اسید معده که به شیره معده نیز معروف است برای هضم غذا ضروری است. سلول های جداری یعنی سلول هایی که معده را می پوشانند، اسید هیدروکلریک تولید می کنند. این ماده شیمیایی قوی به تجزیه مواد غذایی به اساسی ترین و کوچکترین اجزای مورد نیاز برای حفظ حیات کمک می کند. گاهی اوقات، جهش در سلول های تولید کننده اسید در سیستم گوارشی شما مقدار زیادی اسید را ترشح می کند که می تواند منجر به علائم درد شکم، نفخ و سوزش سر دل شود. در ادامه این مقاله با اسید معده و کارکرد آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
اسید معده چیست؟
اسید معده یک مایع آبکی و بی رنگ است که توسط پوشش معده انسان تولید می شود. این ماده بسیار اسیدی است و به تجزیه غذا برای هضم راحت تر کمک می کند و نیز به بدن کمک می کند تا مواد مغذی را راحت تر جذب کند، زیرا غذا در دستگاه گوارش حرکت می کند. علت اسیدیته بالای این مایع این است که بتواند همه چیز، از گوشت گرفته تا گیاهان سخت و فیبری را تجزیه کند.
بدن ما طوری طراحی شده است که می تواند سطوح متوسط اسید معده را کنترل کند تا هیچ گونه بیماری یا عارضه ای ایجاد نشود. با این حال، این سیستم ها ممکن است همیشه آنطور که باید کار نکنند. شیره معده با اسیدیته کم یا زیاد می تواند برخی مشکلات را برای سلامتی ایجاد کنند.
مطالب پیشنهادی ویکی درمان برای شما بهترین دکتر معده در تهران
قدرت اسید معده چقدر است؟
اسید معده کارهای زیادی برای بدن ما انجام می دهد. غذاهایی که می خوریم را به ذرات کوچکتر برای هضم راحت تر تجزیه می کند. همچنین به عنوان اولین خط دفاعی در برابر پاتوژن ها و میکروب هایی که می توانند بدن را بیمار کنند عمل می کند.
این اعمال به مایعی کاملا اسیدی نیاز دارند. اسیدیته در مقیاس pH اندازه گیری می شود که از ۰ تا ۱۴ متغیر است. هر چه سطح pH کمتر باشد، سطوح اسیدی مایع قوی تر می شود. به عنوان مثال، اسید باتری دارای pH 0 است، به این معنی که اسید بسیار قوی است. pH مایعات قلیایی بسیار پایین است. در وسط در ۷ سیالات خنثی مانند آب خالص قرار دارند.
اسید معده دارای pH بین ۱ تا ۲ است بدین معنا که کاملا اسیدی است. به خاطر داشته باشید که اسید باتری می تواند موادی مانند فلز و استخوان را حل کند. اسید معده، با تعادل pH آن فقط یک یا دو نقطه بالاتر، می تواند به مواد بسیار قوی مانند استخوان ها و دندان ها نیز آسیب برساند.
اسید معده از چه چیزی ساخته شده است؟
سطح پایین اسید معده تا حد زیادی به دلیل اسید هیدروکلریک (HCl) است. با این حال، تنها مقدار بسیار کمی HCl در اسید معده وجود دارد. اجزای دیگر عبارتند از کلرید پتاسیم (KCl) و کلرید سدیم (NaCl). سلول های دیواره معده این سه اسید را ترشح می کنند و چندین آنزیم و ماده مخاطی آزاد می کنند. این مخاط از پوشش معده محافظت می کند تا اسید و سایر شیره های معده به اندام حساس آسیب نرسانند.
مطالعه بیشتر: بهترین جراح اسلیو معده
عملکرد اسید معده چگونه است؟
معده در حفره سینه، سمت چپ، زیر استخوان سینه و بالای ناف قرار گرفته است و به عنوان یک مخزن برای غذا عمل می کند که در آن فرایند هضم غذا آغاز می شود. هر چه غلظت پروتئین در وعده غذایی بیشتر باشد، غذا برای مدت طولانی تری در آن باقی می ماند تا سه ساعت برای غذاهای پروتئینی متراکم تر.
مرحله سفالیک (بر اساس بینایی، بو و طعم غذا) و به دنبال آن عمل جویدن در دهان باعث ترشح بیشتر بزاق می شود. ۳۰ درصد از ترشحات معده در معده ترشح می شود. اکثریت قریب به اتفاق ترشحات معده زمانی رخ می دهد که غذا به معده می رسد و باعث اتساع آن می شود. هر چه محتوای پروتئین بیشتر باشد، ترشح شیره معده بیشتر می شود.
معده به چند دلیل بسیار مهم بسیار اسیدی است:
- اسیدیته آن پاتوژن های مضر مانند مخمر و باکتری هایی را که در غذا وارد بدن می شوند خنثی می کند که اگر نابود نشوند، ممکن است به طور بالقوه باعث مسمومیت غذایی یا بر هم زدن تعادل ظریف باکتری های روده شوند و این خود می تواند پیامدهای گوارشی دیگری مانند اسهال، گاز، نفخ و درد داشته باشد.
- اسیدیته محیط معده آنزیم هضم کننده پروتئین (پپسین) را در معده فعال می کند که در کنار اسید هیدروکلریک برای شروع تجزیه مولکول های پروتئین لازم است. اسید پروتئین ها را باز می کند تا آنزیم پپسین را قادر به کار کند. غذا قبل از رفتن به مرحله بعدی هضم در روده کوچک، خرد شده و با اسید مخلوط می شود و به مادخ ای به نام کیموس معدی تبدیل می شود. اگر می توانید غذای هضم نشده را در مدفوع خود ببینید (به غیر از غذاهایی مانند ذرت شیرین)، می تواند نشان دهنده خوبی باشد که کارایی گوارشی در معده شما کمتر از حد کافی است زیرا غذا پس از خروج از معده باید غیرقابل تشخیص باشد.
- کیموس اسیدی باعث آزاد شدن ترشحات گوارشی بیشتر در روده کوچک می شود که برای تجزیه کامل غذا جهت جذب آن در جریان خون لازم است. در واقع در این مرحله، غذا هنوز خارج از بدن است و نمی توان از آن استفاده کرد، بنابراین برای کمک به هضم بهینه و حمایت از جذب محصولات نهایی هضم یعنی قندهای ساده، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب و گلیسرول به میزان کافی از اسید معده با اسیدیته لازم، نیاز داریم.
- اسید معده به آزادسازی ویتامین B12 از غذا کمک می کند و به فعال کردن فاکتور ذاتی مورد نیاز برای فعال کردن B12 برای جذب کمک می کند. علائم کمبود B12 شامل از دست دادن حافظه، بی نظمی، توهم و گزگز در بازوها و پاها است.
- اسید معده نقش مهمی در یونیزاسیون مواد معدنی مانند آهن، روی، کلسیم و منیزیم برای جذب موثر آنها در جریان خون دارد. در درازمدت، سطوح کمتر از حد کافی از مواد معدنی می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر سلامت استخوان، تولید گلبول‌های قرمز خون، انرژی داشته باشد.
- اسید معده به بستن اسفنکتر تحتانی مری کمک می کند که به کاهش توانایی اسید برای بازگشت به مری کمک می کند و در غیر اینصورت ممکن است منجر به رفلاکس اسید شود.
- اسید معده به فعال کردن اسفنکتر پیلور کمک می کند تا کیموس را قادر سازد تا به روده کوچک منتقل شود و بنابراین بیش از حد لازم در معده باقی نمی ماند.
چگونه به حفظ اسیدیته اسید معده کمک کنیم؟
اولین و راحت ترین راه تمرکز بر روی غذا خوردن آگاهانه است. همیشه سعی کنید تا حد امکان با آرامش غذا بخورید. سعی کنید خود را از هر محیط استرس زا دور کنید، مانند دوری از میز کار در محل کار.
سعی کنید هر وعده غذایی را بدون آمادگی بدن برای دریافت آن مصرف نکنید. برخی مواقع تنفس عمیق شکمی می تواند در تبدیل بدن به فاز “استراحت و هضم” پاراسمپاتیک کمک کند. هنگام ناهار (زمانی که در محل کار هستید) به یک پیاده روی کوتاه بروید و سعی کنید حواس خود را از فعالیت های کاری خود منحرف کنید.
زمانی را برای خوردن وعده غذایی خود اختصاص دهید و به بینایی، طعم و بوی غذا فکر کنید. آهسته غذا بخورید، با لقمه های کوچک غذا را خیلی خوب بجوید. برای جلوگیری از رقیق شدن بیش از حد ترشحات معده، فقط یک لیوان کوچک (۲۰۰ میلی لیتر) آب همراه غذا مصرف کنید. از مصرف چای و قهوه نزدیک به وعده های غذایی خودداری کنید زیرا این کار می تواند در ترشحات گوارشی اختلال ایجاد کند.
مصرف یک قاشق چایخوری آب لیمو در یک قاشق چایخوری آب بلافاصله قبل از شروع هر وعده غذایی اصلی می تواند به ایجاد یک محیط اسیدی تر و کاهش علائم کمک کند. فراتر از این، مکمل بتائین HCl می تواند بسیار مفید باشد، اما باز هم، این توصیه ها باید تنها با حمایت یک پزشک آگاه انجام شود.
سخن پایانی
اسید معده یک مایع بسیار اسیدی است که بدن شما به طور طبیعی برای کمک به هضم و جذب مواد مغذی موجود در غذا تولید می کند. بدن شما همچنین آنزیم ها و مخاط تولید می کند تا از خود در برابر قدرت اسید محافظت کند.
سطوح بالای اسید معده می تواند منجر به سوزش سر دل، رفلاکس یا ترش کردن معده و زخم آن شود. سطوح پایین اسید معده ممکن است توانایی شما در هضم غذا را مختل کند. اگر نشانه‌هایی از سطوح پایین یا زیاد اسید را نشان می‌دهید، به پزشک مراجعه کنید. هر دوی این ها اگر مزمن باشند و به درستی درمان نشوند، می توانند مشکل ساز شوند.
یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند علائم شما را بررسی کند و بهترین درمان را برای شما انتخاب کند. در برخی موارد، آنها ممکن است به دنبال مشکلات زمینه‌ای سلامتی مانند عفونت باشند که می‌تواند به تغییر سطح اسید شما کمک کند.
سوالات متداول
علائم ریفلاکس اسید معده چگونه است؟
ریفلاکس اسید معده می تواند احساس سوزش ناراحت کننده‌ای در سینه و بالای شکم ایجاد کند که ممکن است تا گردن هم منتشر شود. این احساس اغلب به عنوان سوزش سر دل شناخته می شود که باید به دکتر متخصص مراجعه کنید.
درمان اسید بالای معده چگونه می باشد؟
باید در وعده های غذایی رژیم هایی را قرار دهید که باید زیر نظر پزشک انجام شود.
