عفونت مجاری ادرار

۰
(۰)

عفونت مجاری ادرار (UTI) یا عفونت دستگاه ادراری، وجود عفونت در هر قسمت از دستگاه ادراری است. این نوع عفونت یک مشکل بهداشتی رایج است که سالانه میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. زنان به ویژه مستعد ابتلا به UTI هستند. عفونت مجاری ادرار به دلیل وجود عفونت در سیستم جمع آوری ادرار است و شایع ترین نوع عفونت باکتریایی است که بدن انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. در ادامه با این بیماری، علائم و روش های درمان آن آشنا می شویم.

عفونت مجاری ادرار

عفونت مجاری ادرار چیست؟

عفونت های دستگاه ادراری بر دستگاه ادراری بدن تأثیر می گذارد، از جمله مثانه (سیستیت)، مجرای ادرار (اورتریت) یا کلیه ها (عفونت کلیه). عفونت‌های مجاری ادرار اصولا با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می شوند. ادرار معمولاً حاوی باکتری (میکروب) نیست. این مایع دفعی، محصول جانبی سیستم تصفیه بدن یعنی کلیه ها است.

هنگامی که مواد زائد و آب اضافی توسط کلیه ها از خون شما خارج می شود، ادرار تولید می شود. به طور معمول، ادرار بدون هیچ گونه آلودگی در سیستم ادراری شما حرکت می کند. با این حال، باکتری ها می توانند از خارج از بدن وارد سیستم ادراری شوند و مشکلاتی مانند عفونت و التهاب ایجاد کنند اکه این یک بیماری نوعی عفونت مجاری ادرار است.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت مجاری ادرار هستند؟

عفونت مجاری ادرار بیماری بسیار شایعی است و از هر ۵ زن ۱ نفر در طول زندگی خود به این مشکل دچار می شود. اگرچه عفونت ادراری در زنان شایعتر است، اما ممکن است در مردان، بزرگسالان و کودکان نیز رخ دهد. یک تا ۲ درصد از کودکان دچار این عفونت می شوند و سالانه ۸ تا ۱۰ میلیون مراجعه به پزشکان برای انواع عفونت مجاری ادرار ثبت شده است.

اشاره کردیم که هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما این عفونت در زنان شایع‌تر است. به این دلیل که مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند) در زنان کوتاه تر و نزدیک تر به مقعد است، جایی که باکتری E. coli در آن شایع است. افراد مسن نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عارضه هستند. این افزایش خطر ممکن است به دلیل تخلیه ناقص مثانه باشد. برخی بیماری ها نیز وجود دارند که می تواند به این مشکل مربوط شوند، از جمله بزرگ شدن پروستات یا افتادگی مثانه (شرایطی که در آن مثانه می افتد یا از موقعیت معمول خود خارج می شود).

مطالعه بیشتر: بهترین جراح اسلیو معده

علائم عفونت مجاری ادرار کدامند؟

علائم این بیماری به صورت های مختلف در گروه های سنی و جنسی متفاوت بروز می کند. 

عفونت مجاری ادرار

در بزرگسالان:

نوع تحتانی این بیماری مثانه یا مجاری ادرار را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

  • تکرر ادرار 
  • درد، ناراحتی یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن و مصرف قرص ضد سوزش ادرار
  • میل ناگهانی به ادرار کردن
  • ادرار کدر و با بوی قوی که ممکن است حاوی خون باشد
  • احساس خالی نشدن کامل مثانه
  • احساس ناخوشی، خستگی و درد 

UTI های فوقانی کلیه ها و حالب ها را تحت تاثیر قرار می دهند. علاوه بر علائم بالا، آنها می توانند باعث ایجاد موارد زیر شوند:

  • دمای بالای بدن (تب)
  • گیجی و لرز 
  • تحریک و بی قراری
  • درد در پشت و پهلو
  • تهوع و استفراغ

در کودکان:

علائم شایع این بیماری در کودکان عبارتند از:

  • دمای بالای بدن (تب)
  • مشکل در تغذیه 
  • استفراغ
  • خیس کردن رختخواب یا خودشان

عفونت مجاری ادرار

در افراد مسن یا کسانی که کاتتر دارند:

علائم اضافی عفونت مجاری ادرار در افراد مسن یا کسانی که سوند ادراری دارند عبارتند از:

  • خیس کردن خود
  • لرز و تحریک
  • گیجی

مطالعه بیشتر: بهترین دکتر زگیل تناسلی

علل ایجاد عفونت مجاری ادراری چیست؟

باکتری های مختلفی روی پوست یا اطراف راست روده و واژن زندگی می کنند. هنگامی که باکتری ها وارد مجرای ادرار می شوند، می توانند به مثانه رفته و باعث این بیماری شود. بدن معمولاً باکتری‌ها را قبل از رسیدن به مثانه دفع می‌کند. با این حال، در برخی موارد، بدن قادر به انجام این کار نیست و در نتیجه عفونت مجاری ادرار ایجاد می شود. این بیماری معمولاً به دلیل باکتری‌های زیر ایجاد می‌شوند:

  • اشرشیاکلی
  • پروتوس میرابیلیس
  • انتروکوکوس فکالیس
  • استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس
  • کلبسیلا پنومونیه

افراد در هر سن و جنس ممکن است به عفونت مجاری ادرار مبتلا شوند. با این حال، برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر هستند. عوامل زیر می توانند احتمال ابتلا به UTI را افزایش دهند:

  • از نظر جنسی فعال بودن
  • مشکل در تخلیه کامل مثانه
  • داشتن شرایطی که باعث انسداد مجرای ادرار می شود، مانند سنگ کلیه و دیابت
  • استفاده از کاتتر 
  • داشتن عفونت ادراری قبلی
  • داشتن ریفلاکس مجرای ادراری، وضعیتی که باعث می شود ادرار از مثانه به سمت عقب و به سمت کلیه ها جریان یابد. 
  • داشتن بهداشت ضعیف

عفونت مجاری ادرار

اشاره کردیم که در زنان احتمال ابتلای زنان به UTI بیشتر از مردان است. به این دلیل که مجرای ادرار زنانه کوتاه‌تر است، به این معنی که باکتری‌ها فاصله کمتری برای سفر به مثانه دارند. علاوه بر این، مجرای ادرار به راست روده نزدیک‌تر است، جایی که باکتری‌های عامل عفونت ادراری وجود دارند. یائسگی و استفاده از روش های پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم یا اسپرم کش نیز می تواند شانس ابتلا به UTI را افزایش دهد.

با توجه گفته های متخصصان زنان و زایمان، افراد باردار نسبت به سایر افراد در معرض خطر بیشتری برای عفونت ادراری قرار دارند زیرا تغییرات بدن در دوران بارداری می تواند باعث تغییراتی در دستگاه ادراری شود. برای مردان داشتن پروستات بزرگ یک عامل خطرناک جهت ایجاد عفونت مجاری ادرار است زیرا بزرگ شدن پروستات می تواند جریان معمول ادرار را مسدود کند.

درمان عفونت مجاری ادرار چگونه است؟

نوع دارو و طول درمان به علائم و سابقه پزشکی فرد بستگی دارد. آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که باکتری ها را از بین می برند و با عفونت مبارزه می کنند. آنتی بیوتیک ها معمولا برای درمان عفونت های دستگاه ادراری استفاده می شوند. پزشک شما دارویی را انتخاب می‌کند که به بهترین وجه باکتری خاصی که باعث عفونت شما شده است را درمان کند. برخی از آنتی بیوتیک های رایج می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • نیتروفورانتوئین
  • سولفونامیدها 
  • آموکسی سیلین
  • سفالوسپورین ها
  • تری متوپریم/سولفامتوکسازول 
  • داکسی سایکلین
  • کینولون ها 

عفونت مجاری ادرار

بسیار مهم است که دستورالعمل های پزشک خود را برای مصرف دارو دنبال کنید. مصرف آنتی بیوتیک را قطع نکنید و دوره درمان را کامل کنید زیرا ممکن است علائم شما از بین برود و احساس بهتری پیدا کنید در صورتی که عفونت هنوز به طور کامل از بین نرفته است. اگر عفونت به طور کامل با مصرف دوره کامل آنتی بیوتیک درمان نشود، می تواند دوباره عود کند.

اگر سابقه تکرر در عفونت مجاری ادرار دارید، ممکن است نسخه آنتی بیوتیکی برای شما تجویز شود که با شروع اولین علائم مصرف کنید. به سایر بیماران ممکن است برای جلوگیری از عفونت آنتی بیوتیک داده شود تا هر روز، یک روز در میان یا بعد از رابطه جنسی آن را مصرف کنند. اگر سابقه عفونت ادراری مکرر دارید، با پزشک در مورد بهترین گزینه درمانی برای خود صحبت کنید.

اگر فرد به شدت بیمار باشد، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شود تا اطمینان حاصل شود که مایعات کافی مصرف کرده و داروی صحیح را دریافت می کند. افراد همچنین ممکن است نیاز به مراجعه به بیمارستان داشته باشند اگر:

  • باردار و یا دارای بیماری زمینه ای یا بیماری هایی مانند سرطان، دیابت، مولتیپل اسکلروزیس، آسیب نخاعی
  • افراد مسن
  • داشتن سنگ کلیه یا تغییرات دیگر در دستگاه ادرار
  • دوران نقاهت پس از جراحی اخیر دستگاه ادراری

برای کمک به درمان و پیشگیری از عفونت های مکرر UTI، پزشک ممکن موارد زیر را توصیه کند:

  • پیشنهاد تغییر روش های پیشگیری از بارداری
  • مصرف یک دوز روزانه آنتی بیوتیک برای ۶ تا ۱۲ ماه 
  • مصرف یک دوز آنتی بیوتیک برای هر بار رابطه جنسی

در برخی موارد درمان های خانگی وجود دارد که افراد مبتلا به عفونت مجاری ادرار می توانند از آنها استفاده کنند. این درمان ها شامل موارد زیر هستند:

  • هیدراته ماندن: نوشیدن مایعات زیاد که آب بهترین گزینه آن است، می‌تواند به دفع باکتری‌ها از بدن کمک کند.
  • تخلیه مثانه: ادرار کردن به محض اینکه فرد احساس کرد نیاز دارد می تواند به پیشگیری و درمان عفونت ادراری کمک کند.
  • پروبیوتیک ها: محققان به طور قطعی به این نتیجه نرسیده اند که آیا پروبیوتیک ها درمان موثری برای UTI هستند یا خیر. با این حال، پروبیوتیک های لاکتوباسیلوس ممکن است با تولید پراکسید هیدروژن ضد باکتریایی، کاهش pH ادرار، به طوری که باکتری ها به راحتی نتوانند در آن رشد کنند و از چسبیدن باکتری ها به سلول های دستگاه ادراری جلوگیری کنند، سلامت واژن را بهبود بخشند.
  • گرما درمانی: یک فرد می تواند یک بطری آب گرم یا پارچه گرم را روی شکم یا پشت خود بمالد تا درد ناشی از عفونت مثانه یا کلیه را کنترل کند.

 مطالعه ای در سال ۲۰۲۱ نشان داد که سایر درمان های خانگی موفق برای کمک به توقف عفونت های ادراری مکرر عبارتند از:

  • شستن دست ها قبل و بعد از دست زدن به اندام تناسلی
  • اجتناب از اسپرم کش ها
  • پاک کردن از جلو به عقب برای کاهش انتشار باکتری از راست روده به واژن
  • در صورت لزوم استفاده از استروژن واژینال

عفونت مجاری ادرار

مطلب پیشنهادی: درمان تنگی مجاری ادرار و درمان عفونت زنان با روغن پونه

پیشگیری از ابتلا به عفونت مجاری ادرار چگونه است؟

 برای کمک به جلوگیری از این بیماری می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید.
  • ادرار خود را برای مدت طولانی نگه ندارید.
  • با پزشک خود در مورد مدیریت هرگونه بی اختیاری ادرار یا مشکلات تخلیه کامل مثانه مشورت کنید.

از آنجاییکه زنان ۳۰ برابر بیشتر از مردان به UTI مبتلا می شوند، اقدامات خاصی ممکن است به پیشگیری از عفونت مجاری ادرار در زنان کمک کند.

  • اگر در دوران پیش از یائسگی یا در دوران یائسگی هستید، استفاده از استروژن موضعی یا واژینال تجویز شده توسط پزشک می تواند در پیشگیری از عفونت ادراری تفاوت ایجاد کند. اگر پزشک شما معتقد است که مقاربت عامل عفونت ادراری مکرر شما است، ممکن است مصرف آنتی بیوتیک های پیشگیرانه را بعد از رابطه جنسی یا طولانی مدت توصیه کند.
  • برخی از مطالعات نشان داده اند که استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها در افراد مسن خطر ابتلا به عفونت های ادراری را کاهش می دهد.
  • مصرف روزانه مکمل‌های کرن بری یا استفاده از پروبیوتیک‌های واژینال، مانند لاکتوباسیلوس، ممکن است به پیشگیری از عفونت مجاری ادرار کمک کند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از شیاف‌های واژینال پروبیوتیک می‌تواند با تغییر باکتری‌های موجود در واژن، وقوع و عود UTIs را کاهش دهد.

سخن پایانی

عفونت مجاری ادرار یک بیماری نسبتا شایع است که می تواند شامل عفونت مثانه، مجرای ادرار، حالب یا کلیه ها باشند. شایع ترین علت این عارضه باکتری ها هستند، اما می توانند توسط ویروس ها یا قارچ ها نیز ایجاد شوند. اگر مشکوک به عفونت ادراری هستید، مهم است که برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.

آیا منظور از عفونت ادراری همان عفونت کلیه است یا عفونت مثانه ؟

گفتنی است که هم به عفونت کلیه و هم به عفونت مثانه عفونت ادراری می گویند.در خیلی از این موارد هر دوعفونت با هم به وجود می آید. ولی از نظر اهمیت، عفونت کلیه مهمتر و عوارض آن بیشتر از عفونت مثانه است.

چگونه متوجه عفونت اداراری شویم؟

با انجام آزمایش معمولی ادرار و علایم بالینی میتوان به راحتی عفونت ادراری را تشخیص داد.

آیا این مقاله برای شما مفید بود؟

میانگین رای ۰ / ۵. تعداد رای: ۰

هنوز رای ثبت نشده است.

ویدا جامی

ویدا جامی هستم. علاقه مند به حوزه تولید محتوا. سالها در زمینه ترجمه و تولید محتوا اطلاعات عمومی مشغول به فعالیت هستم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *