خال سرطانی را چگونه تشخیص دهیم؟

یکی از نشانه‌های سرطان پوست داشتن خال سرطانی یا ملانوم پوستی است. ملانوم نوعی سرطان پوست است که در آن خال‌های قبلی بدن یا خال‌های تازه تغییر می‌کنند و به ملانوم یا خال سرطانی تبدیل می‌شوند. در این مقاله از ویکی درمان درباره‌ی خال‌های سرطانی و تشخیص آن‌ها از دیگر خال‌ها بحث خواهیم کرد.

خال سرطانی یا ملانوم چیست؟

خال سرطانی یا ملانوم شدیدترین نوع سرطان پوستی است. این خال‌ها محدوده‌ی مشخصی ندارند و ممکن است در هر جایی از پوست یا خال پوستی پدید آیند. خال‌های سرطانی معمولا، مشکی یا قهوه‌ای رنگ هستند، اما ممکن است به رنگ‌های دیگر چون سفید یا قرمز نیز دیده شوند. یکی از روش‌هایی که میتوان تشخیص داد که آیا خال گوشتی می‌باشد یا سرطانی، این است که خال سرطانی دائما در حال جابه‌جایی و افزایش حجم است.

مطلب پیشنهادی: روزاسه

انواع خال‌های سرطانی

خال سرطانی یا ملانوم ۴ نوع اصلی به این شرح دارد:

ملانوم لنتیگو مالیگنا

ملانوم لنتیگو مالیگنا (Lentigo Maligna) یکی از خال‌های سرطانی است که بیشتر در اطراف سر و گردن وجود دارد. این نوع خال در ابتدا یک پچ کوچک و نامتقارن با مرزهای نامنظم دارد که رنگ آن فرق می‌کند. با گذشت زمان، پچ بزرگتر می‌شود، اما عدم تقارن، حاشیه نامنظم و تغییر رنگ آن حفظ می‌شود. این گونه ممکن است چندین سال در سطح پوست قرار بگیرد، اما دیده شده که به عمق پوست نیز نفوذ کند و با عمیق شدن احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

ملانوم پخش سطحی

این نوع، ماکول رنگی کوچک و نامتقارنی است که مرزهای نامنظم و یک‌رنگ ندارد. ملانوم پخش سطحی در مقایسه با لنتیگو مالیگنا، مدت کمی در فاز تخت می‌ماند و سپس به عمق پوست نفوذ می‌کند. این خال سرطانی روی تنه، سینه و ران و نژادهای سفیدپوست بیشتر دیده می‌شود.

ملانوم نودال

ملانوم نودال بیشتر در تنه، سینه و ران دیده می‌شود و در تمامی انواع پوست شایع است. ملانوم نودال پیش از آن‌که عمق پیدا کند، مدت کوتاهی در فاز تخت قرار می‌گیرد. این نوع ممکن است در ترمیم زخم‌های پوستی موثر باشد.

ملانوم آکرال لنتیجینوس

ملانوم آکرال لنتیجینوس (Acral Lentiginous) بیشتر در پوست‌های تیره دیده می‌شود، اما در همه‌ی رنگ‌های پوستی شایع است. این ملانوم در دست‌ها، پاها و ناخن‌ها بروز می‌کند. ملانوم آکرال شباهت زیادی به مدل لینیگو مالینا و پخش سطحی دارد. بنابراین فاز تخت آن پیش از نفوذ به عمق طولانی است.

چگونه خال سرطانی را از خال معمولی تشخیص دهیم؟

هرچه خال سرطانی سریع‌تر تشخیص داده شود، درمان آن ساده‌تر است؛ چرا که این خال با سرعت بالا در بدن پخش می‌شود و اعضای بدن را گرفتار می‌کند. برای آن‌که بتوانید یک خال سرطانی را از یک خال معمولی تشخیص دهید، بهتر است موارد زیر را درنظر داشته باشید:

نامتقارن بودن خال

خال معمولی متقارن است، بنابراین اگر خالی تقارن اولیه را نداشته باشد و دو طرف آن از نظر طرح، ضخامت یا رنگ متفاوت باشد، باید حتماً به طور جدی توسط پزشک بررسی شود.

ناهموار بودن حاشیه خال

خال‌های معمولی بیشتر حاشیه‌های گرد و هموار دارند. بنابراین اگر خالی حاشیه‌ی ناهموار (Irregular Border) داشته باشد یا نتوان مرزهای آن را از یکدیگر تشخیص داد، باید حتماً به بهترین دکتر پوست مراجعه کرد.

رنگ خال

خال‌های معمولی یک رنگ مشخص دارند، برای مثال قهوه‌ای روشن تا تیره هستند. به‌طور معمول با گذشت زمان رنگ خال روشن‌تر میشود، اما اگر رنگ خال تیره ‌شود، به سیاهی نزدیک شود، یا طیف رنگی مشخصی نداشته باشد، ممکن است دلیل بر سرطانی شدن آن باشد.

اندازه خال

یک خال معمولی اندازه‌ی کوچکی در حدود ۶ میلی‌متر دارد، چیزی اندازه‌ی پاک‌کن انتهای مداد. خالی که اندازه‌ای بزرگ‌تر از این داشته باشد، ممکن است یک خال سرطانی باشد و باید متخصص پوست آن را بررسی کند.

تغییر حالت یا شکل خال

اگر شاهد تغییر اندازه یا رنگ یک خال هستید یا خال خارش یا خونریزی دارد، ممکن است یک خال سرطانی باشد. بنابراین برای اطمینان بیشتر باید به متخصص پوست مراجعه کنید.

پیشگیری از سرطانی شدن خال

هنوز محققان نتوانسته‌اند به راهی قطعی و موثر برای پیشگیری از این بیماری دست یابند. با وجود این، توصیه می‌شود که افراد از قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید اجتناب کنند. برای این کار لازم است از ضد آفتاب استفاده کنیم و لباسی بپوشیم که بدن را از قرارگرفتن در معرض اشعه‌ی مستقیم خورشید در امان بدارد.

درمان از مرحله ۰ تا مرحله ۴

درمان خال سرطانی یا ملانوم بستگی به عواملی مانند سلامت عمومی بیمار، محل قرارگیری خال و مرحله‌ی بیماری دارد. درمان از مرحله ۰ تا مرحله‌ی ۴ به این صورت است:

درمان خال سرطانی مرحله صفر

در این مرحله، ملانوم در خارجی‌ترین لایه‌ی پوست یا اپیدرم قرار دارد. در این مرحله پزشک متخصص بخشی از پوست و حاشیه‌ی آن را که ملانوم در آن قرار گرفته، برمی‎‌دارد و بخش بزرگی از سلول‌های سرطانی را از بدن خارج می‌کند و زیر میکروسکوپ و در بهترین آزمایشگاه تهران بررسی می‌کند.  اگر در لبه‌های بریده شده دوباره سلول‌های سرطانی دیده شود، بار دیگر و با ابعاد گسترده‌تر جراحی انجام می‌گیرد. اگر خال سرطانی در صورت فرد باشد، پزشکان از جراحی موهس یا کرم ایمیکویمود بهره می‌گیرند.

درمان خال سرطانی مرحله ۱

در این مرحله نیز بسته به جای قرار گرفتن خال و ضخامت آن، ملانوم و بخشی از پوست اطراف آن با جراحی بریده می‌شود. اگر پزشک احتمال دهد که سرطان به غدد لنفاوی بیمار رسیده است، از غدد لنفاوی نگهبان نمونه‌برداری می‌شود. اگر در غدد لنفاوی سلول‌های سرطانی دیده شود، غدد اطراف ملانوم را درمی‌آورند. در این شرایط خطر مرگ برای بیمار وجود دارد. برخی از پزشکان پس از جراحی درمان کمکی اینترفرون را توصیه و داروها و واکسن‌هایی تجویز می‌کنند که خطر عود سرطان را کاهش دهند.

درمان خال سرطانی مرحله ۲

در این مرحله همانند دو مرحله‌ی قبلی، ملانوم و پوست اطراف آن برداشته می‌شود. در این مرحله احتمال سرایت خال سرطانی به غدد لنفاوی بیشتر است و لازم است که از غدد نمونه‌گیری شود. پس از نمونه‌گیری و اثبات گسترش سرطان در غدد لنفاوی، در زمانی که پزشک تشخیص دهد، غدد لنفاوی را از بدن خارج می‌کنند.

مطلب پیشنهادی: پوست خشک

درمان خال سرطانی مرحله ۳

در این مرحله سرطان به غدد لنفاوی رسیده و در حین جراحی تومور و تمامی غدد لنفاوی اطراف تومور باید تخلیه شود. پس از جراحی، درمان‌های تکمیلی مانند تزریق مستقیم مایع به درون تومور ملانوما، پرتودرمانی یا استفاده از کرم ایمیکویمود به تشخیص پزشک انجام می‌شود.

اگر ملانوم روی یک دست یا پا قرار داشته باشد، پرفیوژن محدود به یک اندام توصیه می‌شود. این درمان به این صورت است که مایع گرم شده‌ی شیمی‌درمانی را به عضو موردنظر تزریق می‌کنند. هدف درمانی، ایمنی درمانی، شیمی درمانی و بیوشیمی تراپی (ترکیبی از ایمنی و شیمی درمانی) درمان‌های دیگری هستند که برای بیمار تجویز می‌شوند.

درمان خال سرطانی مرحله ۴

درمان ملانوم در این مرحله بسیار سخت است. در این مرحله سرطان به غدد لنفاوی زیرین و دورتر از محدوده‌ی جراحی نفوذ یافته است. در این موارد می‌توان متاستاژ اندام داخلی را، بسته به تعداد، موقعیت و عوارضی که ایجاد کرده، خارج کرد. اگر توموری شرایط لازم برای خارج کردن را نداشته باشد، برای درمان باید از پرتودرمانی، ایمنی درمانی، هدف درمانی و شیمی‌درمانی کمک گرفت.

سخن پایانی

در این نوشته به روش‌های تشخیص خال سرطانی و درمانی که احتمالا برای شما تجویز می‌شود، پرداختیم. اگر فکر می‌کنید یکی از علائم و نشانه‌های آن را دارید، می‌توانید به بهترین مرکز برداشتن خال در تهران یا بهترین کلینیک پوست و مو در تهران یا بهترین دکتر پوست تهران مراجعه و از وضعیت سلامت خود اطمینان حاصل کنید.

سوالات متداول