۹ علت شب ادراری کودکان و راه‌های درمان آن

شب ادراری کودکان، یکی از مشکلات شایع میان میلیون‌ها کودک و نوجوان در هر نقطه از دنیاست که مسئله ناخوشایندی می‌باشد. البته شب ادراری در کودکان زیر چهار سال امری طبیعی است؛ ولی اگر تا سنین مدرسه قطع نشود به عنوان بیماری تلقی می‌شود و نیاز به درمان دارد. در ادامه مطلب از ویکی درمان قصد داریم به بررسی شب ادراری کودکان و راه‌های درمان آن بپردازیم.

 شب ادراری کودکان چیست؟

شب ادراری کودکان حالتی است که در آن بچه‌ها شب‌هنگام و در زمان خواب، رختخواب و لباس خود را خیس می‌کنند. این معضل بیشتر در بین خردسالان شایع است. بنابراین اگر فرزند شما نیز چنین مشکلی دارد بدانید تنها نیستید و بسیاری از والدین مثل شما با چنین چالشی مواجه هستند!
شب ادراری کودکان، عارضه جدیدی نیست و از دیرباز نیز وجود داشته؛

به همین دلیل در طب سنتی نیز به آن اشاره شده است و طب سنتی این مشکل را به علت سردی و رطوبت بالا می‌داند که در خواب سبب عدم کنترل و ضعف مثانه می‌شود. البته این اختلال در طب سنتی نیز بیماری جدی‌ای نیست و اغلب به مرور زمان و با به تعادل رساندن طبع، برطرف می‌شود.

مطلب پیشنهادی: بهترین دکتر طب سنتی

دلایل شب ادراری کودکان

شب ادراری کودکان معمولا ناشی از تاخیر بلوغ در نحوه ارتباط مغز و مثانه با یکدیگر در شب است. البته که هیچکس به طور قطعی نمی‌داند چه دلایلی موجب شب ادراری می‌شود! عوامل مختلفی که ممکن است در شب ادراری کودکان نقش داشته باشند عبارتند از:

• یک مثانه کوچک
  مثانه فرزند شما ممکن است به اندازه کافی حجم برای تولید ادرار تولید شده در شب را نداشته نباشد.
• مثانه بیش فعال
  مثانه انقباض‌های نابجا پیدا می‌کند و ربطی به بیش فعالی کودک ندارد.
•  مثانه عصبی
  در این بیماری، مثانه دیواره ضخیمی دارد و مانند مثانه طبیعی خاصیت کشسانی و نگهداری ادرار را ندارد.
• ناتوانی در تشخیص مثانه پر
  اگر عصب‌هایی که مثانه را کنترل می‌کنند با تاخیر تکامل پیدا کنند، مثانه پر ممکن است کودک شما را بیدار نکند. مخصوصا اگر فرزند شما در خواب عمیق باشد.
• استرس‌های محیطی
  گاهی تنش‌ها و فشارهای روانی مداوم نیز باعث شروع شب‌ ادراری کودکان می‌شود.
• عدم تعادل هورمون
  در دوران کودکی، بعضی از بچه‌ها به میزان کافی هورمون ضد ادرار (ADH) که میزان ادرار شب را کم می‌کند، در شب تولید نمی‌کنند.
• عفونت مجاری ادراری
  برای کودک در هنگام  عفونت ادراری، کنترل ادرار می‌تواند دشوار باشد. نشانه‌ها و علائم عفونت ادراری ممکن است شامل شب ادراری، بی‌اختیاری روزانه، تکرر ادرار، ادرار قرمز یا صورتی و درد در هنگام ادرار کردن باشد.
• ابتلا به دیابت
  برای یک کودک که قبلا در شب ادرار نمی‌کرده، خیس کردن تخت ممکن است اولین علامت دیابت باشد. علائم و نشانه‌های دیگر ممکن است شامل دفع مقدار زیادی ادرار در یک زمان، افزایش تشنگی، خستگی و کاهش وزن با وجود اشتهای خوب باشد.
• یبوست مزمن
  عضلات یکسانی برای کنترل ادرار و دفع مدفوع استفاده می‌شود و هنگامی که یبوست درازمدت است، این عضلات می‌توانند ناکارآمد باشند و منجر به شب ادراری کودکان شوند.

انواع شب ادراری کودکان

دو نوع کلی از شب ادراری در کودکان وجود دارد:

1. شب ادراری اولیه
   در این نوع از شب ادراری، فرد از سال‌های ابتدایی کودکی؛ بدون وقفه دچار این مشکل می‌شود و همیشه شب‌هایی خیس و مرطوب را در رختخوابش تجربه می‌کند.
2. شب ادراری ثانویه
   این شب ادراری کودکان زمانی آغاز می‌شود که کودک برای مدت مشخص و قابل توجهی (حداقل ۶ ماه) مشکل بی‌اختیاری را تجربه نکرده است و بعد از مدت زمانی دوباره اوضاع سابق تکرار می‌شود.

به‌طور کلی شب ادراری کودکان، نشان‌دهنده‌ ضعف و نابالغ‌ بودن سیستم عصبی است. کودکی که شب‌ها بی‌اراده ادرار می‌کند، قدرت تشخیص احساس پر بودن مثانه در حین خواب را ندارد، بنابراین برای تخلیه‌ مثانه‌ خود در طول شب بیدار نمی‌شود.

 چه زمانی باید شب ادراری را جدی بگیریم؟

در موارد زیر لازم است تا شب ادراری کودکان را جدی بگیرید و به پزشک متخصص مراجعه کنید. مواردی همچون:

• تداوم شب ادراری بعد از ۵ سالگی
• نم زدن و خیس کردن لباس زیر در طی بیداری
• کودکی که قبلا شب‌ها خشک بود ولی به تازگی دچار شب ادراری شده است.
• کودکی که آب زیاد می‌خورد و ادرارش زیاد و همیشه رنگ ادرارش روشن است.
• کودکی که سابقه عفونت ادراری در خودش یا سایر اعضای خانواده داشته است.
• کودکی که رشد قدش متوقف شده باشد.
• کودکی که زیاد دچار سردرد می‌شود.
• کودکی که جریان ادراری غیر طبیعی دارد و ادرارش قطع و وصل می‌شود.
• کودکی که همیشه از دردهای پهلو یا زیر شکم شاکی است.

روش درمان و پیشگیری از شب ادراری کودکان

قبل از هرچیزی اگر شب ادراری کودک شما مکرر است، بهتر است برای شروع و تشخیص مشکل، هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. متخصص اطفال با بررسی آزمایشات ادراری و سونوگرافی مثانه می تواند به راحتی علل شب ادراری کودکان را تشخیص بدهد. همچنین در صورت افزایش قند در ادرار، قند خون نیز بررسی می شود. معمولا شب ادراری در کودکان همراه با هیچگونه بیماری خاص نمی باشد و صرفا باید به کودک آموزش داده شود تا از تکرار شب ادراری جلوگیری شود.

یکی از درمان های موثر شب ادراری این است که کودک خود را تشویق به دفع ادرار در طول روز کنید. به تعویق انداختن ادرار به ساعات پایانی روز، می تواند موجب شب ادراری شود. همچنین اگر کودک شما با یبوست دسته و پنجه نرم می کند، با مصرف مایعات، سبزیجات، میوه جات که حاوی فیبر فراوانی هستند به درمان یبوست کمک می کند.

سعی کنید مصرف مایعات را بعد از ساعت ۸ شب محدود کنید. توصیه می شود وعده شام کودک سبک، کم چرب و کم نمک باشد. در نهایت کودک خود را تشویق کنید قبل از خواب حتما برای تخلیه مثانه اقدام کند. در آخر اگر همچنان مشکل شب ادراری کودک تا سن ۶ سالگی ادامه داشت به منظور جلوگیری از کاهش اعتماد به نفس کودکتان باید درمان دارویی را زیر نظر پزشک شروع کنید.

درمان دارویی شب ادراری کودکان شامل دارو DDAVP بوده که به صورت قرص و اسپری قابل مصرف می باشد. توجه فرمایید که دز آن باید حتما توسط متخصص اطفال تعیین شود.

جمع بندی

شب ادراری کودکان کاملا امری طبیعی بوده و حدود ۴۰ درصد از کودکان آن را تجربه کرده اند. دقت داشته باشید که شب ادراری قابل درمان است و بهتر است هرچه زودتر ریشه مشکل تشخیص داده شود. در نهایت کودک خود را به دلیل خیس کردن رختخواب به هیچ عنوان تنبیه نکنید و به ازای شب هایی که تخت وی خشک باقی میماند، مورد تشویق کلامی قرار بگیرد.

با همه این تفاسیر، درمان‌های اولیه برای شب ادراری شامل انتخاب درمان بر اساس سن کودک و الگوهای دفع ادرار شبانه و خواسته‌های کودک و خانواده است. پس اگر علائم شب ادراری کودک شما تشدید شد، حتما به قسمت معرفی بهترین پزشک متخصص جهت درمان مراجعه نمایید. متشکریم که با ما در ویکی مگ همراه بودید.

سوالات متداول