علت لجبازی کودکان چیست؟ | مقابله با لجبازی کودکان

لجبازی کودکان به اشکال و دلایل مختلف بروز می‌کند و کودکان به علت مشکلات جسمی و یا تعارضات درونی؛ مشکلات خود را به صورت گریه، نق زدن، پرخاشگری، بی‌خوابی، امتناع از خوردن غذا و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع نشان می‌دهند. معمولا واژه‌ لجبازی کودکان را درباره‌ کودکان زیر سه سال، با احتیاط به کار می‌برند چون مثلا لجبازی کودک دو ساله، یک نوع واکنش رفتاری و هدف‌دار نیست؛ ولی در سنین بالاتر از سه سال، بایستی به این عارضه توجه جدی‌تر داشت.

متذکر می‌گردد که لجبازی کودکان ۷ ساله باید بسیار جدی گرفته شود. چون رفتاری کاملا متفاوت است و روش‌های برخوردی متفاوت‌تری با کودک دو یا سه ساله دارد. در ادامه مطلب از ویکی درمان قصد داریم به بررسی دقیق لجبازی کودکان و راه‌های مقابله با آن بپردازیم. 

روش‌های درمان لجبازی کودکان چیست؟

برای حل مشکل لجبازی کودکان، همواره توجه داشته باشید که باید به دنبال پی بردن به علل مشکل لجبازی کودکان و رفع آن بود. واکنش‌هایی نظیر تنبیه کودک و یا بی‌توجهی به او، می‌تواند زمینه ساز ایجاد تصویری نامطلوب از والدین در ناخودآگاه کودک باشد که بعدها به شکل خشم هدف‌دار، خود را نشان می‌دهد.

در برابر لجبازی کودکان خود به هیچ عنوان، رفتار شما نباید واکنشی باشد و حتما باید عملگرا رفتار کنید. چراکه با دامن زدن والدین به لجبازی با کودکان، شدت لجبازی کودکان افزایش یافته و راه حل آن پیچیده‌تر خواهد شد.

مطلب پیشنهادی: بهترین روانشناس کودک

تنبیه بدنی چه تاثیری بر لجبازی کودکان دارد؟

توجه داشته باشید که تنبیه یک کودک، حل مشکل را به او نمی‌آموزد بلکه به او می‌آموزد که احساس بدی نسبت به خود داشته باشد و عزت نفس او پایین بیاید. تنبیه بدنی باعث می‌شود که کودکان عصبانی و رنجیده خاطر شوند و احساس دشمنی کنند و بخواهند انتقام بگیرند. پس با گفتگو به کودکانتان بیاموزید که آن‌ها اشتباه کرده‌اند.

تنبیه بدنی می‌تواند کودکان را درباره شناخت درست و غلط به اشتباه بیندازد. به کودکان خود یاد بدهید که روش‌های غیر مضر را برای بیان احساسات خود به کار گیرند و سپس احساسات آن‌ها را بپذیرید و به آن‌ها نشان دهید که می‌فهمید و مراقبشان هستید.

مطلب پیشنهادی: نافرمانی کودکان 

بهترین راه کنترل لجبازی کودکان چیست؟

عدم کنترل لجبازی کودکان توسط والدین، سبب باقی ماندن این خصیصه در کودک می‌شود که حتی تا سنین مدرسه نیز ممکن است ادامه پیدا کند و سبب بروز مشکلات تحصیلی کودک شود. برای مقابله با لجبازی کودکان و کنترل آن، راه‌های متعددی وجود دارد که تعدادی از این راه‌ها به شرح زیر می‌باشند:

شناسایی زمینه‌های بروز لجبازی کودکان : با کودکان باید مدارا کرد و ابتدا، زمینه‌های بروز لجبازی را شناسایی کرد و سپس کودک را از آن دور کرد. به عنوان مثال کودکی را که در بازار، از والدین می‌خواهد هر چیزی را برایش بخرند، نباید به بازار برد. کودکان پس از پایان سه سالگی و آغاز چهار سالگی، وارد حیطه‌ی اجتماعی می‌شوند و رفتارهای مختلف را از یکدیگر می‌آموزند و با الگوبرداری منفی، سعی می‌کنند این آموزه‌های منفی را در رابطه با والدین خود اجرا کنند.

این امر، تا حدود زیادی آگاهانه و هدفمند است و کودک با آزمون و خطاهایی که می‌کند، سعی در به زانو درآوردن والدین و تسلیم کردن آن‌ها در برابر خواسته‌هایش دارد. لجبازی کودکان معمولا در کودکانی شایع‌تر است که اعتماد به نفس پایینی دارند و نسبت به دیگر کودکان، تعارضات درونی بیشتری دارند و سطوح ترس و اضطراب شان بالاتر از دیگر همسالانشان است.

توجه به استقلال کودکان : برای درمان لجبازی کودکان در ابتدا باید روی استقلال کودکان به شکل عملی و فکری کار شود. چراکه استقلال و عزت نفس، ارتباطی عمیق و تنگاتنگ با یکدیگر دارند. برای پیشگیری از لجبازی کودکان، می‌توانیم با دادن مسئولیت بیشتر، آموزش مهارت‌های بیشتر، دادن اعتماد به نفس و عزت نفس بیشتر به کودکان، می‌توانیم کمک شایانی به آنان کنیم.

والدین باید به کودک میدان دهند تا خودش کارهای شخصی‌ اش را انجام دهد و در برخی زمینه‌ها نظر او را جویا شوند. چراکه فعالیت‌‌هایی از این قبیل با‌عث خودباوری بیشتر کودک خواهد شد و انرژی بالقوه‌ی کودک را به سمت مثبت هدایت می‌کند. والدین بایستی در نظر داشته باشند که کودک، مالک بدن و دارایی خود است و این تصور که او کودک من است و من باید درباره‌ی تمام جزئیات زندگی او تصمیم بگیرم کاری خطا و اشتباه است. البته درست است که کودک از طریق مادر و پدر خود پا به این دنیا می‌گذارد، اما نباید تصور شود که مالکیت بدن و روان کودک نیز متعلق به والدین است.

برای مثال: کنار زدن موهای کودک خود، پاک کردن لکه‌ها یا تکاندن لباس او، مرتب کردن لباس و یقه لباس کودک و… می‌تواند استقلال را از کودک شما بگیرد. پس لازم است برای درگیر نشدن با لجبازی کودکان، دخالت مستقیم در جزئیات زندگی کودکتان را کم کنید و اجازه دهید او درباره‌ کارهایش، شخصا تصمیم‌گیری کند.

وقتی والدین در مقابل لجبازی کودکان که به صورت رفتارهای منفی کودک بروز می‌کند؛ هیچ واکنش کلامی، دیداری و شنیداری انجام ندهند، چنانکه گویی چیزی را ندیده‌اند، کودک پس از چند بار تکرار اینگونه رفتارها، به علت دریافت نکردن پاسخ، پی می‌برد که کارش بیهوده است و از تکرار دوباره‌ آن پرهیز می‌کند.

روش تقویت رفتار ناهمساز: وقتی شدت رفتارهای کودک نسبت به قبل کاهش یافت، والدین باید روش تقویت رفتار ناهمساز را اجرا کنند. یعنی رفتار مقابل رفتار منفی کودک را به محض سر زدن از کودک تقویت کنند. مثلا کودکی که گریه می‌کند به محض آن که ساکت شد، توسط والدین مورد توجه و تشویق قرار گیرد.رژیم غذایی و خواب مناسب: شاخص‌های دیگری که برای مقابله با لجبازی کودکان باید در نظر داشت، استفاده از رژیم غذایی صحیح می‌باشد. مصرف بیش از اندازه سردی‌ها، تنقلات، کاکائو، نمک و سرکه باعث تحریکات عصبی کودک می‌گردد. تماشای تلویزیون و بازی‌های رایانه‌ای بیش از یک ساعت در روز، باعث تشکیل امواج مخرب در مغز کودک و عصبانیت او می‌شود.

همچنین کم خوابیدن کودک نیز باعث افزایش لجبازی می‌شود. توجه داشته باشید که خواب شب، مهم‌تر از خواب روز است چون در خواب روزانه، عواملی نظیر نور و صدا باعث بر هم خوردن ریتم خواب می‌شود و کودک با وجود خواب زیاد، پس از بیداری آرامش ندارد.

مراجعه به مشاور: درباره‌ لجبازی کودکان که در مواردی به صورت گریه‌های طولانی و کبودی لب‌ها و واکنش‌های غیرعادی خود را نشان می‌دهد، بررسی امواج مغز کودک و مراجعه به روانپزشک و روانشناس کودک ضرورت دارد.

سخن آخر 

لجبازی کودکان یک رفتار منفی است که تا حدی در روند رشدی کودکان طبیعی می‌باشد. اما اگر از اندازه‌ طبیعی فراتر رود، تمامی رفتار کودک را تحت شعاع قرار می‌دهد و باید برای درمان آن اقدام کرد. پس اگر شدت لجبازی کودک شما افزایش یافته است، حتما جهت درمان به موقع و موثر به روانشناس یا در صورت لزوم به روانپزشک مراجعه نمائید.

سوالات متداول