاب شیوه زندگی و عوامل دیگر ممکن است در ناباروری مردان نقش داشته باشند.

با ما در این مطلب از ویکی درمان همراه باشید تا در رابطه با ناباروری مردان و علائم به وجود آمدن آن اطلاعاتی در اخیتارتان قرار دهیم.

ناباروری مردان چیست؟

ناباروری یک بیماری دستگاه تناسلی است و باعث می شود که فرد نتواند بچه دار شود. این مشکل می تواند مرد، زن یا هر دو را تحت تاثیر قرار دهد. ناباروری مردان به این معنی است که مرد در سیستم تولید مثل خود مشکل دارد. بدان معنا که نمی تواند بارداری را با همسر خود شروع کند. در واقع ناباروری مردانه هر گونه مشکل سلامتی در مرد است که احتمال باردار شدن همسرش را کاهش می دهد.

مطلب پیشنهادی: روش های افزایش باروری مردان

در بیش از یک سوم موارد ناباروری، مشکل از مرد است. دلایل زیادی برای ناباروری در مردان وجود دارد که اغلب به علت مشکلات تولید اسپرم یا تحویل اسپرم است. اگر زوجی پس از یک سال رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده موفق به بارداری نشده باشند، نابارور محسوب می شوند. ناباروری مردانه زمانی برای طبقه بندی ناباروری استفاده می شود که شریک زن بارور شناخته شود.

دلایل ناباروری مردان

تولید مثل طبیعی مرد به چیزهای مختلفی بستگی دارد.

مرد باید بتواند:

• اسپرم سالمی بسازد که بتواند تخمک را بارور کند.
• نعوظ داشته باشد و انزال کند تا اسپرم به تخمک برسد.

مشکلات در هر یک از اینها ممکن است به معنای ناباروری باشد. ساختن اسپرم بالغ و سالم که بتواند تخمک را بارور کند به چیزهای زیادی بستگی دارد. بروز مشکلات می تواند از رشد سلول ها و تبدیل آنها به اسپرم جلوگیری کند یا مانع از رسیدن اسپرم به تخمک شود. حتی دمای کیسه بیضه ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد. بسیاری از عوامل بیولوژیکی و محیطی می توانند بر باروری مردان تأثیر بگذارند. دلایل اصلی ناباروری مردان شامل موارد زیر است:

• آزواسپرمی: ناباروری شما می تواند به ناتوانی شما در تولید سلول های اسپرم مربوط باشد.
• الیگواسپرمی: تولید اسپرم کم یا بی کیفیت.
• بیماری های ژنتیکی: به عنوان مثال می توان به سندرم کلاین فلتر، دیستروفی میوتونیک، ریزحذف و موارد دیگر اشاره کرد.
• اسپرم بد شکل: اسپرمی که نمی تواند به اندازه کافی زنده بماند تا تخمک را بارور کند.
• برخی از شرایط پزشکی: به عنوان مثال می توان به دیابت، برخی اختلالات خود ایمنی، فیبروز کیستیک و برخی عفونت ها اشاره کرد.
• برخی از داروها و مکمل ها.
• واریوکول: این وضعیتی است که در آن وریدهای بیضه شما بزرگتر از حد طبیعی هستند و باعث گرم شدن بیش از حد آنها می شود که می تواند بر شکل یا تعداد اسپرم شما تأثیر بگذارد.
• درمان‌های سرطان: شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا جراحی که بیضه‌ها (یک یا هر دو) را خارج می‌کند.
• عادات ناسالم: مصرف زیاد الکل، سیگار کشیدن، مصرف غیرقانونی مواد مخدر و استروئیدهای آنابولیک.
• آسیب بیضه ها.
• اختلالات هورمونی: اختلالاتی که بر هیپوتالاموس یا غدد هیپوفیز تأثیر می گذارد، می تواند باعث ناباروری مردان شود.
• قرار گرفتن در معرض گرما: صرف زمان زیاد در سونا یا جکوزی می تواند منجر به کاهش تعداد اسپرم شود. همچنین به بیماران نسبت به کار با رایانه های لپ تاپ روی پاهای خود هشدار داده می شود.
• رژیم غذایی نامناسب: مطالعات اخیر نشان داده است که رژیم های غذایی نامناسب (دارای چربی های اشباع شده و مواد مغذی کم) می توانند تولید اسپرم را کاهش دهند.
• استرس: همانطور که استرس مدیریت نشده می تواند کل بدن را ویران کند، می تواند باعث ناباروری مردان نیز شود.

مطلب پیشنهادی: زگیل تناسلی مردان: علائم، دلایل و روش‌های درمان

علائم ناباروری مردان

نشانه اصلی ناباروری مردان ناتوانی در بچه دار شدن است. ممکن است هیچ علامت یا نشانه واضح دیگری وجود نداشته باشد. با این حال، در برخی موارد، یک مشکل زمینه‌ای مانند اختلال ارثی، عدم تعادل هورمونی، گشاد شدن سیاهرگ‌های اطراف بیضه یا شرایطی که عبور اسپرم را مسدود می‌کند، علائم و نشانه‌هایی را ایجاد می‌کند. علائم و نشانه هایی که ممکن است متوجه شوید عبارتند از:

• مشکل در عملکرد جنسی: به عنوان مثال، مشکل در انزال یا حجم کم مایعات انزالی، کاهش میل جنسی، یا مشکل در حفظ نعوظ (اختلال نعوظ).
• درد، تورم یا توده در ناحیه بیضه
• عفونت های تنفسی مکرر
• ناتوانی در بوییدن
• رشد غیر طبیعی سینه (ژنیکوماستی)
• کاهش موی صورت یا بدن یا سایر علائم ناهنجاری کروموزومی یا هورمونی
• تعداد اسپرم کمتر از حد طبیعی (کمتر از ۱۵ میلیون اسپرم در هر میلی لیتر منی یا تعداد کل اسپرم کمتر از ۳۹ میلیون در هر انزال)

در بسیاری از مواقع، باردار شدن به تمرکز اصلی زندگی زوجین تبدیل می شود. احساس افسردگی، اندوه و شکست در مردان و زنانی که به دنبال بارداری هستند رایج است.

تشخیص ناباروری مردان

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی اصولا سابقه سلامتی فرد را بررسی می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. سایر آزمایشات برای ناباروری مردان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تجزیه و تحلیل مایع منی: حداقل ۲ نمونه منی در روزهای جداگانه گرفته می شود و برای بسیاری از موارد بررسی می شود. این موارد شامل مقدار مایع منی، میزان یکنواختی و اسیدی بودن آن است. همچنین تعداد اسپرم‌ها، حرکت و شکل آنها بررسی می شود.
• آزمایش خون: از آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون و رد سایر مشکلات استفاده می شود.
• آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی که برای بررسی بیضه ها، رگ های خونی و ساختارهای داخل کیسه بیضه استفاده می شود.
• بیوپسی بیضه: اگر تجزیه و تحلیل مایع منی نشان دهد که تعداد اسپرم های فرد کم یا هیچ است، پزشک ممکن است یک قطعه کوچک از بافت (بیوپسی) را از هر بیضه خارج کند و نمونه زیر میکروسکوپ بررسی می شود.
• اسکن اولتراسوند: گرفتن عکس از اندام های تناسلی، مانند غده پروستات.

مطلب پیشنهادی: ویروس اچ پی وی در زنان و مردان

درمان ناباروری مردان

با پیشرفت تکنولوژی و روش های مدرن، تعداد گزینه های درمانی برای ناباروری مردان افزایش یافته است. بسته به علت ناباروری، درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروها

• هورمون درمانی برای افزایش تعداد اسپرم.

تغییر سبک زندگی

• با ورزش و رژیم غذایی سالم وزن بدن خود را حفظ کنید.
• سیگار نکشید.
• الکل و مواد مخدر مصرف نکنید. 

جراحی

• وازکتومی معکوس: این روش رایج یک جراحی سرپایی است. جراح مجرای دفران شما را که لوله ای در کیسه بیضه است که اسپرم شما از آن عبور می کند، دوباره وصل می کند. جراح با مشاهده مجرای دفران از طریق یک میکروسکوپ جراحی با قدرت بالا، انتهای آن را با دقت به هم می دوزد.
• وازوپیدیدیموستومی (Vasopididymostomy): انسداد مجرای دفران شما با روشی مشابه ترمیم می شود. مجرای دفران شما با جراحی شکافته می شود، انسداد برداشته می شود و انتهای لوله دوباره وصل می شود. هنگامی که وازکتومی سال‌ها قبل انجام شده باشد، ممکن است یک انسداد اضافی در اپیدیدیم، لوله پیچ‌خورده‌ای که در مقابل بیضه شما قرار دارد، جایی که سلول‌های اسپرم بالغ می‌شوند، ایجاد شده باشد. انسداد در اپیدیدیم نیز می تواند به دلیل عفونت یا آسیب رخ دهد. علت هر چه باشد، جراح شما با دور زدن انسداد اپیدیدیم مشکل را برطرف می کند.
• بازیابی اسپرم: در برخی موارد شدید، بیوپسی از بیضه برای یافتن اسپرم لازم است.

سایر روش های درمانی

• تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم: تکنیک‌های مصنوعی تولید مثل تا حدی پیشرفت کرده‌اند که می‌توان یک اسپرم را به صورت فیزیکی به تخمک تزریق کرد. این روش که تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) نامیده می شود، درمان موجود را حتی برای شدیدترین عوامل ناباروری مردانه به طرز چشمگیری تغییر داده است. به دلیل این روش، ۹۰ درصد از مردان نابارور پتانسیل این را دارند که فرزند خود را داشته باشند.
• لقاح آزمایشگاهی: برای برخی از زوج هایی که با ناباروری مرد مواجه هستند، لقاح آزمایشگاهی (IVF) درمان انتخابی است. در طی فرآیند IVF، تخمدان‌ها با داروهای باروری تزریقی تحریک می‌شوند تا باعث بالغ شدن چندین تخمک شوند. هنگامی که تخمک ها آماده شدند، آنها را جمع آوری می کنند. لقاح با قرار دادن تخمک ها در معرض اسپرم در یک ظرف کشت، یا با تزریق مستقیم یک اسپرم به هر تخمک بالغ انجام می شود، فرآیندی که به آن تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم می گویند پس از لقاح، رشد جنین طی سه تا پنج روز آینده بررسی می‌شود و سپس دو تا سه جنین از طریق یک کاتتر کوچک که از طریق دهانه رحم وارد می‌شود، در رحم قرار می‌گیرند.

سخن پایانی

ناباروری مردان با سرطان بیضه و سلامت ضعیف ناشی از بیماری‌های مزمن مختلف از جمله دیابت، بیماری قلبی و افسردگی همراه است. خطر مرگ در مردان نابارور نیز بیشتر از مردان بارور است. این موارد به این معنا نیست که هر مرد ناباروری به بیماری مبتلا می شود یا زود می میرد، بلکه تلنگری است که باید مراقب خود باشید و اگر در مورد سلامتی خود نگرانی دارید به پزشک مراجعه کنید.

اگر شما و همسرتان یک سال یا بیشتر برای باردار شدن تلاش کرده‌اید اما موفق نشده‌اید، هر دو باید به پزشک مراجعه کنید. این امکان وجود دارد که شما هنوز به طور طبیعی باردار شوید، اما شروع به موقع تحقیق و آزمایش، بهترین کار است. باروری مردان و زنان هر دو با افزایش سن کاهش می یابد. مشکلات ناباروری مردان می تواند منبع استرس قابل توجهی باشد، بنابراین باید با پزشک خود در اینباره مشاوره کنید.

سوالات متداول