عفونت لوزه در کودکان: علائم، دلایل و راه‌های درمان
عفونت لوزه در کودکان با نام علمی تونسیلیت در سنین ۵ تا ۱۵ سالگی شایع است. عفونت یا التهاب لوزه در کودکان می‌تواند ویروسی یا باکتریایی باشد؛ بنابراین باید با دقت در مشاهده علائم، دلایل اصلی را تشخیص داد و درمان متناسب را به کاربست. در ادامه مطلب از ویکی درمان به علل و انواع عفونت لوزه در کودکان می پردازیم.
ورم، التهاب یا عفونت لوزه در کودکان چیست؟
لوزه‌ها بافت‌های بیضی مانندی هستند که در دوسمت انتهایی مجرای گلو واقع شده‌اند. نقش لوزه‌ها نقشی تدافعی است و با تولید آنتی بادی، از بدن در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کنند. به همین دلیل است که بیشتر در معرض عفونت، التهاب و یا متورم شدن قرار می‌گیرند. اگر لوزه‌ها در اثر وقوع یک بیماری در بدن کودک دچار عفونت شوند، به آن عفونت لوزه در کودکان گفته می‌شود. به این عفونت، ورم لوزه یا التهاب لوزه نیز گفته می‌شود.
انواع عفونت لوزه در کودکان
عفونت لوزه در کودکان غالباً در سه نوع حاد، مزمن و پریودیک مشاهده می‌شود.
- عفونت لوزه حاد: زمانی رخ می‌دهد که نشانه‌ها کمتر از ده روز طول بکشند.
- فونت لوزه مزمن: زمانی رخ می‌دهد که التهاب یا ورم لوزه در کودک بیش از سه ماه طول بکشد.
- عفونت لوزه پریودیک یا تکرارشونده: به عفونتی گفته می‌شود که پنج تا هفت بار در سال برای کودک رخ بدهد.
علائم عفونت لوزه در کودکان
نشانه‌های عفونت لوزه در کودکان ممکن است با بیماری‌های دیگر یکسان باشد، بنابراین باید در تشخیص و انتخاب نوع درمان آن دقت کرد. همچنین کودکان گاهی قادر به توضیح دقیق احساس خود نیستند، لذا باید با دقت زیادی به بررسی علائم آن‌ها پرداخت. اگر علائم در طی چهار روز یا کمتر از بین رفت ممکن است نیازی به مراجعه به پزشک نباشد. برخی از اصلی‌ترین علائم عفونت لوزه در کودکان عبارت است از:
- التهاب، تورم و قرمزی لوزه‌ها
- بزرگ‌شدن لوزه‌ها نسبت به قبل
- وجود لکه‌های زرد یا سفیدرنگ بر روی لوزه‌ها
- درد و مشکل در عمل بلعیدن کودک که ممکن است منجر به عدم تمایل او به غذاخوردن و یا بی‌اشتهایی شود.
- بوی بد دهان
- خروپف و خرخرکردن هنگام خواب
- تب و لرز
- آبریزش بینی
- درد در نواحی سر و گردن
- دل درد
- گوش درد
- سر درد
- گرفتگی صدا و یا از دست‌دادن صدا در کودک
- بیرون‌ریختگی در پوست یا دهان کودک
- خروج ناخوداگاه آب دهان کودک
آیا عفونت لوزه مسری است؟
بسیاری از مادران، خصوصاً آن‌هایی که فرزند دیگری دارند، نگران مسری بودن عفونت لوزه‌ها در کودکان هستند. عفونت لوزه در کودکان می تواند ویروسی یا باکتریایی باشد که در دو هر دو حالت مسری است؛ بنابراین والدین باید به کودکان توصیه کنند تا بهداشت را بیشتر رعایت کنند و چندین‌بار در روز دستهای خود را بشویند. استفاده از ماسک یا مسواک جدید نیز در کاهش سرایت موثر است.
مطلب پیشنهادی: عفونت ادراری در کودکان
دلایل التهاب لوزه در کودکان
در بیش از ۷۰ درصد مواقع، التهاب لوزه در کودکان به سبب عفونت ویروسی است. در حالتی که عامل عفونت ویروسی نباشد، احتمالاً باکتریای است و باکتری عفونت لوزه در کودکان استرپتوکوک نام دارد. در قسمت زیر نمونه‌هایی از انواع ویروس مولد عفونت لوزه در کودکان را مشاهده می‌کنید:
- اینتروویروس
- ویروس آنفلوانزا
- آدنوویروس
- ویروس‌های پاراآنفلوانزا
- ویروس هرپس سیمپلکس
- ویروس اپستین بار
چه زمانی باید برای عفونت لوزه در کودکان به پزشک مراجعه کرد؟
عفونت لوزه در کودکان عفونتی شایع است اما لازم است در مواردی سریعاً به پزشک مراجعه شود؛ این موارد عبارت‌اند از:
- اگر درجه تب کودک از ۳۸ درجه بالاتر رفته باشد.
- اگر لکه‌های سفید و زرد تقریباً تمام سطح لوزه را فراگرفته باشند.
- اگر کودک بسیار کمتر از حالت معمول ادرار می‌کند.
- اگر تنفس کودک دچار اشکال است باید حتماً به پزشک مراجعه شود تا از گرفتگی‌های ناگهانی در ادامه جلوگیری به عمل بیاید.
- اگر کودک در حرف‌زدن دچار مشکل شود.
- اگر کودک احساس ضعف و خستگی شدید دارد.
- اگر درد گردن کودک منجر به گرفتگی آن شود.
راه‌های درمان عفونت لوزه در کودکان
درمان عفونت لوزه در کودکان به دو روش درمان دارویی و درمان خانگی انجام می‌پذیرد؛ البته بعضی درمان‌های خانگی با درمان‌های دارویی تداخلی نداشته و والدین می‌توانند از هر دو روش بهره بگیرند.
درمان‌های گیاهی و خانگی عفونت لوزه در کودکان
- نوشیدن آب و مایعات فراوان که باعث انتقال رطوبت به لوزه‌ها می‌شود.
- خوردن سوپ، چای با عسل و بستنی
- غرغره‌کردن آب نمک
- استفاده از دستگاه‌های بخور سرد و گرم و یا دستگاه تصفیه هوا به دلیل فیلترکردن گردها و جلوگیری از التهاب بیشتر لوزه‌ها
- عصاره لیمو و برگ ریحان، به دلیل خواص ضدالتهابی در کاهش تورم موثر است.
- مصرف دارچین، زردچوبه و لیمو که همگی می‌توانند در قالب یک دمنوش ارائه شوند و با عسل میل شوند.
- انجیر، نعناع و دانه شنبلیله نیز از درمان‌های خانگی در بهبود این عفونت هستند.
مطلب پیشنهادی: درمان سرماخوردگی در کودکان
درمان‌های دارویی و تجویزی عفونت لوزه کودکان
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها: دقت داشته باشید آنتی بیوتیک‌ها باید فقط در حالت عفونت باکتریایی تجویز شوند و تاثیری بر عفونت ویروسی ندارند.
- مصرف داروهای ضدالتهابی یا غیراستروئیدی: این داروها به دلیل خاصیت ضددرد مورد استفاده قرار می‌گیرند و به کم شدن تورم و تب در کودکان کمک می‌کنند.
- استفاده از مسکن‌ها جهت کاهش درد، مسکن‌های مثل بروفن و استامینوفن
- در صورت تکرارشدن ابتلا به عفونت جراحی لوزه نیز به عنوان درمان در نظر گرفته می‌شود. لازم به ذکر است طبق تحقیقات انجام‌شده، جراحی لوزه از ابتلای کودک به عفونت‌های بیشتر در آینده جلوگیری می‌کند، اما باعث کاهش قدرت سیسیتم ایمنی او در بزرگسالی می‌شود.
عوارض عفونت لوزه در کودکان
از شایع‌ترین عوارضی که در اثر ابتلا به عفونت لوزه رخ می‌دهد، مشکلات تنفسی است؛ بنابراین پیگیری جدی عفونت لوزه در کودکان الزامی است. در ادامه عوارض دیگر این بیماری را فهرست کرده‌ایم:
- آپنه انسدادی یا وقفه تنفسی در خواب که زیر مجموعه‌ای از مشکلات تنفسی است.
- آبسه پریتونسیال که به دلیل جمع‌شدن عفونت‌ها در پشت لوزه‌ها اتفاق می‌افتد.
- سلولیت لوزه که منجر به انتقال عفونت به بافت‌های اطراف لوزه می‌شود.
- ابتلا به تب روماتیسمی که نوعی التهاب است و بر روی قلب و مفاصل تاثیر می‌گذارد.
جمع بندی
عوارضی که ذکر شد معمولاً در اکثر کودکان رخ نمی‌دهند، اما لازم است اگر عفونت لوزه در کودکان به طور مکرر رخ داد با پزشک مشورت شود. همچنین به دلیل مشابهت عوارض عفونت ویروسی و باکتریایی باید در تشخیص نوع درمان به دقت رفتار شود.
سوالات متداول
جراحی لوزه در کودکان چه زمانی توصیه می شود؟
جراحی لوزه در کودکان زمانی توصیه می شود که کودک شما در طول یک سال بیش از ۷ بار به عفونت لوزه مبتلا شده باشد، از این رو با تشخیص پزشک، لوزه کودک شما جراحی و خارج می شود.
روش های پیشگیری از عفونت لوزه در کودکان کدام است؟
مهمترین موردی که سبب پیشگیری از عفونت لوزه در کودکان می شود، عدم استفاده از وسایل شخصی کودکان مبتلا به عفونت لوزه مانند ظرف غذا، بطری آب، مسواک و غیره است.