ترمیم سوختگی
سوختگی پوست یکی از حادثه‌هایی است که ممکن است برای هر فردی در اثر عوامل مختلفی مثل گرمای بیش از حد، سرمای بیش از حد، مواد شیمیایی و جریان الکتریکی به وجود بیاید. در اثر سوختگی به بافت پوستی آسیب وارد می‌شود، در برخی موارد این آسیب‌ها بسیار جدی بوده است و نباید آن را نادیده گرفت، چرا که میتواند ساختمان‌های زیر پوست مثل ماهیچه‌ها، استخوانها، اعصاب و رگهای خونی فرد را نیز گرفتار کند و موجب خسارات جبران‌ناپذیری شود.
ازین رو برای ترمیم سوختگی پوست راه‌های مختلفی وجود دارد که در این مقاله قصد داریم به انواع سوختگی و راه‌های موجود برای ترمیم سوختگی بپردازیم.
انواع سوختگی
انواع سوختگی را میتوان به صورت کلی به سه دسته تقسیم بندی کرد:
- دسته بندی سوختگی بر اساس عامل و منبع ایجاد سوختگی
- دسته بندی سوختگی بر اساس درجه سوختگی
- دسته بندی سوختگی بر اساس شدت سوختگی
در هر سه مورد بالا درمان متفاوتی برای ترمیم سوختگی میتوان در نظر گرفت ولی در این مقاله قصد داریم به بررسی نوع سوختگی و ترمیم سوختگی بر اساس درجه سوختگی بپردازیم.
سوختگی بر اساس درجه به سه دسته تقسیم می‌شود:
سوختگی درجه یک
این نوع سوختگی خفیف‌ترین نوع سوختگی است که به لایه بیرونی پوست یا همان اپیدرم آسیب می‌رساند. این نوع سوختگی معمولا با التهاب، قرمز شدن و سوزش همراه است و علل آن معمولا حرارت و آتش می‌باشد.
برای درمان این نوع سوختگی میتوان از درمان‌هایی مثل: ریختن آب سرد متداوم بر روی محل سوختگی، پوشاندن محل سوختگی با سلفون، استفاده از گاز استریل و استفاده از داروهای مسکن درد همچون پروفن استفاده کرد. چنانچه قسمت وسیعی از پوست دچار سوختگی درجه یک شد بهتر است به پزشک نیز مراجعه شود.
نکاتی که لازم است در مورد ترمیم سوختگی درجه یک آن ها را رعایت کنید:
- میتوانید محل سوختگی را ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در آب سرد نگه دارید.
- استفاده از پماد سوختگی و یا ژا آلوئه ورا میتواند کمک زیادی به کاهش التهاب ناشی از سوختگی کند.
- از گذاشتن یخ بر روی محل سوختگی خودداری کنید چراکه این کار باعث التهاب بیشتر شده و وضع سوختگی را بدتر میکند.
- محل سوختگی را با گاز استریل بپوشانید؛ این کار باعث می‌شود آلودگی وارد پوست نشده و از بروز عفونت جلوگیری میکند.
- در صورت ایجاد تاول آنها را نترکانید چراکه این کار باعث بروز عفونت می‌شود؛ در این صورت برای درمان تاول سوختگی اقدام کنید.
- از برنزه کرده و آفتاب گرفتن تا مدتی خودداری کنید چراکه این کار باعث تغییر رنگ شدید پوست می‌شود.
- کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید. برای ترمیم سوختگی حداقل تا یک‌سال به محل سوختگی ضدآفتاب بزنید.
سوختگی درجه دو
شدت این نوع سوختگی کمی بیشتر از سوختگی درجه یک است و علاوه بر لایه بیرونی، قسمتی از لایه میانی پوست یعنی درم نیز آسیب میبیند، اما به بافت‌های زیرین پوست آسیبس نمی‌رسد. اگر ترمیم سوختگی در این نوع سوختگی به درستی انجام شده و مراقبت‌های لازم نیز از آن انجام شود، جای زخم و اسکار در این نوع سوختگی باقی نخواهد ماند ولی در مواردی که فرد بی‌اهمیت باشد ممکن است جای زخم و اسکار ناشی از سوختگی باقی بماند.
معمولا ترمیم سوختگی درجه دو بین دو تا سه هفته به طول می‌انجامد. در این نوع سوختگی، برای ترمیم سوختگی در مدت زمان کوتاه‌تر ضمن رعایت نکات گفته شده در سوختگی درجه یک بهتر است نکات زیر را نیز در نظر داشته باشید:
- پانسمان را به طور مرتب تعویض کنید.
- از قرار دادن پنبه روی محل سوختگی به طور خانگی خودداری کنید و به طور صحیح از درمان خانگی سوختگی پوست استفاده کنید.
- از گذاشتن یخ روی محل سوختگی اکیدا خودداری کنید؛ چراکه باعث تشدید سوختگی می‌شود.
سوختگی درجه سه
سوختگی درجه سه شدیدترین نوع سوختگی است که به همه لایه‌های پوستی آسیب دائمی وارد میکند و حتی در بعضی مواقع به اندام‌های داخلی نیز آسیب وارد میکند و در نهایت در بعضی از موارد شدید آن، موجب مرگ فرد می‌شود.
میزان آسیب دیدگی در این نوع سوختگی در بیشتر موارد به حدی زیاد است که به دلیل صدمه خوردن به اعصاب فرد، ممکن است فرد دردی را احساس نکند. با توجه به عامل به وجود آورنده سوختگی درجه سه، ممکن است اشکال متفاوتی داشته باشد؛ سفید و مومی شدن پوست، سوختن و سیاه شدن پوست، قهوه‌ای تیره شدن پوست و برآمده و چرمی شدن پوست، همگی نشان از سوختگی درجه سه دارد.
برای ترمیم سوختگی درجه سه، از آنجایی که احتمال عفونت اعضای آسیب‌دیده داخلی بسیار زیاد است، هرگز خودتان وارد عمل نشده و سریعا به مراکز درمانی و بهترین جراح پلاستیک سوختگی مراجعه کنید.
نکاتی که لازم است در مورد ترمیم سوختگی درجه ۳ بدانید:
- در هنگام بروز این نوع سوختگی لباس های سوخته فرد را درنیاورید.
- فرد دچار سوختگی را از دود و آتش و گرما دور نگه دارید.
- در این نوع سوختگی محل سوختگی را در آب سرد فرو نکنید. چراکه دمای بدن به یکباره افت میکند و فشار خون و جریان خون بدتر می شوند و شوک رخ می دهد.
- منطقه سوختگی را با گاز استریل و یا با حوله مرطوب و تمیز بپوشانید.
- بهتر است واکسن کزاز نیز بزنید چراکه ممکن است در اثر سوختگی دچار کزاز شوید.
ترمیم سوختگی درجه سه، به عواملی بستگی دارد و این عوامل را میتوان در دسته‌بندی‌های مختلف جای داد.
عواملی که در انتخاب روش ترمیم سوختگی تاثیرگذار است:
- سن بیمار
- نوع و درجه سوختگی
- محل سوختگی
- ترجیح بیمار در روش درمان
اصلی‌ترین روش‌های ترمیم سوختگی
- ترمیم سوختگی با لایه بردارهای شیمیایی
- ترمیم سوختگی با درم ابریژن
- ترمیم سوختگی با استفاده از لیزر
- ترمیم سوختگی با سرمادرمانی یا کرایوتراپی
در این مقاله به شرح انواع سوختگی پوست نکات مربوط به آن و درمان‌های موجود پرداختیم مهم‌ترین نکته در مورد سوختگی این است که ۲۴ ساعت ابتدایی سوختگی زمان طلایی برای شروع درمان سوختگی محسوب می‌شود پس بهتر است اگر دچار سوختگی مخصوصا از درجه سوم شدید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
برای تخمین اندازه سوختگی، پزشکان از فرمولی استفاده می کنند که سن فرد آسیب دیده را در نظر می گیرد و از دیاگرافی به نام Rule of Nines استفاده می کنند. این متداول ترین روش برای تخمین اندازه سوختگی است. سوختگی درجه یک در محاسبه درصد سوختگی TBSA لحاظ نمی شود.
در هنگام تنفس، دود یا گازهای سمی می توانند به ریه ها آسیب برسانند. پزشکان این را آسیب استنشاق می نامند. این نوع آسیب اغلب هنگامی رخ می دهد که فرد آسیب دیده برای مدت طولانی در یک منطقه محصور حبس شود. خسارت به نوع گاز و ذرات دود استنشاق شده و مدت زمان قرار گرفتن بستگی دارد.
پیوند پوست، لایه های نازکی از پوست است که جراحان از ناحیه سالم گرفته و سپس با جراحی روی محل سوخته قرار می گیرند. منطقه ای که پوست از آن گرفته می شود، محل اهدا کننده نامیده می شود. مکان های مشترک اهدا کننده ران و پشت است اما ممکن است از هر منطقه بدن که آسیب ندیده باشد به جز صورت استفاده شود. بهبود سایت اهدا کننده به طور کلی حدود دو هفته طول می کشد.
به دلیل پیشرفت های پزشکی، اکنون افراد قادر به بهبودی از آسیب های ناشی از سوختگی هستند که قبلاً کشنده بود. با این حال، افراد غالباً دچار نقصان و اسکار دائمی می شوند. خوب غذا خوردن یک قسمت کلیدی از روند بهبود است. بهبودی ناشی از آسیب سوختگی به کالری و پروتئین بیشتری نسبت به بهبودی از سایر آسیب ها نیاز دارد. می توانید با متخصص تغذیه برای رژیم غذایی مشورت کنید. اندازه سوختگی چگونه تخمین زده می شود؟
آیا سوختگی درجه سه ریه ها را می سوزاند؟
پیوند پوست چیست؟
بهبودی بعد از سوختگی درجه سه چه مدت طول می کشد؟
